UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ćpać

Chronologizacja

1588, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ćpam
ćpamy
2 os. ćpasz
ćpacie
3 os. ćpa
ćpają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ćpałem
+(e)m ćpał
ćpałam
+(e)m ćpała
ćpałom
+(e)m ćpało
ćpaliśmy
+(e)śmy ćpali
ćpałyśmy
+(e)śmy ćpały
2 os. ćpałeś
+(e)ś ćpał
ćpałaś
+(e)ś ćpała
ćpałoś
+(e)ś ćpało
ćpaliście
+(e)ście ćpali
ćpałyście
+(e)ście ćpały
3 os. ćpał
ćpała
ćpało
ćpali
ćpały

bezosobnik: ćpano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę ćpał
będę ćpać
będę ćpała
będę ćpać
będę ćpało
będę ćpać
będziemy ćpali
będziemy ćpać
będziemy ćpały
będziemy ćpać
2 os. będziesz ćpał
będziesz ćpać
będziesz ćpała
będziesz ćpać
będziesz ćpało
będziesz ćpać
będziecie ćpali
będziecie ćpać
będziecie ćpały
będziecie ćpać
3 os. będzie ćpał
będzie ćpać
będzie ćpała
będzie ćpać
będzie ćpało
będzie ćpać
będą ćpali
będą ćpać
będą ćpały
będą ćpać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ćpajmy
2 os. ćpaj
ćpajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ćpałbym
bym ćpał
ćpałabym
bym ćpała
ćpałobym
bym ćpało
ćpalibyśmy
byśmy ćpali
ćpałybyśmy
byśmy ćpały
2 os. ćpałbyś
byś ćpał
ćpałabyś
byś ćpała
ćpałobyś
byś ćpało
ćpalibyście
byście ćpali
ćpałybyście
byście ćpały
3 os. ćpałby
by ćpał
ćpałaby
by ćpała
ćpałoby
by ćpało
ćpaliby
by ćpali
ćpałyby
by ćpały

bezosobnik: ćpano by

bezokolicznik: ćpać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ćpając

gerundium: ćpanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ćpanie
ćpania
D. ćpania
ćpań
C. ćpaniu
ćpaniom
B. ćpanie
ćpania
N. ćpaniem
ćpaniami
Ms. ćpaniu
ćpaniach
W. ćpanie
ćpania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ćpający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ćpający
ćpający
ćpający
ćpające
ćpająca
D. ćpającego
ćpającego
ćpającego
ćpającego
ćpającej
C. ćpającemu
ćpającemu
ćpającemu
ćpającemu
ćpającej
B. ćpającego
ćpającego
ćpający
ćpające
ćpającą
N. ćpającym
ćpającym
ćpającym
ćpającym
ćpającą
Ms. ćpającym
ćpającym
ćpającym
ćpającym
ćpającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ćpający
ćpający
ćpające
ćpające
D. ćpających
ćpających
ćpających
ćpających
C. ćpającym
ćpającym
ćpającym
ćpającym
B. ćpających
ćpających
ćpających
ćpające
N. ćpającymi
ćpającymi
ćpającymi
ćpającymi
Ms. ćpających
ćpających
ćpających
ćpających

Pochodzenie

psł. *cьpati 'pchać, wpychać, napychać'

1. narkotyki

Definicja

pot. 
zażywać narkotyki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie uzależnienia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ćkać, narkotyzować się
hiperonimy:  brać I

Połączenia

  • ćpać narkotyki
  • przestać, zacząć/zaczynać ćpać
  • pić i ćpać

Cytaty

Ćpałem. Gdy przedawkowałem, miałem halucynacje.

źródło: NKJP: Maryla Rzeszut: Grudziądz: „Pan podał mi rękę”. Irek zaczynał przy ołtarzu, później był na dnie, teraz sięga nieba, Gazeta Pomorska, 2010-02-12

Jak tylko ktoś wyjechał, złodzieje rabowali, co się dało [...]. Sprzedawali rury, cegły i kupowali narkotyki. Tutaj nawet trzynastolatki ćpają.

źródło: NKJP: Dariusz Kortko: Orkiestra, Gazeta Wyborcza, 1998-10-23

Na pierwszym piętrze mieszka chłopak, który dopiero co wyszedł z poprawczaka. Mamusia i tatuś w więzieniu. A on sobie koleżków sprowadza. To taki herszt bandy, która terroryzuje całe osiedle. Tylko piją i ćpają narkotyki.

źródło: NKJP: Katarzyna Janiszewska: Bloki cudów, Gazeta Krakowska, 2007-03-13

Ćpanie wiąże się z wydawaniem forsy na prochy. Ćpając, kupujesz prochy od zorganizowanych grup przestępczych, wspomagasz je przy tym i zachęcasz do dalszych poczynań.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + ćpać +
(CO)

2. jedzenie

Definicja

pot. 
jeść łapczywie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ćkać
hiperonimy:  jeść I

Cytaty

Nie dzielili się [...] z Dawidem produktami, lecz spożywali je sami, ćpając głośno chleb, kopcąc gęsto tytoniem.

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1954

Józek wie, że obżarstwo mu nie służy, a jednak przy każdej darmowej okazji ćpa kartofliska i mielone bez umiaru.

źródło: NKJP: Internet

Wzięła to jabłko, ale jakby martwą ręką.
- Ale to grzech, synku - powiedziała.
- To mój będzie grzech - powiedziałem. - Mama może jeść. - I żeby dodać jej odwagi, wyciągnąłem drugie sobie i zacząłem głośno ćpać.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 1984

Składnia

bez ograniczeń + ćpać +
(CO)
Data ostatniej modyfikacji: 14.07.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj