UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

diatryba

Chronologizacja

1551, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	diatryba	diatryby
D.	diatryby	diatryb

C.	diatrybie	diatrybom
B.	diatrybę	diatryby
N.	diatrybą	diatrybami
Ms.	diatrybie	diatrybach
W.	diatrybo	diatryby

Pochodzenie

gr. diatribḗ

1. dialog

Definicja

lit.

uprawiany w starożytności przez filozofów moralizatorski gatunek literacki w formie swobodnego dialogu lub mowy, łączący prostotę stylu z wywodem retorycznym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka filozofia

Połączenia

cynicka, stoicka diatryba

Cytaty

[...] diatryba cynicka [...] może być punktem odniesienia dla zrozumienia tradycji literackiej, w jakiej powstał tekst Marka Aureliusza.

źródło: Internet: czarnaowca.pl

Porównanie społeczności do ciała było powszechnie znane i cytowane w starożytności. Wykorzystywano je zwłaszcza w diatrybie cynicko-stoickiej [...].

źródło: Internet: gosc.pl

2. utwór literacki

Definicja

lit.

polemiczny utwór literacki wywodzący się z diatryby - dialogu, wyrażający za pomocą ostrych środków wyrazu gwałtowną krytykę lub protest

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

utwór

Połączenia

gwałtowna, ostra; polityczna diatryba

Cytaty

Jest to pełna sarkazmu diatryba, którą dla uniknięcia nadmiernej monotonii autor podzielił na strofy [...].

źródło: NKJP: Witold Tyloch: Dzieje ksiąg Starego Testamentu: szkice z krytyki biblijnej, 1981

To nasycanie gatunku o wielowiekowej tradycji [...] naruszało [...] autonomię bajki jako utworu o ambicjach artystycznych, sprowadzało ją niejednokrotnie do zwyczajnej diatryby ostro politycznej [...].

źródło: NKJP: Artur Hutnikiewicz: Młoda Polska, 1994

Tak przecież niedawno czytał (może razem z kawalerem Pyrrhysem de Varille, który swoje Compendium politicum jednocześnie z drugim tomem Konarskiego publikował) przejmujące diatryby Konarskiego [...].

źródło: NKJP: Zbigniew Goliński: Krasicki, 2002

3. wypowiedź

Definicja

książk.

emocjonalna wypowiedź w gwałtownym tonie, zawierająca ostrą krytykę kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

wypowiedź

Połączenia

agresywna diatryba
wygłaszać diatrybę

Cytaty

	Damadianowi powierzono odpowiedzialną funkcję moderatora kluczowej sesji konferencji i pomimo jego wcześniejszych obietnic, że będzie powściągliwy w sposobie jej prowadzenia, wykorzystał on tę sposobność dla wygłoszenia diatryby przeciwko Lauterbergowi. źródło: NKJP: Krzysztof Szymborski: Kto mi ukradł rezonans?, Polityka, 2003-11-15
	Padają słowa mocne, świadczące, że autor nie czuł zahamowań i w swym oskarżycielskim ferworze zakładał, iż w prokuratorskiej diatrybie dozwolone są niemal wszystkie środki. źródło: NKJP: Michał Głowiński: Ekspresja i empatia, 1997
	Jego ówczesne ideologiczne referaty i artykuły zawierały niekiedy agresywne diatryby przeciwko różnej maści „reakcjonistom” i „kołtunom”, anatemy na wszystkich, co nie zdołali pojąć intelektualnych dobrodziejstw marksizmu [...]. źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004
	Strasznie chciałbyś ubliżyć, ale nie potrafisz nawet dobrać stosownych obelg [...]. Nie jesteś już ani zabawny, ani oryginalny w swoich diatrybach - to tylko monotonny i nudnawy bełkot - przewidywalny w stu procentach. źródło: NKJP: Intenet

Składnia

diatryba

(przeciw KOMU/CZEMU)

Data ostatniej modyfikacji: 08.11.2016