Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | konserwatywny |
konserwatywny |
konserwatywny |
konserwatywne |
konserwatywna |
| D. | konserwatywnego |
konserwatywnego |
konserwatywnego |
konserwatywnego |
konserwatywnej |
| C. | konserwatywnemu |
konserwatywnemu |
konserwatywnemu |
konserwatywnemu |
konserwatywnej |
| B. | konserwatywnego |
konserwatywnego |
konserwatywny |
konserwatywne |
konserwatywną |
| N. | konserwatywnym |
konserwatywnym |
konserwatywnym |
konserwatywnym |
konserwatywną |
| Ms. | konserwatywnym |
konserwatywnym |
konserwatywnym |
konserwatywnym |
konserwatywnej |
| W. | konserwatywny |
konserwatywny |
konserwatywny |
konserwatywne |
konserwatywna |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | konserwatywni |
konserwatywni |
konserwatywne |
konserwatywne |
| D. | konserwatywnych |
konserwatywnych |
konserwatywnych |
konserwatywnych |
| C. | konserwatywnym |
konserwatywnym |
konserwatywnym |
konserwatywnym |
| B. | konserwatywnych |
konserwatywnych |
konserwatywnych |
konserwatywne |
| N. | konserwatywnymi |
konserwatywnymi |
konserwatywnymi |
konserwatywnymi |
| Ms. | konserwatywnych |
konserwatywnych |
konserwatywnych |
konserwatywnych |
| W. | konserwatywni |
konserwatywni |
konserwatywne |
konserwatywne |
Pochodzenie
internac.
ang. conservative
niem. konservativ
ros. konservatívnyj
Zob. konserwatyzm
1. związany z konserwatyzmem - postawą
Definicja
Wymowa
[konserwatywny] lub [kąserwatywny]
Cytaty
1.a klient
Definicja
Wymowa
[konserwatywny] lub [kąserwatywny]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zachowawczy |
Połączenia
- konserwatywny klient; elektorat; kościół, kraj, Kraków; konserwatywna rodzina; konserwatywne społeczeństwo, środowisko; konserwatywni chrześcijanie, katolicy; wyborcy, zwolennicy czegoś; konserwatywne elity, kręgi
- konserwatywny w poglądach, w kwestiach gospodarczych (moralnych, społecznych...), w sprawach ekonomicznych (obyczajowych, światopoglądowych...)
- głęboko, mocno, skrajnie, wyjątkowo konserwatywny; konserwatywny obyczajowo
- konserwatywny i postępowy, konserwatywny i zachowawczy; tradycyjny konserwatywny; stary konserwatywny
Cytaty
|
Polskę trzeba zmieniać, ale wieś zostawmy na koniec. Chłopi są konserwatywni i reformy trzeba im podawać w małych dawkach. źródło: NKJP: Dominika Wielowieyska: Partia obrotowa, Gazeta Wyborcza, 1996-11-21 |
|
|
– W tym segmencie rynku mamy do czynienia z dość konserwatywnymi klientami, którzy nie lubią zbyt gwałtownych zmian. źródło: NKJP: Piotr Myszor: Większa moc elegancji, Trybuna Śląska, 2002-03-07 |
|
|
Wychowałam się w konserwatywnej rodzinie, szanującej tradycję i zasady. źródło: NKJP: Joanna Podgórska: Boję się pytań córki, Polityka, nr 2634, 2007-12-22 |
|
|
Wrośnięci w wioski mułłowie byli przedstawicielami ludzi najbiedniejszych, najmniej światłych, najbardziej konserwatywnych i przywiązanych do tradycji i starych porządków. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2000 |
|
|
Żaden z projektów nie spotkał się z aprobatą w Krakowie. Mehofferowi zarzucono modernizm, paryskie zepsucie, zbyt śmiałą kompozycję i zbyt intensywny koloryt. Konserwatywnemu Krakowowi nie mogła się podobać aluzyjna kurtyna Wyspiańskiego. Przecież to już teraz prawdziwa rewolucja [...]. źródło: NKJP: Dwie drogi, Dziennik Polski, 2000-01-22 |
1.b sposób myślenia
Definicja
Wymowa
[konserwatywny] lub [kąserwatywny]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zachowawczy |
Połączenia
- konserwatywny sposób myślenia (zachowania); wystrój; model (samochodu); konserwatywna postawa; fryzura, suknia; linia (nadwozia); konserwatywne nastawienie, podejście; ubranie; konserwatywne poglądy, przekonania, upodobania; wartości, tradycje, zasady
- skrajnie konserwatywny
Cytaty
|
Nie jestem amatorem tego rodzaju innowacji. W ogóle jestem tradycjonalistą, człowiekiem o raczej konserwatywnych upodobaniach. źródło: NKJP: Jarosław Zalesiński: Po pierwsze nie bajtlować, Dziennik Bałtycki, 2000-04-14 |
|
|
- Oczywiście, pod Wawelem, jak w każdym innym mieście Polski, wszelkie mniejszości mają prawo do publicznego wyrażania swoich poglądów. Ale każdy, kto chce zamanifestować poglądy sprzeczne z konserwatywnymi wartościami, do których przywiązana jest większość krakowian, musi liczyć się z reakcją ostrzejszą niż w innych miastach. źródło: NKJP: Katarzyna Janowska: Kraków dzienny, Kraków nocny, Polityka, 2004-05-15 |
|
|
Na Krupniczej znalazł również schronienie Jan Brzękowski, współtwórca krakowskiej awangardy, współautor pisma „Zwrotnica”, które napsuło dużo krwi poetom o konserwatywnych poglądach na poezję, tępiony szczególnie przez środowisko skamandrytów. źródło: NKJP: Tadeusz Kwiatkowski: Panopticum, 1995 |
|
|
Suknia będzie konserwatywna. Nie liczcie na rzeczy w stylu tych, które mam na sobie na scenie. Chcę mieć na sobie białą i raczej tradycyjną suknię [...]. źródło: NKJP: Newsy, Mazowieckie To i Owo, 2005-12-03 |
|
|
Dla miłośników tej marki, która na początku lat 90. zaskakiwała nowatorskimi rozwiązaniami i nietuzinkową linią nadwozia zaskoczeniem jest konserwatywna linia nadwozia avensis verso źródło: NKJP: Piotr Robakowski: Minivan dla siedmiu, Gazeta Poznańska 2003-07-09 |
2. związany z konserwatyzmem - ideologią
Definicja
Wymowa
[konserwatywny] lub [kąserwatywny]
Cytaty
2.a premier
Definicja
Wymowa
[konserwatywny] lub [kąserwatywny]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa doktryny i poglądy polityczne
Połączenia
- konserwatywny demokrata, działacz, liberał, minister, polityk, poseł, premier, prezydent, republikanin, rewolucjonista; dziennikarz, komentator, publicysta; obóz, rząd; elektorat; konserwatywna opozycja, partia, prawica; konserwatywne skrzydło (partii), stronnictwo, ugrupowanie; frakcja, koalicja konserwatywna; siły konserwatywne
- głęboko, mocno, skrajnie konserwatywny
- konserwatywny i chadecki, konserwatywny i liberalny, konserwatywny i prawicowy; liberalny i konserwatywny; amerykański konserwatywny, młody konserwatywny, nowy konserwatywny
Cytaty
|
Pomimo organizacyjnej słabości konserwatywnych ugrupowań politycznych w XX wieku idee głoszone przez publicystę „Buntu Młodych” były intelektualnie atrakcyjne i oddziaływały na postawy i poglądy środowisk dalekich od konserwatyzmu. źródło: NKJP: Kazimierz Michał Ujazdowski: Żywotność konserwatyzmu: idee polityczne Adolfa Bocheńskiego, 2005 |
|
|
Konserwatywny dziennikarz George Will, wspierający Reagana podczas kampanii wyborczej w 1984 roku, wykorzystał Springsteena jako przykład osoby szanującej „prawdziwe amerykańskie wartości”. źródło: NKJP: Grzegorz Brzozowicz: Sto płyt, które wstrząsnęły światem: kronika czasów popkultury, 2000 |
|
|
- Dole walczy już tylko o jedno: aby schodząc z politycznej sceny, nie pociągnąć za sobą w otchłań niebytu całej Partii Republikańskiej, która nie tylko nie zdobędzie Białego Domu, ale może stracić kontrolę nad Kongresem - stwierdził wczoraj konserwatywny komentator republikański Kristoll. źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: Ostatnia debata kandydatów na prezydenta USA, Gazeta Wyborcza, 1996-10-18 |
2.b liberalizm
Definicja
Wymowa
[konserwatywny] lub [kąserwatywny]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa doktryny i poglądy polityczne
Połączenia
- konserwatywny liberalizm; dziennik, tygodnik; konserwatywna doktryna, filozofia, ideologia, myśl, wizja; gazeta; konserwatywne pismo; konserwatywne poglądy, przekonania; media; idee, tendencje konserwatywne
- skrajnie konserwatywny
Cytaty
|
Dokonaj charakterystyki porównawczej myśli konserwatywnej, liberalnej i socjalistycznej oraz ich wpływu na państwa i społeczeństwa Europy do I wojny światowej. źródło: NKJP: (xx): Próbne matury, Dziennik Bałtycki, 2000-03-21 |
|
|
Nigdy nie byłem konserwatystą, lecz po dwu dziesiątkach lat spędzonych w Anglii [...] w pełni doceniam konserwatyzm brytyjski. Polska szlachta i jej spadkobierczyni — inteligencja nie wytworzyły żadnej doktryny konserwatywnej. Ziemiaństwo w okresie II Rzeczypospolitej w większości było zwyczajnie reakcyjne, stąd w Polsce konserwatyzm identyfikuje się z wstecznictwem i reakcyjnością. źródło: NKJP: Juliusz Mieroszewski: Finał klasycznej Europy, 1997 |
|
|
— A co dla pana znaczy konserwatywny liberalizm? źródło: NKJP: Witold Pustułka: Emisariusz?, Dziennik Zachodni, 2001-01-15 |
|
|
Z sondażu opublikowanego w konserwatywnym dzienniku „Daily Telegraph”, który z zasady nie sprzyja Partii Pracy, wynika, że tylko 15% Brytyjczyków jest zdania, że dobrze sprawuje urząd. źródło: NKJP: Adam Wolski: Recesja nad Tamizą, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2008-08-19 |