Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
ćpam |
ćpamy |
|||
| 2 os. |
ćpasz |
ćpacie |
|||
| 3 os. |
ćpa |
ćpają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ćpałem +(e)m ćpał |
ćpałam +(e)m ćpała |
ćpałom +(e)m ćpało |
ćpaliśmy +(e)śmy ćpali |
ćpałyśmy +(e)śmy ćpały |
| 2 os. |
ćpałeś +(e)ś ćpał |
ćpałaś +(e)ś ćpała |
ćpałoś +(e)ś ćpało |
ćpaliście +(e)ście ćpali |
ćpałyście +(e)ście ćpały |
| 3 os. |
ćpał |
ćpała |
ćpało |
ćpali |
ćpały |
bezosobnik: ćpano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę ćpał będę ćpać |
będę ćpała będę ćpać |
będę ćpało będę ćpać |
będziemy ćpali będziemy ćpać |
będziemy ćpały będziemy ćpać |
| 2 os. |
będziesz ćpał będziesz ćpać |
będziesz ćpała będziesz ćpać |
będziesz ćpało będziesz ćpać |
będziecie ćpali będziecie ćpać |
będziecie ćpały będziecie ćpać |
| 3 os. |
będzie ćpał będzie ćpać |
będzie ćpała będzie ćpać |
będzie ćpało będzie ćpać |
będą ćpali będą ćpać |
będą ćpały będą ćpać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
ćpajmy |
|
| 2 os. |
ćpaj |
ćpajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ćpałbym bym ćpał |
ćpałabym bym ćpała |
ćpałobym bym ćpało |
ćpalibyśmy byśmy ćpali |
ćpałybyśmy byśmy ćpały |
| 2 os. |
ćpałbyś byś ćpał |
ćpałabyś byś ćpała |
ćpałobyś byś ćpało |
ćpalibyście byście ćpali |
ćpałybyście byście ćpały |
| 3 os. |
ćpałby by ćpał |
ćpałaby by ćpała |
ćpałoby by ćpało |
ćpaliby by ćpali |
ćpałyby by ćpały |
bezosobnik: ćpano by
bezokolicznik: ćpać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
ćpając
gerundium: ćpanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | ćpanie |
ćpania |
| D. | ćpania |
ćpań |
| C. | ćpaniu |
ćpaniom |
| B. | ćpanie |
ćpania |
| N. | ćpaniem |
ćpaniami |
| Ms. | ćpaniu |
ćpaniach |
| W. | ćpanie |
ćpania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: ćpający
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | ćpający |
ćpający |
ćpający |
ćpające |
ćpająca |
| D. | ćpającego |
ćpającego |
ćpającego |
ćpającego |
ćpającej |
| C. | ćpającemu |
ćpającemu |
ćpającemu |
ćpającemu |
ćpającej |
| B. | ćpającego |
ćpającego |
ćpający |
ćpające |
ćpającą |
| N. | ćpającym |
ćpającym |
ćpającym |
ćpającym |
ćpającą |
| Ms. | ćpającym |
ćpającym |
ćpającym |
ćpającym |
ćpającej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | ćpający |
ćpający |
ćpające |
ćpające |
| D. | ćpających |
ćpających |
ćpających |
ćpających |
| C. | ćpającym |
ćpającym |
ćpającym |
ćpającym |
| B. | ćpających |
ćpających |
ćpających |
ćpające |
| N. | ćpającymi |
ćpającymi |
ćpającymi |
ćpającymi |
| Ms. | ćpających |
ćpających |
ćpających |
ćpających |
Pochodzenie
psł. *cьpati 'pchać, wpychać, napychać'
1. narkotyki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie uzależnienia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ćkać, narkotyzować się | |
| hiperonimy: | brać I |
Połączenia
- ćpać narkotyki
- przestać, zacząć/zaczynać ćpać
- pić i ćpać
Cytaty
|
Ćpałem. Gdy przedawkowałem, miałem halucynacje. źródło: NKJP: Maryla Rzeszut: Grudziądz: „Pan podał mi rękę”. Irek zaczynał przy ołtarzu, później był na dnie, teraz sięga nieba, Gazeta Pomorska, 2010-02-12 |
|
|
Jak tylko ktoś wyjechał, złodzieje rabowali, co się dało [...]. Sprzedawali rury, cegły i kupowali narkotyki. Tutaj nawet trzynastolatki ćpają. źródło: NKJP: Dariusz Kortko: Orkiestra, Gazeta Wyborcza, 1998-10-23 |
|
|
Na pierwszym piętrze mieszka chłopak, który dopiero co wyszedł z poprawczaka. Mamusia i tatuś w więzieniu. A on sobie koleżków sprowadza. To taki herszt bandy, która terroryzuje całe osiedle. Tylko piją i ćpają narkotyki. źródło: NKJP: Katarzyna Janiszewska: Bloki cudów, Gazeta Krakowska, 2007-03-13 |
|
|
Ćpanie wiąże się z wydawaniem forsy na prochy. Ćpając, kupujesz prochy od zorganizowanych grup przestępczych, wspomagasz je przy tym i zachęcasz do dalszych poczynań. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
|
+ | ćpać | + |
(CO)
|
2. jedzenie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem
Cytaty
|
Nie dzielili się [...] z Dawidem produktami, lecz spożywali je sami, ćpając głośno chleb, kopcąc gęsto tytoniem. źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1954 |
|
|
Józek wie, że obżarstwo mu nie służy, a jednak przy każdej darmowej okazji ćpa kartofliska i mielone bez umiaru. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Wzięła to jabłko, ale jakby martwą ręką. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 1984 |
Składnia
|
+ | ćpać | + |
(CO)
|