UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

niezależność

Chronologizacja

1861, SJPWil

Pochodzenie

Zob. zależeć, leżeć

1. państwa

Definicja

bycie takim, który (w aspekcie o którym mowa)od nikogo i niczego nie zależy i sam może decydować o sobie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • niezależność emocjonalna, intelektualna, kulturowa; decyzyjna, osobista; artystyczna; ekonomiczna, energetyczna, finansowa, gospodarcza, materialna, osobista; dziennikarska, prokuratorska, redakcyjna, sędziowska; narodowa, państwowa, polityczna; zawodowa; wewnętrzna; rosnąca niezależność
  • niezależność ducha; dziecka, kobiet; dziennikarzy, prezesa, prokuratorów, sędziego; instytucji, organizacji, organów; gospodarki, mediów, (polskiej) polityki, prasy, prokuratury, sądownictwa, sądów, (trzeciej) władzy; kraju, państwa; Kościoła, banku centralnego, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Narodowego Banku Polskiego, NBP; Kosowa, Polski, Ukrainy...
  • niezależność od nacisków, od opinii, od wpływów; od rodziców, od sąsiadów; od organów, od partii, od systemu, od świata, od władz politycznych, państwowych, terenowych..., od władzy; od polityków, od pracodawcy, od rządu; od ZSRR
  • deklaracja, manifestacja, przejaw; poczucie, potrzeba, pragnienie, zmysł; gwarancja, obrona, ochrona; część, element, fundament, podstawa, zasada; symbol; stopień, zakres; idea, kwestia, pojęcie, problem, sprawa, temat; brak, utrata; warunek; zwolennik; na straży niezależności
  • chcieć, potrzebować; szukać; bronić, domagać się; uczyć się; zagrażać niezależności
  • coś daje; cenić, lubić, szanować; chronić, gwarantować, zagwarantować, zakładać; manifestować, ogłosić/ogłaszać, okazać, podkreślać; obronić, odzyskać/odzyskiwać, osiągnąć/osiągać, utrzymać, uzyskać, wprowadzać, wybrać, wywalczyć, zachować, zapewnić/zapewniać, zdobyć/zdobywać, zwiększyć/zwiększać, zyskać; naruszać, ograniczać, podważyć/podważać; odbierać, stracić, tracić, utracić niezależność; budowanie; wzmocnienie, zwiększenie; umiłowanie; zagrożenie niezależności
  • cieszyć się niezależnością

Cytaty

Litwa to obecnie naprawdę bardzo biedny kraj. Od niedawna cieszy się niezależnością polityczną.

źródło: NKJP: Wojciech Michałowicz: LITEWSKI AMERYKANIN, Gazeta Wyborcza, 1993-07-09

Po okresie podporządkowania ziem ruskich Tatarom Ruś zaczęła stopniowo odzyskiwać niezależność, [...]

źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Jak pojąć niepojęte, czyli wykład z dziejów Rosji, Esensja, 2007-06

[...]istnieją dwa podstawowe fundamenty niezależności obywateli od państwa i od polityków: rodzina oraz własność prywatna.

źródło: NKJP: Marek Dziewiecki: Miłość przemienia : przezwyciężanie trudności w małżeństwie i rodzinie, 2007

Pisałem. Żyłem w świecie wyobraźni i formy. Dawało mi to poczucie niezależności, wolności.

źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 2003

Psychoterapeuta nie może zapewnić bezrobotnemu pracy. Może uważać, że pacjentowi potrzebna jest niezależność od rodziców, w tym także materialna.

źródło: NKJP: Jan Czesław Czabała: Czynniki leczące w psychoterapii, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: , ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. niezależność
niezależności
D. niezależności
niezależności
C. niezależności
niezależnościom
B. niezależność
niezależności
N. niezależnością
niezależnościami
Ms. niezależności
niezależnościach
W. niezależności
niezależności

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + niezależność +
(od KOGO/CZEGO)

2. myśli

Definicja

cecha tego, co jest właściwe ludziom niezależnym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • niezależność myślenia, myśli, poglądów, sądów; ducha, umysłu

Cytaty

Adaś, wierny testamentowi ojca, nigdy nie należał do partii, będąc - podobnie jak ojciec - rzecznikiem niezależności myśli, nie poddającej się żadnym ideologicznym naciskom.

źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004

Franciszek Fiszer stanowi wzór do naśladowania, bowiem wartością nadrzędną była dla niego wolność światopoglądowa. Niezależność poglądów cenił niepomiernie wyżej niż wartości materialne czy tzw. karierę.

źródło: NKJP: Maria Szyszkowska: W poszukiwaniu sensu życia: po co nam filozofia, 1997

Hrabianka Emma Załuska miała 80 lat, [...] Przez całe życie pozostała panną, [...] Na pozostanie w stanie panieńskim miały zapewne wpływ niezależność umysłu i niechęć rodziny do rozdrabniania majątku, [...]

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

Księdza Józefa Tischnera podziwiałem za niezależność sądu, za odwagę, za sposób bycia - był absolutną indywidualnością.

źródło: NKJP: Tadeusz Isakowicz-Zaleski: Moje życie nielegalne, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: , ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. niezależność
niezależności
D. niezależności
niezależności
C. niezależności
niezależnościom
B. niezależność
niezależności
N. niezależnością
niezależnościami
Ms. niezależności
niezależnościach
W. niezależności
niezależności

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + niezależność +
(od KOGO/CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 07.07.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj