UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zlec

zlegnąć

Chronologizacja

1450, SStp
Datacja przybliżona.

Pochodzenie

Zob.  lec 

1. na łóżku

Definicja

przest. 
położyć się z ulgą

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  położyć się

Cytaty

Mógłbym więc, zdając się na Kruczka, bez obawy zlec w cieniu wikliny czy pod którąś z wierzb oddzielających pastwiska od mokradeł i, jak radził dziadek matce, czytać sobie książkę, gdyby mi się chciało.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Spisano umowę i młodzi, po obrzędach obyczajowo-kościelnych, zlegli na łożu, gdzie romantycznej protestantce mąż katolik przekazywał doświadczenia nabyte od prawosławnej góralki rumuńskiej.

źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977

Powinny zatem zlec na więziennej słomie.

źródło: NKJP: Teresa Bogucka: Nowe czasy, nowe obyczaje, Gazeta Wyborcza, 1993-02-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zlegnę
 zlegniemy
2 os. zlegniesz
 zlegniecie
3 os. zlegnie
 zlegną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zległem
+(e)m zległ
 zległam
+(e)m zległa
 zległom
+(e)m zległo
 zlegliśmy
+(e)śmy zlegli
 zległyśmy
+(e)śmy zległy
2 os. zległeś
+(e)ś zległ
 zległaś
+(e)ś zległa
 zległoś
+(e)ś zległo
 zlegliście
+(e)ście zlegli
 zległyście
+(e)ście zległy
3 os. zległ
 zległa
 zległo
 zlegli
 zległy

bezosobnik: zlegnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zlegnijmy
2 os. zlegnij
 zlegnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zległbym
bym zległ
 zległabym
bym zległa
 zległobym
bym zległo
 zleglibyśmy
byśmy zlegli
 zległybyśmy
byśmy zległy
2 os. zległbyś
byś zległ
 zległabyś
byś zległa
 zległobyś
byś zległo
 zleglibyście
byście zlegli
 zległybyście
byście zległy
3 os. zległby
by zległ
 zległaby
by zległa
 zległoby
by zległo
 zlegliby
by zlegli
 zległyby
by zległy

bezosobnik: zlegnięto by

bezokolicznik: zlec

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zległszy

gerundium: zlegnięcie

odpowiednik aspektowy: zlegać

Składnia

bez ograniczeń + zlec +
GDZIE

2. w chorobie

Definicja

przest. 
ciężko zachorować

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zachorować

Cytaty

Potem wszystkie zlane rzeczy suszyło się „za boiskiem” i - co dziwniejsze - nikt po takiej kąpieli nie zległ przeziębiony.

źródło: NKJP: Anna Szopińska: Zjednać sobie urodzaj i zdrowie, Dziennik Polski, 2005-03-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zlegnę
 zlegniemy
2 os. zlegniesz
 zlegniecie
3 os. zlegnie
 zlegną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zległem
+(e)m zległ
 zległam
+(e)m zległa
 zległom
+(e)m zległo
 zlegliśmy
+(e)śmy zlegli
 zległyśmy
+(e)śmy zległy
2 os. zległeś
+(e)ś zległ
 zległaś
+(e)ś zległa
 zległoś
+(e)ś zległo
 zlegliście
+(e)ście zlegli
 zległyście
+(e)ście zległy
3 os. zległ
 zległa
 zległo
 zlegli
 zległy

bezosobnik: zlegnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zlegnijmy
2 os. zlegnij
 zlegnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zległbym
bym zległ
 zległabym
bym zległa
 zległobym
bym zległo
 zleglibyśmy
byśmy zlegli
 zległybyśmy
byśmy zległy
2 os. zległbyś
byś zległ
 zległabyś
byś zległa
 zległobyś
byś zległo
 zleglibyście
byście zlegli
 zległybyście
byście zległy
3 os. zległby
by zległ
 zległaby
by zległa
 zległoby
by zległo
 zlegliby
by zlegli
 zległyby
by zległy

bezosobnik: zlegnięto by

bezokolicznik: zlec

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zległszy

gerundium: zlegnięcie

3. w połogu

Definicja

przest. 
położyć się do łóżka na okres porodu i połogu

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

Cytaty

Niewiasta twoja, Sarai, zabierze moje dzieciątko z twojego nasienia zrodzone. Wypędzi precz twoją sługę Hagar... Sarai czeka tylko, kiedy zlegnę, by mnie wygnać.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zlegnę
 zlegniemy
2 os. zlegniesz
 zlegniecie
3 os. zlegnie
 zlegną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zległem
+(e)m zległ
 zległam
+(e)m zległa
 zległom
+(e)m zległo
 zlegliśmy
+(e)śmy zlegli
 zległyśmy
+(e)śmy zległy
2 os. zległeś
+(e)ś zległ
 zległaś
+(e)ś zległa
 zległoś
+(e)ś zległo
 zlegliście
+(e)ście zlegli
 zległyście
+(e)ście zległy
3 os. zległ
 zległa
 zległo
 zlegli
 zległy

bezosobnik: zlegnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zlegnijmy
2 os. zlegnij
 zlegnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zległbym
bym zległ
 zległabym
bym zległa
 zległobym
bym zległo
 zleglibyśmy
byśmy zlegli
 zległybyśmy
byśmy zległy
2 os. zległbyś
byś zległ
 zległabyś
byś zległa
 zległobyś
byś zległo
 zleglibyście
byście zlegli
 zległybyście
byście zległy
3 os. zległby
by zległ
 zległaby
by zległa
 zległoby
by zległo
 zlegliby
by zlegli
 zległyby
by zległy

bezosobnik: zlegnięto by

bezokolicznik: zlec

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zległszy

gerundium: zlegnięcie

Data ostatniej modyfikacji: 04.02.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN