UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zmachać się

Chronologizacja

1794, SL

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmacham się
zmachamy się
2 os. zmachasz się
zmachacie się
3 os. zmacha się
zmachają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmachałem się
+(e)m się zmachał
zmachałam się
+(e)m się zmachała
zmachałom się
+(e)m się zmachało
zmachaliśmy się
+(e)śmy się zmachali
zmachałyśmy się
+(e)śmy się zmachały
2 os. zmachałeś się
+(e)ś się zmachał
zmachałaś się
+(e)ś się zmachała
zmachałoś się
+(e)ś się zmachało
zmachaliście się
+(e)ście się zmachali
zmachałyście się
+(e)ście się zmachały
3 os. zmachał się
zmachała się
zmachało się
zmachali się
zmachały się

bezosobnik: zmachano się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmachajmy się
2 os. zmachaj się
zmachajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmachałbym się
bym się zmachał
zmachałabym się
bym się zmachała
zmachałobym się
bym się zmachało
zmachalibyśmy się
byśmy się zmachali
zmachałybyśmy się
byśmy się zmachały
2 os. zmachałbyś się
byś się zmachał
zmachałabyś się
byś się zmachała
zmachałobyś się
byś się zmachało
zmachalibyście się
byście się zmachali
zmachałybyście się
byście się zmachały
3 os. zmachałby się
by się zmachał
zmachałaby się
by się zmachała
zmachałoby się
by się zmachało
zmachaliby się
by się zmachali
zmachałyby się
by się zmachały

bezosobnik: zmachano by się

bezokolicznik: zmachać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zmachawszy się

gerundium: zmachanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zmachanie się
zmachania się
D. zmachania się
zmachań się
C. zmachaniu się
zmachaniom się
B. zmachanie się
zmachania się
N. zmachaniem się
zmachaniami się
Ms. zmachaniu się
zmachaniach się
W. zmachanie się
zmachania się

Pochodzenie

Zob. machać

Definicja

pot. 
odczuć utratę sił wskutek wysiłku fizycznego, psychicznego lub umysłowego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zmęczyć się

Połączenia

  • chłop, żniwiarz; koń zmachał się
  • zmachać się bardzo, całkowicie, porządnie, strasznie, trochę

Cytaty

Był pijany, pomieszały mu się kierunki i dotarł do parku Redena. Kawał drogi przeszedł pod górkę, zmachał się, więc położył na ławce i zasnął.

źródło: NKJP: Torba z milionami, Dziennik Polski, 1998-05-08

Schody były dość strome, obrosłe pnączami, miejscami obluzowane, wchodziło się jednak zupełnie dobrze, ale naturalnie można było się zmachać, zważywszy na wysokość.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001

Tomko, czyli katowiczanin Tomasz Konopka z I Chorągwi Czarnego Rycerza Kasztelanii Będzińskiej, miał prawo się zmachać, bo – podobnie jak inni uczestnicy turnieju bojowego w skansenie Muzeum Wsi Opolskiej w Bierkowicach – miał na sobie rynsztunek ważący blisko 40 kilogramów.

źródło: NKJP: Marek Ostrowski: I ty zostaniesz Zawiszą!, Trybuna Śląska, 2002-08-16

Dystans spory, ale chyba rodzice przeżywali go bardziej niż ich pociechy. Te, po starcie, wywracały się, ale rodzice pomagali wstać. Ba, biegli właściwie za dzieci. - Było fajnie. Trochę się zmachałem - szczerze odpowiadał na pytania zwycięzca w kategorii 5-latków Janek Niżyński.

źródło: NKJP: Jacek Bartlewicz: 1063 zwycięzców, Gazeta Krakowska, 2004-05-10

Data ostatniej modyfikacji: 11.05.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj