UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

donica

Chronologizacja

1500, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. donica
donice
D. donicy
donic
C. donicy
donicom
B. donicę
donice
N. donicą
donicami
Ms. donicy
donicach
W. donico
donice

Pochodzenie

psł. *dojьnica 'drewniane naczynie, do którego doi się mleko'

1. doniczka

Definicja

duża doniczka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny

Relacje znaczeniowe

synonimy:  doniczka

Połączenia

  • betonowa, drewniana, gliniana; duża, wielka; ozdobna donica
  • donica z kwiatami, palmą, roślinami
  • donice i skrzynki; donice i kosze
  • palma w donicy; kwiaty, rośliny w donicach
  • postawić gdzieś, ustawić gdzieś donicę
  • posadzić coś w donicy

Cytaty

Dekoracyjna donica może być zarówno inspiracją dla roślinnej kompozycji, jak również plastycznym detalem nadającym charakter naszemu wnętrzu.

źródło: NKJP: (BAB): Ogródek w pojemniku, Trybuna Śląska, 2001-06-20

Przytaszczyłyśmy donicę z oleandrem i dwie z paprociami.

źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008

Na oknach stały donice i skrzynki pełne sadzonek i rozkwitłych purpurowych pelargonii.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002

Choinki w donicach to godny sposób na pogodzenie ochrony przyrody ze świąteczną tradycją, a jednocześnie zapewniający miły - każdemu - zapach wonnej żywicy.

źródło: NKJP: Franciszek Kasprzak: Las w mieszkaniu, Tygodnik Regionalny. Gazeta Częstochowska, 2004-12-23

2. makutra

Definicja

przest. 
głęboka gliniana misa używana w kuchni do mieszania i ucierania produktów spożywczych

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  makutra
hiperonimy:  miska

Połączenia

  • ucierać coś w donicy

Cytaty

Pół funta sparzonych migdałów wytrzeć do sucha i zemleć na młynku. Potem je ucierać po łyżce w donicy, dolewając parę kropel wody.

źródło: NKJP: Na sylwestra i karnawał: Dziennik Polski, 2003-12-27

A ten mak do łamańców trzeba najpierw sparzyć i odcedziwszy, albo przepuścić przez maszynkę do siekania mięsa, albo ucierać po łyżce z dodaniem pół łyżeczki cukru wałkiem w donicy (u nas w domu zawsze mak był ucierany w donicy i sam czasem byłem zaprzęgany do tej nudnej, a dość ciężkiej roboty.

źródło: NKJP: Jan Kalkowski, Jolanta Gniewek: Dlaczego mak na wigilię, Aura, nr 12, 1988

W donicy ucieramy margarynę i dodajemy po trochę cały wystudzony budyń.

źródło: NKJP: Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni czyli powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania, 1993

3. misa hutnicza

Definicja

techn. 
naczynie z ogniotrwałej gliny służące do wytapiania szkła optycznego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  naczynie

Cytaty

Garncarstwo było zresztą starą specjalnością niwiskiego rękodzieła - z czasem stało się dość powszechną umiejętnością, zwłaszcza po rozkręceniu produkcji huty, używającej do wytapiania szkła specjalnych donic, wykonywanych z gliny.

źródło: NKJP: Cztery pokolenia i jedna kaplica, Dziennik Polski, 2000-11-20

Masę szklaną wytapiano w donicach glinianych formowanych na terenie huty.

źródło: Internet: swiat-szkla.pl

Data ostatniej modyfikacji: 18.07.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj