Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. rzucić
1. dorzucić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
Połączenia
- przyrzucić gałęzi, drewna
- przyrzucić do ognia, do ogniska
Cytaty
|
Przyrzuciłem suchych gałęzi do ogniska, buchnął wielki płomień [...]. źródło: NKJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002 |
|
|
[...] na alejki i drogę dojazdową przyrzucono trochę żwiru z wału o przeznaczeniu antypowodziowym. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
przyrzucę |
przyrzucimy |
|||
| 2 os. |
przyrzucisz |
przyrzucicie |
|||
| 3 os. |
przyrzuci |
przyrzucą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przyrzuciłem +(e)m przyrzucił |
przyrzuciłam +(e)m przyrzuciła |
przyrzuciłom +(e)m przyrzuciło |
przyrzuciliśmy +(e)śmy przyrzucili |
przyrzuciłyśmy +(e)śmy przyrzuciły |
| 2 os. |
przyrzuciłeś +(e)ś przyrzucił |
przyrzuciłaś +(e)ś przyrzuciła |
przyrzuciłoś +(e)ś przyrzuciło |
przyrzuciliście +(e)ście przyrzucili |
przyrzuciłyście +(e)ście przyrzuciły |
| 3 os. |
przyrzucił |
przyrzuciła |
przyrzuciło |
przyrzucili |
przyrzuciły |
bezosobnik: przyrzucono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
przyrzućmy |
|
| 2 os. |
przyrzuć |
przyrzućcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przyrzuciłbym bym przyrzucił |
przyrzuciłabym bym przyrzuciła |
przyrzuciłobym bym przyrzuciło |
przyrzucilibyśmy byśmy przyrzucili |
przyrzuciłybyśmy byśmy przyrzuciły |
| 2 os. |
przyrzuciłbyś byś przyrzucił |
przyrzuciłabyś byś przyrzuciła |
przyrzuciłobyś byś przyrzuciło |
przyrzucilibyście byście przyrzucili |
przyrzuciłybyście byście przyrzuciły |
| 3 os. |
przyrzuciłby by przyrzucił |
przyrzuciłaby by przyrzuciła |
przyrzuciłoby by przyrzuciło |
przyrzuciliby by przyrzucili |
przyrzuciłyby by przyrzuciły |
bezosobnik: przyrzucono by
bezokolicznik: przyrzucić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
przyrzuciwszy
gerundium: przyrzucenie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | przyrzucenie |
przyrzucenia |
| D. | przyrzucenia |
przyrzuceń |
| C. | przyrzuceniu |
przyrzuceniom |
| B. | przyrzucenie |
przyrzucenia |
| N. | przyrzuceniem |
przyrzuceniami |
| Ms. | przyrzuceniu |
przyrzuceniach |
| W. | przyrzucenie |
przyrzucenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: przyrzucony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | przyrzucony |
przyrzucony |
przyrzucony |
przyrzucone |
przyrzucona |
| D. | przyrzuconego |
przyrzuconego |
przyrzuconego |
przyrzuconego |
przyrzuconej |
| C. | przyrzuconemu |
przyrzuconemu |
przyrzuconemu |
przyrzuconemu |
przyrzuconej |
| B. | przyrzuconego |
przyrzuconego |
przyrzucony |
przyrzucone |
przyrzuconą |
| N. | przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconą |
| Ms. | przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | przyrzuceni |
przyrzuceni |
przyrzucone |
przyrzucone |
| D. | przyrzuconych |
przyrzuconych |
przyrzuconych |
przyrzuconych |
| C. | przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconym |
| B. | przyrzuconych |
przyrzuconych |
przyrzuconych |
przyrzucone |
| N. | przyrzuconymi |
przyrzuconymi |
przyrzuconymi |
przyrzuconymi |
| Ms. | przyrzuconych |
przyrzuconych |
przyrzuconych |
przyrzuconych |
Składnia
|
+ | przyrzucić | + |
CZEGO +
do CZEGO | na CO
|
2. zasłonić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | zasłonić |
Połączenia
- przyrzucić płachtą, płaszczem, słomą
Cytaty
|
Gospodarz zapakował w worki po cemencie pistolety, do innego worka włożył kilkanaście paczek amunicji i umieściwszy je na wozie, przyrzucił wiązką słomy. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1994 |
|
|
Dostrzegł charakterystyczny opasły tom zamknięty mosiężną klamrą, który przyrzucony był kilkoma innymi. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga II, 2002 |
|
|
Zajechało kilka sań wymoszczonych słomą przyrzuconą derami i kilimami. źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabeł opowiadania i reportaże, 2007 |
|
|
[...] idąc ławą wzdłuż szyn ku dworcowi, mijamy leżące na nasypie, brudnym płaszczem przyrzucone zwłoki. źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
przyrzucę |
przyrzucimy |
|||
| 2 os. |
przyrzucisz |
przyrzucicie |
|||
| 3 os. |
przyrzuci |
przyrzucą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przyrzuciłem +(e)m przyrzucił |
przyrzuciłam +(e)m przyrzuciła |
przyrzuciłom +(e)m przyrzuciło |
przyrzuciliśmy +(e)śmy przyrzucili |
przyrzuciłyśmy +(e)śmy przyrzuciły |
| 2 os. |
przyrzuciłeś +(e)ś przyrzucił |
przyrzuciłaś +(e)ś przyrzuciła |
przyrzuciłoś +(e)ś przyrzuciło |
przyrzuciliście +(e)ście przyrzucili |
przyrzuciłyście +(e)ście przyrzuciły |
| 3 os. |
przyrzucił |
przyrzuciła |
przyrzuciło |
przyrzucili |
przyrzuciły |
bezosobnik: przyrzucono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
przyrzućmy |
|
| 2 os. |
przyrzuć |
przyrzućcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przyrzuciłbym bym przyrzucił |
przyrzuciłabym bym przyrzuciła |
przyrzuciłobym bym przyrzuciło |
przyrzucilibyśmy byśmy przyrzucili |
przyrzuciłybyśmy byśmy przyrzuciły |
| 2 os. |
przyrzuciłbyś byś przyrzucił |
przyrzuciłabyś byś przyrzuciła |
przyrzuciłobyś byś przyrzuciło |
przyrzucilibyście byście przyrzucili |
przyrzuciłybyście byście przyrzuciły |
| 3 os. |
przyrzuciłby by przyrzucił |
przyrzuciłaby by przyrzuciła |
przyrzuciłoby by przyrzuciło |
przyrzuciliby by przyrzucili |
przyrzuciłyby by przyrzuciły |
bezosobnik: przyrzucono by
bezokolicznik: przyrzucić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
przyrzuciwszy
gerundium: przyrzucenie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | przyrzucenie |
przyrzucenia |
| D. | przyrzucenia |
przyrzuceń |
| C. | przyrzuceniu |
przyrzuceniom |
| B. | przyrzucenie |
przyrzucenia |
| N. | przyrzuceniem |
przyrzuceniami |
| Ms. | przyrzuceniu |
przyrzuceniach |
| W. | przyrzucenie |
przyrzucenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: przyrzucony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | przyrzucony |
przyrzucony |
przyrzucony |
przyrzucone |
przyrzucona |
| D. | przyrzuconego |
przyrzuconego |
przyrzuconego |
przyrzuconego |
przyrzuconej |
| C. | przyrzuconemu |
przyrzuconemu |
przyrzuconemu |
przyrzuconemu |
przyrzuconej |
| B. | przyrzuconego |
przyrzuconego |
przyrzucony |
przyrzucone |
przyrzuconą |
| N. | przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconą |
| Ms. | przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | przyrzuceni |
przyrzuceni |
przyrzucone |
przyrzucone |
| D. | przyrzuconych |
przyrzuconych |
przyrzuconych |
przyrzuconych |
| C. | przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconym |
przyrzuconym |
| B. | przyrzuconych |
przyrzuconych |
przyrzuconych |
przyrzucone |
| N. | przyrzuconymi |
przyrzuconymi |
przyrzuconymi |
przyrzuconymi |
| Ms. | przyrzuconych |
przyrzuconych |
przyrzuconych |
przyrzuconych |
odpowiednik aspektowy: przyrzucać
Składnia
|
|
+ | przyrzucić | + |
KOGO/CO +
CZYM
|