UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szlachecki

Chronologizacja

1441, SStp
W postaci: ślachacski

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. szlachecki
szlachecki
szlachecki
szlacheckie
szlachecka
D. szlacheckiego
szlacheckiego
szlacheckiego
szlacheckiego
szlacheckiej
C. szlacheckiemu
szlacheckiemu
szlacheckiemu
szlacheckiemu
szlacheckiej
B. szlacheckiego
szlacheckiego
szlachecki
szlacheckie
szlachecką
N. szlacheckim
szlacheckim
szlacheckim
szlacheckim
szlachecką
Ms. szlacheckim
szlacheckim
szlacheckim
szlacheckim
szlacheckiej
W. szlachecki
szlachecki
szlachecki
szlacheckie
szlachecka
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. szlacheccy
szlacheccy
szlacheckie
szlacheckie
D. szlacheckich
szlacheckich
szlacheckich
szlacheckich
C. szlacheckim
szlacheckim
szlacheckim
szlacheckim
B. szlacheckich
szlacheckich
szlacheckich
szlacheckie
N. szlacheckimi
szlacheckimi
szlacheckimi
szlacheckimi
Ms. szlacheckich
szlacheckich
szlacheckich
szlacheckich
W. szlacheccy
szlacheccy
szlacheckie
szlacheckie

Pochodzenie

Od: szlachta

1. związany ze szlachcicem

Definicja

związany ze szlachcicem

Cytaty

1.a dwór

Definicja

należący do szlachcica

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

  • szlachecki dworek, dwór, folwark, las, zamek; szlachecka posiadłość, wieś, zaścianek; dobra szlacheckie

Cytaty

Początek zwiedzania musi mieć miejsce w Żelazowej Woli. Tam odnajdziemy dawny szlachecki dworek, w którym urodził się kompozytor.

źródło: NKJP: Marta Legieć: Z mazurkiem w tle, Dziennik Zachodni, 2010-01-16

Najpierw była tam siedziba szlachecka, później zaś, od 1890 roku, pierwsza gródkowska szkoła.

źródło: NKJP: (łuk): Pomniki przyrody, Dziennik Zachodni, 2003-05-16

Inne Kaliska, te koło Lubichowa, nosiły niegdyś dodatek przymiotnikowy Szlacheckie, bowiem od końca XVI wieku były szlacheckim folwarkiem należącym do nieodległego Bietowa (1,5 km na zachód).

źródło: NKJP: Roman Landowski: Z kaczkami do karczmy, Dziennik Tczewski, 1999-06-11

Najliczniejsze były miasta książęce, po nich kościelne. Od XV w. przewagę miały miasta szlacheckie.

źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska : przewodnik, 1989

[...] historycznie część wsi, gdzie dziś kościół katolicki i poczta, była szlachecka, a część [...] była własnością królewską, należącą do starostwa w Kościerzynie.

źródło: Internet: gminastezyca.pl

1.b pochodzenie

Definicja

właściwy dla szlachcica

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

  • szlachecki rodowód; herb, tytuł; ubiór, strój; kontusz, pas, żupan; szlacheckie pochodzenie; kultura szlachecka; tradycje, zwyczaje szlacheckie

Cytaty

Za działalność charytatywną na rzecz głodujących w Afryce dostał nominację do Pokojowej Nagrody Nobla i tytuł szlachecki od królowej Elżbiety II.

źródło: NKJP: osz: Sir Bob Geldof zagra dla polskiej demokracji, Dziennik Zachodni, 2009-05-26

W Żarkach najwięcej pieniędzy udało się zebrać Januszowi Nowakowi, który ubrany był w XVII-wieczny strój szlachecki.

źródło: NKJP: Aldona Minorczyk-Cichy: Baaardzo duże granie, Dziennik Zachodni, 2002-01-14

Zwycięzcy konkursu plastycznego „Barwy jesieni”, którego organizatorem był Młodzieżowy Dom Kultury, wezmą udział w warsztatach poświęconych herbom i rodowodom szlacheckim.

źródło: NKJP: (klm): Warsztaty dla zwycięzców, Dziennik Łódzki, 2007-01-16

Składnia

Cz + szlachecki + bez ograniczeń
szyk: neutralny

2. ród

Definicja

taki, który przynależy do szlachty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

  • ród szlachecki; rodzina szlachecka

Cytaty

Ojciec, pochodzący z zubożałej rodziny szlacheckiej, był administratorem dóbr należących do rodziny Jeleńskich.

źródło: NKJP: Jerzy Starnawski (red.): Słownik badaczy literatury polskiej. Tom IV, 2001

Twierdzono, że wolność pozwala szlachcie nie tylko rządzić, ale także bronić państwa, a Rzeczpospolita wymagała ciągłej obrony, gdyż - jak pisali szlacheccy pisarze polityczni - zewsząd otoczona była przez strasznych nieprzyjaciół.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, 2004

Janina twierdzi, że rodzina jej męża została dawno spolszczona, a ród był szlachecki.

źródło: NKJP: A. Fidrysiak: Księga życia Janiny Wolfigielowej, Tygodnik Ciechanowski, 2002-03-07

Data ostatniej modyfikacji: 08.02.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj