Chronologizacja
Pochodzenie
1. cechy
Definicja
Noty o użyciu
Używane przeważnie z intencją pejoratywną.
Warianty
- rzadziej szlachecczyzna
Wymowa
[szlachetczyzna] lub pot. [szlacheczczyzna]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne
Połączenia
- relikt; apologeta, piewca, wielbiciel; krytyka, obrona szlachetczyzny
Cytaty
Ale już Stanisław Brzozowski, ogromny i wszechstronny talent złamany w dramatycznych przejściach osobistych, rozprawił się w Legendzie Młodej Polski (1909) z całą serią polskich tradycji narodowych: ze szlachetczyzną, z pracą organiczną i z hasłem „sztuka dla sztuki”. źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1996 |
|
Po czterech wydaniach [...] ukazały się już w III Rzeczypospolitej trzy następne, doprowadzające śledzenie reliktów szlachetczyzny oraz przemian opinii o tej warstwie do dnia dzisiejszego (ósma edycja wyszła przed pięcioma laty). źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Długi romans z muzą Klio, 2007 |
|
Długowieczność Łętowskiego sprawiła, że jednocześnie tkwił jeszcze w czasach oświecenia, potem epoki napoleońskiej, skupiając w sobie sarmatyzm i szlachetczyznę starego pokroju z dość luźnym stosunkiem do życia wyrobionym na podstawie tendencji oświeceniowych. źródło: NKJP: Michał Rożek: Enfant terrible, Dziennik Polski, 2008-05-31 |
|
Zaborcy w sposób świadomy utrwalili w społeczeństwie polskim złe nawyki szlachetczyzny. źródło: NKJP: Piotr Biliński; Feliks Koneczny (1862-1949). Życie i działalność, 2001 |
|
Chodziło mi w tej sztuce o pokazanie jaki wpływ obyczaje szlachty, polska szlachecczyzna, miały i mają na różne pokolenia i różne środowiska. źródło: Internet: encyklopediateatru.pl/artykuly/179969/warszawskie-spotkanie |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | szlachetczyzna |
szlachetczyzny |
|
D. | szlachetczyzny |
szlachetczyzn |
|
C. | szlachetczyźnie |
szlachetczyznom |
|
B. | szlachetczyznę |
szlachetczyzny |
|
N. | szlachetczyzną |
szlachetczyznami |
|
Ms. | szlachetczyźnie |
szlachetczyznach |
|
W. | szlachetczyzno |
szlachetczyzny |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. ziemia
Definicja
Wymowa
[szlachetczyzna] lub pot. [szlacheczczyzna]
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka dom/inne miejsca zamieszkania i ich otoczenie
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność
Cytaty
Zdaniem Jana Rutkowskiego gospodarstwo półłanowe może uchodzić za typowe gospodarstwo kmiece XVI w. nie tylko w królewszczyznach, ale także w szlachetczyznach i na księż[yz]nach. źródło: Tadeusz Ładogórski: Studia nad zaludnieniem Połski XIV wieku, 1958 (books.google.pl) |
|
[...] sejm 1616 roku [...] uznał, że posiadanie przez Tatarów szlachetczyzn jest sprzeczne z prawem, nakazał więc źródło: Henryk Wisner: Rzeczpospolita Wazów, III, 2008 (rcin.org.pl/ihpan) |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | szlachetczyzna |
szlachetczyzny |
|
D. | szlachetczyzny |
szlachetczyzn |
|
C. | szlachetczyźnie |
szlachetczyznom |
|
B. | szlachetczyznę |
szlachetczyzny |
|
N. | szlachetczyzną |
szlachetczyznami |
|
Ms. | szlachetczyźnie |
szlachetczyznach |
|
W. | szlachetczyzno |
szlachetczyzny |