UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zbyć się

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zbędę się	zbędziemy się
2 os.	zbędziesz się	zbędziecie się
3 os.	zbędzie się	zbędą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbyłem się +(e)m się zbył	zbyłam się +(e)m się zbyła	zbyłom się +(e)m się zbyło	zbyliśmy się +(e)śmy się zbyli	zbyłyśmy się +(e)śmy się zbyły
2 os.	zbyłeś się +(e)ś się zbył	zbyłaś się +(e)ś się zbyła	zbyłoś się +(e)ś się zbyło	zbyliście się +(e)ście się zbyli	zbyłyście się +(e)ście się zbyły
3 os.	zbył się	zbyła się	zbyło się	zbyli się	zbyły się

bezosobnik: zbyto się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zbądźmy się
2 os.	zbądź się	zbądźcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbyłbym się bym się zbył	zbyłabym się bym się zbyła	zbyłobym się bym się zbyło	zbylibyśmy się byśmy się zbyli	zbyłybyśmy się byśmy się zbyły
2 os.	zbyłbyś się byś się zbył	zbyłabyś się byś się zbyła	zbyłobyś się byś się zbyło	zbylibyście się byście się zbyli	zbyłybyście się byście się zbyły
3 os.	zbyłby się by się zbył	zbyłaby się by się zbyła	zbyłoby się by się zbyło	zbyliby się by się zbyli	zbyłyby się by się zbyły

bezosobnik: zbyto by się

bezokolicznik: zbyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zbywszy się

gerundium: zbycie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zbycie się	zbycia się
D.	zbycia się	zbyć się
C.	zbyciu się	zbyciom się
B.	zbycie się	zbycia się
N.	zbyciem się	zbyciami się
Ms.	zbyciu się	zbyciach się
W.	zbycie się	zbycia się

odpowiednik aspektowy: zbywać się

Pochodzenie

Zob. zbyć

1. milczeniem

Definicja

zareagować na swoje wzajemne problemy lub wypowiedzi w sposób, który wyraża lekceważenie lub uznanie tych spraw za nieistotne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

Czytając opasły tom korespondencji [...], trudno się oprzeć pytaniu: jak w ogóle doszło do tego, że tych dwoje stało się parą dobrych przyjaciół, zamiast rzucić się sobie od razu do gardeł albo co gorsza zbyć się wymownym milczeniem?

źródło: Maciej Boenisch: Iskrząca przestrzeń (dwutygodnik.com)

Składnia

Rzpl

zbyć się

CZYM

2. akcji

Definicja

urzęd.

sprzedać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	sprzedać
	hiperonimy:	pozbyć się

Połączenia

zbyć się domu, gospodarstwa

Cytaty

Nawet po wykupieniu swoich czterech kółek ich właściciel ma związane ręce. Otóż nie można w żaden sposób zbyć się tego auta, aż sprawa nie znajdzie finału przed Temidą.

źródło: NKJP: Michał Tabaka: Policja szykuje się do walnej rozprawy z pijakami za kierownicą, Dziennik Zachodni, 2005-11-30

Zawsze radośnie tu konstatował, że jednak ktoś tu mieszka, ktoś się kręci. Nie wszyscy zbyli się gospodarstw.

źródło: NKJP: Tamara Bołdak-Janowska: Rytmy polskie i niepolskie: opowiadań naiwnych ciąg dalszy, 1998

Składnia

zbyć się

CZEGO

3. o meblach

Definicja

urzęd.

zostać sprzedanym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

Cytaty

Kolejnym hitem były suszone krewetki. Były i szybko się zbyły, bo znikały w mgnieniu oka.

źródło: Smakołyki od 77 Petfood (piesmojamiloscia.pl)

4. praw

Definicja

urzęd.

dobrowolnie zrezygnować z czegoś, co danej osobie przysługiwało

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	zrzec się
	hiperonimy:	zrezygnować

Cytaty

[...] gdy powstanie koncern, po jego sprywatyzowaniu rząd zarówno węgierski, jak i polski zachował złotą akcję, czyli nie zbył się do końca wpływu i praw do tego koncernu.

źródło: NKJP: Stenogram z 21. posiedzenia Komisji Śledczej, 8 listopada 2004 r.

Najlepsi są „rodzice”, którzy pobierają zasiłki na dzieci za granicą, kiedy [...] zbyli się dobrowolnie praw rodzicielskich [...].

źródło: Polak w Niemczech dostawał 500+ i Kindergeld, 2019-12-12 (polsatnews.pl)

Składnia

zbyć się

CZEGO

5. lęku

Definicja

książk.

uwolnić się od czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

pozbyć się

Połączenia

zbyć się lęku, obaw, smutku

Cytaty

	Uroczysta chwila sprawiła, że zbył się obaw i promiennymi oczami ogarnąwszy kaplicę, kazanie rozpoczął. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1953
	Umieszczone na zewnętrznej stronie muru [alegoryczne postacie], były też stosownym ostrzeżeniem: wchodzący do ogrodu kochanek winien zbyć się smutku i nienawiści. źródło: NKJP: Jarosław Marek Rymkiewicz: Myśli różne o ogrodach, 2010
	Łarysa rzuciła jakieś słowo, które go na chwilę ocuciło, ale wiedział, że on sam nie zbędzie się lęku podpełzającego w tym zauroczeniu. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978
	[...] chyba zbył się Pan resztek złudzeń, jeśli mógł je Pan posiadać. źródło: NKJP: Internet

Składnia

zbyć się

CZEGO

Data ostatniej modyfikacji: 06.05.2021