Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. prawić
1. w podróż
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny turystyka
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | puszczać się, wybierać się, wyruszać |
Połączenia
- wyprawiać się za granicę
Cytaty
|
Wyprawiał się do południowych Niemiec i Szwajcarii, do różnych krajów habsburskich i do Włoch. Zakładał tam - lub próbował zakładać - nowe domy zakonne [...]. źródło: NKJP: Zbigniew Mikołejko: Żywoty świętych poprawione, 2000 |
|
|
W każdą niedzielę, niezależnie od pogody, wyprawiała się z Mary na cmentarz. źródło: NKJP: Gustaw Herling-Grudziński: Biała noc miłości - opowieść teatralna, 2004 |
|
|
Dziewczęta tuż przed zabawą w krótkich spódniczkach i kaloszach wyprawiały się na łąki, wracając z całymi koszami polnego kwiecia. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Róża Selerbergu, 2006 |
|
|
– Dlaczego tak długo nie wraca? – odpowiedział młodszy pytaniem. – Już sześć razy wyprawiał się do osiedla po zapasy i wszystko było w porządku. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957 |
|
|
Mama po paru dniach wyprawia się na Brzozową. Cała część gmachu przed naszymi oknami, ta stojąca na Bugaju, rozpruta jest ciężką bombą aż do dna. źródło: NKJP: Monika Żeromska: Wspomnienia, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wyprawiam się |
wyprawiamy się |
|||
| 2 os. |
wyprawiasz się |
wyprawiacie się |
|||
| 3 os. |
wyprawia się |
wyprawiają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyprawiałem się +(e)m się wyprawiał |
wyprawiałam się +(e)m się wyprawiała |
wyprawiałom się +(e)m się wyprawiało |
wyprawialiśmy się +(e)śmy się wyprawiali |
wyprawiałyśmy się +(e)śmy się wyprawiały |
| 2 os. |
wyprawiałeś się +(e)ś się wyprawiał |
wyprawiałaś się +(e)ś się wyprawiała |
wyprawiałoś się +(e)ś się wyprawiało |
wyprawialiście się +(e)ście się wyprawiali |
wyprawiałyście się +(e)ście się wyprawiały |
| 3 os. |
wyprawiał się |
wyprawiała się |
wyprawiało się |
wyprawiali się |
wyprawiały się |
bezosobnik: wyprawiano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się wyprawiał będę się wyprawiać |
będę się wyprawiała będę się wyprawiać |
będę się wyprawiało będę się wyprawiać |
będziemy się wyprawiali będziemy się wyprawiać |
będziemy się wyprawiały będziemy się wyprawiać |
| 2 os. |
będziesz się wyprawiał będziesz się wyprawiać |
będziesz się wyprawiała będziesz się wyprawiać |
będziesz się wyprawiało będziesz się wyprawiać |
będziecie się wyprawiali będziecie się wyprawiać |
będziecie się wyprawiały będziecie się wyprawiać |
| 3 os. |
będzie się wyprawiał będzie się wyprawiać |
będzie się wyprawiała będzie się wyprawiać |
będzie się wyprawiało będzie się wyprawiać |
będą się wyprawiali będą się wyprawiać |
będą się wyprawiały będą się wyprawiać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wyprawiajmy się |
|
| 2 os. |
wyprawiaj się |
wyprawiajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyprawiałbym się bym się wyprawiał |
wyprawiałabym się bym się wyprawiała |
wyprawiałobym się bym się wyprawiało |
wyprawialibyśmy się byśmy się wyprawiali |
wyprawiałybyśmy się byśmy się wyprawiały |
| 2 os. |
wyprawiałbyś się byś się wyprawiał |
wyprawiałabyś się byś się wyprawiała |
wyprawiałobyś się byś się wyprawiało |
wyprawialibyście się byście się wyprawiali |
wyprawiałybyście się byście się wyprawiały |
| 3 os. |
wyprawiałby się by się wyprawiał |
wyprawiałaby się by się wyprawiała |
wyprawiałoby się by się wyprawiało |
wyprawialiby się by się wyprawiali |
wyprawiałyby się by się wyprawiały |
bezosobnik: wyprawiano by się
bezokolicznik: wyprawiać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wyprawiając się
gerundium: wyprawianie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wyprawianie się |
wyprawiania się |
| D. | wyprawiania się |
wyprawiań się |
| C. | wyprawianiu się |
wyprawianiom się |
| B. | wyprawianie się |
wyprawiania się |
| N. | wyprawianiem się |
wyprawianiami się |
| Ms. | wyprawianiu się |
wyprawianiach się |
| W. | wyprawianie się |
wyprawiania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wyprawiający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wyprawiający się |
wyprawiający się |
wyprawiający się |
wyprawiające się |
wyprawiająca się |
| D. | wyprawiającego się |
wyprawiającego się |
wyprawiającego się |
wyprawiającego się |
wyprawiającej się |
| C. | wyprawiającemu się |
wyprawiającemu się |
wyprawiającemu się |
wyprawiającemu się |
wyprawiającej się |
| B. | wyprawiającego się |
wyprawiającego się |
wyprawiający się |
wyprawiające się |
wyprawiającą się |
| N. | wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającą się |
| Ms. | wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wyprawiający się |
wyprawiający się |
wyprawiające się |
wyprawiające się |
| D. | wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiających się |
| C. | wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
| B. | wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiające się |
| N. | wyprawiającymi się |
wyprawiającymi się |
wyprawiającymi się |
wyprawiającymi się |
| Ms. | wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiających się |
odpowiednik aspektowy: wyprawić się
Składnia
|
+ | wyprawiać się | + |
(DOKĄD) +
(po CO)
|
2. na wojnę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną
Cytaty
|
W Sienkiewiczowskim „Potopie” znajdziemy opis sceny, kiedy to pan Kmicic, znany konfederatom jako Babinicz, wyprawia się wraz z oddanymi pod jego komendę Tatarami na tyły szwedzkiej armii, by tam „kąsać” wroga podjazdami. źródło: NKJP: Marcin T. P. Łuczyński: Światła na scenę: Diamentowy pocisk, Esensja, 2008-10 |
|
|
W takim to nastroju i w takich okolicznościach świątobliwi Gallowie, czyli irlandzcy zakonnicy, dotarli do brodu i karczmy we włościach walecznego rycerza Boguty, który onegdaj z królem Bolesławem wyprawiał się na Kijowiany. źródło: NKJP: Witold Turant: Przygoda na Tylnej Mariackiej, 2009 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wyprawiam się |
wyprawiamy się |
|||
| 2 os. |
wyprawiasz się |
wyprawiacie się |
|||
| 3 os. |
wyprawia się |
wyprawiają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyprawiałem się +(e)m się wyprawiał |
wyprawiałam się +(e)m się wyprawiała |
wyprawiałom się +(e)m się wyprawiało |
wyprawialiśmy się +(e)śmy się wyprawiali |
wyprawiałyśmy się +(e)śmy się wyprawiały |
| 2 os. |
wyprawiałeś się +(e)ś się wyprawiał |
wyprawiałaś się +(e)ś się wyprawiała |
wyprawiałoś się +(e)ś się wyprawiało |
wyprawialiście się +(e)ście się wyprawiali |
wyprawiałyście się +(e)ście się wyprawiały |
| 3 os. |
wyprawiał się |
wyprawiała się |
wyprawiało się |
wyprawiali się |
wyprawiały się |
bezosobnik: wyprawiano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się wyprawiał będę się wyprawiać |
będę się wyprawiała będę się wyprawiać |
będę się wyprawiało będę się wyprawiać |
będziemy się wyprawiali będziemy się wyprawiać |
będziemy się wyprawiały będziemy się wyprawiać |
| 2 os. |
będziesz się wyprawiał będziesz się wyprawiać |
będziesz się wyprawiała będziesz się wyprawiać |
będziesz się wyprawiało będziesz się wyprawiać |
będziecie się wyprawiali będziecie się wyprawiać |
będziecie się wyprawiały będziecie się wyprawiać |
| 3 os. |
będzie się wyprawiał będzie się wyprawiać |
będzie się wyprawiała będzie się wyprawiać |
będzie się wyprawiało będzie się wyprawiać |
będą się wyprawiali będą się wyprawiać |
będą się wyprawiały będą się wyprawiać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wyprawiajmy się |
|
| 2 os. |
wyprawiaj się |
wyprawiajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyprawiałbym się bym się wyprawiał |
wyprawiałabym się bym się wyprawiała |
wyprawiałobym się bym się wyprawiało |
wyprawialibyśmy się byśmy się wyprawiali |
wyprawiałybyśmy się byśmy się wyprawiały |
| 2 os. |
wyprawiałbyś się byś się wyprawiał |
wyprawiałabyś się byś się wyprawiała |
wyprawiałobyś się byś się wyprawiało |
wyprawialibyście się byście się wyprawiali |
wyprawiałybyście się byście się wyprawiały |
| 3 os. |
wyprawiałby się by się wyprawiał |
wyprawiałaby się by się wyprawiała |
wyprawiałoby się by się wyprawiało |
wyprawialiby się by się wyprawiali |
wyprawiałyby się by się wyprawiały |
bezosobnik: wyprawiano by się
bezokolicznik: wyprawiać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wyprawiając się
gerundium: wyprawianie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wyprawianie się |
wyprawiania się |
| D. | wyprawiania się |
wyprawiań się |
| C. | wyprawianiu się |
wyprawianiom się |
| B. | wyprawianie się |
wyprawiania się |
| N. | wyprawianiem się |
wyprawianiami się |
| Ms. | wyprawianiu się |
wyprawianiach się |
| W. | wyprawianie się |
wyprawiania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wyprawiający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wyprawiający się |
wyprawiający się |
wyprawiający się |
wyprawiające się |
wyprawiająca się |
| D. | wyprawiającego się |
wyprawiającego się |
wyprawiającego się |
wyprawiającego się |
wyprawiającej się |
| C. | wyprawiającemu się |
wyprawiającemu się |
wyprawiającemu się |
wyprawiającemu się |
wyprawiającej się |
| B. | wyprawiającego się |
wyprawiającego się |
wyprawiający się |
wyprawiające się |
wyprawiającą się |
| N. | wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającą się |
| Ms. | wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wyprawiający się |
wyprawiający się |
wyprawiające się |
wyprawiające się |
| D. | wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiających się |
| C. | wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
| B. | wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiające się |
| N. | wyprawiającymi się |
wyprawiającymi się |
wyprawiającymi się |
wyprawiającymi się |
| Ms. | wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiających się |
odpowiednik aspektowy: wyprawić się
Składnia
|
|
+ | wyprawiać się | + |
(DOKĄD) +
(na KOGO/CO)
|
3. dziać się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | dziać się |
Cytaty
|
I coś dziwnego się wyprawiało. Na każdym odcinku inaczej przebiegał czas. źródło: NKJP: Jaga Rydzewska: Atalaya. Wojownicy, 2005 |
|
|
- Obywatelu - powiedział sierżant - co tu się wyprawia? Znowu hałasy? źródło: NKJP: Paweł Huelle: Ostatnia Wieczerza, 2007 |
|
|
Pan Zenon uchylił szybkę, podziękował, lecz zaraz zniknął pociągnięty niecierpliwą dłonią Julii. Cóż musiało się wyprawiać tam, na tylnym siedzeniu! źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Miasto szklanych słoni, 2010 |
|
|
Znajomkowie, którzy jeszcze wczoraj, pijąc za jego pieniądze, deklarowali dozgonną przyjaźń, teraz w milczeniu głowy niemalże pod blaty stołów powtykali, jakby tam, pod stołami, nie wiadomo jakie cuda się wyprawiały albo gołe baby tańcowały. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wyprawiam się |
wyprawiamy się |
|||
| 2 os. |
wyprawiasz się |
wyprawiacie się |
|||
| 3 os. |
wyprawia się |
wyprawiają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyprawiałem się +(e)m się wyprawiał |
wyprawiałam się +(e)m się wyprawiała |
wyprawiałom się +(e)m się wyprawiało |
wyprawialiśmy się +(e)śmy się wyprawiali |
wyprawiałyśmy się +(e)śmy się wyprawiały |
| 2 os. |
wyprawiałeś się +(e)ś się wyprawiał |
wyprawiałaś się +(e)ś się wyprawiała |
wyprawiałoś się +(e)ś się wyprawiało |
wyprawialiście się +(e)ście się wyprawiali |
wyprawiałyście się +(e)ście się wyprawiały |
| 3 os. |
wyprawiał się |
wyprawiała się |
wyprawiało się |
wyprawiali się |
wyprawiały się |
bezosobnik: wyprawiano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się wyprawiał będę się wyprawiać |
będę się wyprawiała będę się wyprawiać |
będę się wyprawiało będę się wyprawiać |
będziemy się wyprawiali będziemy się wyprawiać |
będziemy się wyprawiały będziemy się wyprawiać |
| 2 os. |
będziesz się wyprawiał będziesz się wyprawiać |
będziesz się wyprawiała będziesz się wyprawiać |
będziesz się wyprawiało będziesz się wyprawiać |
będziecie się wyprawiali będziecie się wyprawiać |
będziecie się wyprawiały będziecie się wyprawiać |
| 3 os. |
będzie się wyprawiał będzie się wyprawiać |
będzie się wyprawiała będzie się wyprawiać |
będzie się wyprawiało będzie się wyprawiać |
będą się wyprawiali będą się wyprawiać |
będą się wyprawiały będą się wyprawiać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wyprawiajmy się |
|
| 2 os. |
wyprawiaj się |
wyprawiajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyprawiałbym się bym się wyprawiał |
wyprawiałabym się bym się wyprawiała |
wyprawiałobym się bym się wyprawiało |
wyprawialibyśmy się byśmy się wyprawiali |
wyprawiałybyśmy się byśmy się wyprawiały |
| 2 os. |
wyprawiałbyś się byś się wyprawiał |
wyprawiałabyś się byś się wyprawiała |
wyprawiałobyś się byś się wyprawiało |
wyprawialibyście się byście się wyprawiali |
wyprawiałybyście się byście się wyprawiały |
| 3 os. |
wyprawiałby się by się wyprawiał |
wyprawiałaby się by się wyprawiała |
wyprawiałoby się by się wyprawiało |
wyprawialiby się by się wyprawiali |
wyprawiałyby się by się wyprawiały |
bezosobnik: wyprawiano by się
bezokolicznik: wyprawiać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wyprawiając się
gerundium: wyprawianie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wyprawianie się |
wyprawiania się |
| D. | wyprawiania się |
wyprawiań się |
| C. | wyprawianiu się |
wyprawianiom się |
| B. | wyprawianie się |
wyprawiania się |
| N. | wyprawianiem się |
wyprawianiami się |
| Ms. | wyprawianiu się |
wyprawianiach się |
| W. | wyprawianie się |
wyprawiania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wyprawiający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wyprawiający się |
wyprawiający się |
wyprawiający się |
wyprawiające się |
wyprawiająca się |
| D. | wyprawiającego się |
wyprawiającego się |
wyprawiającego się |
wyprawiającego się |
wyprawiającej się |
| C. | wyprawiającemu się |
wyprawiającemu się |
wyprawiającemu się |
wyprawiającemu się |
wyprawiającej się |
| B. | wyprawiającego się |
wyprawiającego się |
wyprawiający się |
wyprawiające się |
wyprawiającą się |
| N. | wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającą się |
| Ms. | wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wyprawiający się |
wyprawiający się |
wyprawiające się |
wyprawiające się |
| D. | wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiających się |
| C. | wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
wyprawiającym się |
| B. | wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiające się |
| N. | wyprawiającymi się |
wyprawiającymi się |
wyprawiającymi się |
wyprawiającymi się |
| Ms. | wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiających się |
wyprawiających się |
Inne uwagi
Zwykle 3 os.