Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | całun |
całuny |
|
D. | całunu |
całunów |
|
C. | całunowi |
całunom |
|
B. | całun |
całuny |
|
N. | całunem |
całunami |
|
Ms. | całunie |
całunach |
|
W. | całunie |
całuny |
Pochodzenie
st.czes. čalún
z śr.-w.-niem. schalūne 'rodzaj tkaniny'
Tkanina (oraz jej nazwa) miałaby pochodzić z francuskiego miasta Châlons-en-Champagne, w średniowieczu ważnego ośrodka przemysłu włókienniczego.
1. z płótna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | tkanina |
Połączenia
- bawełniany, sukienny; biały, czarny, czerwony całun
- zasłonić całunem
- owinąć, zawijać w całun
Cytaty
Misternie tkany z płótna całun gotowy był po kilku tygodniach wytrwałej pracy. źródło: NKJP: Mirosław Banasiak: Gabriel Garcia Marquez czyli życie magiczne, Gazeta Wyborcza, 1996-10-18 |
|
Zwłoki przykrywa się sukiennym całunem, najczęściej zielonego koloru. źródło: NKJP: G.Czerwińska: O Tatarach polskich, Tygodnik Ciechanowski, 2007-02-23 |
|
Materiał jest utkany z lnu i ma bardzo skomplikowaną fakturę: nieregularna przędza i splot, matowy, zbity. Jest podobny do całunów znalezionych w starożytnych grobach egipskich w Pompejach i Syrii. źródło: NKJP: Magdalena Grochowalska: Autentyk czy falsyfikat, Express Ilustrowany, 2004-02-09 |
|
Dzięki wykopaliskom wiemy stosunkowo dużo o rytuałach pogrzebowych Celtów. [...] Ciało obmywano i zawijano w całun, a potem czuwano przy nim jedną lub kilka nocy. źródło: NKJP: Leszek Matela: Kod druidów i sekrety celtów, 2006 |
|
Prosektorium każdemu z nas kojarzy się dość nieprzyjemnie. W zimnej salce o surowym wyglądzie, wśród specyficznych zapachów różnych środków chemicznych, stoją łóżka zasłane białymi prześcieradłami. Pod każdym całunem leży człowiek, jeszcze do niedawna mający nazwisko i adres, cieszący się życiem i używający tego życia na miarę swoich potrzeb i możliwości, teraz śpiący snem wiecznym. źródło: NKJP: Adam Lipczyński: Przygoda łapiducha, Detektyw nr 4 (152), 1999 |
2. śnieżny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne
Połączenia
- całun mgły; mroku; śniegu
Cytaty
Śnieg zasypał drogi, okrył białym całunem dachy wioski. źródło: NKJP: Gracjan Bojar-Fijałkowski: O zbójcach z Góry Chełmskiej i inne legendy o Koszalinie, 2006 |
|
Miasto spowite było całunem dymów, pogrążone w mroku. Niebo rozświetlały łuny pożarów. źródło: NKJP: Jerzy Wiśniewski: Ożeniony z muzyką, Kurier Powiatu Kwidzyńskiego: 1999-08-13 |
|
Kominy wypuszczają pukle kremowych dymów. Miasto okrywa się całunem sadzy. źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Miasto szklanych słoni, 2010 |
Składnia
![]() |
+ | całun | + |
(CZEGO)
|