Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | dytyramb |
dytyramby |
|
| D. | dytyrambu |
dytyrambów |
|
| C. | dytyrambowi |
dytyrambom |
|
| B. | dytyramb |
dytyramby |
|
| N. | dytyrambem |
dytyrambami |
|
| Ms. | dytyrambie |
dytyrambach |
|
| W. | dytyrambie |
dytyramby |
Pochodzenie
łac. dīthyrambus
z gr. dithýrambos
1. pieśń
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | pieśń |
Połączenia
- dionizyjski; dramatyczny; olimpijski dytyramb
- dytyramb ku czci Dionizosa
- dytyramb na cześć Dionizosa
Cytaty
|
Treść dytyrambów często odchodzi od Dionizosa, ale prawie zawsze nawiązuje do niego w początkowych partiach. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Arystoteles twierdzi, iż przodownik chóru, który rozpoczynał taką pieśń, był zapowiedzią aktora tragedii, i że tragedia wyłoniła się z dytyrambu. źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008 |
|
|
Śpiewane przy wtórze aulosu dytyramby poświęcone bogu tworzyły magiczną rzeczywistość, w którą wchodzili uczestnicy obrzędu. źródło: NKJP: Aleksandres W. Mikołajczak: Magia słowa, Gazeta Poznańska, 2004-11-20 |
2. utwór literacki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | utwór |
Połączenia
- dytyramb na cześć kogoś/czegoś
- dytyramb o kim/czym
Cytaty
|
U stóp tych składam dytyramb pisany na twoją chwałę, źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Liryka mojego życia, 1966 |
|
|
[...] własnością Pigonia uwydatnioną w tytule jest dostrzeżenie swoistego rytmu twórczości Żeromskiego: po każdej większej powieści następuje bezpośrednio jakiś hymn patetyczny; po szerokich epickich malowidłach bolesnej doli życia — dytyramb na cześć niezłomnego heroizmu człowieczego czy też na cześć przyrody. źródło: NKJP: Henryk Markiewicz: Stanisław Pigoń w kręgu Młodej Polski, 1970 |
|
|
W ostatnią niedzielę [...] „Perły i Łotry” uświetniały swoim występem obchody 650-lecia założenia osady rybackiej Łeba. Uświetnienie to polegało na [...] wyśpiewaniu rymowanego dytyrambu na cześć jedynego cudu świata, jaki nam się ostał do czasów nowożytnych, czyli oczywiście Łeby. źródło: Internet: forum.szantymaniak.pl |
3. pochwała
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | pochwała |
Połączenia
- dytyramb pochwalny
- dytyramb ku czci kogoś/czegoś
- dytyramb na cześć kogoś/czegoś
Cytaty
|
W wypowiedzi pana posła Osiatyńskiego usłyszałam dytyramb na cześć rządów solidarnościowych. źródło: NKJP: Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 18.11.1994 |
|
|
Gwoli prawdy trzeba stwierdzić, że zwycięskiemu marszowi cywilizacji przemysłowej towarzyszyły nie tylko entuzjazm i pochwalne dytyramby. źródło: NKJP: Ryszard Panasiuk: Filozofia: historia i współczesność: studia, odczyty, eseje, 2001 |
|
|
W tym samym czasie byli lewicowcy, którzy w latach 80. wypisywali dytyramby na temat polskiego ruchu wolnościowego, przeciwstawiając go niemieckiej potulności wobec wszelkiej zwierzchności [...]. źródło: NKJP: Adam Krzemiński: Powieść z wytrychem, Polityka, 2002-07-13 |
|
|
Pozwoliłem sobie jednak podnieść sygnalizowane kwestie, gdyż w moich dyskusjach z młodymi a gniewnymi liberałami zdarzało mi się niejednokrotnie słuchać takich dytyrambów ku czci nieograniczonej niczym wolności jednostki, że ze zdumieniem pytałem wówczas, na jakiej podstawie ograniczamy tę wolność, zakazując propagowania faszyzmu, niewolnictwa czy kanibalizmu. źródło: NKJP: Józef Życiński: Ziarno samotności, 1997 |