UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

owiać

Chronologizacja

1752, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. wiać

1. o zapachu

Definicja

stać się odczuwalnym dzięki ruchowi powietrza

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  otoczyć

Połączenia

  • chłód, dym, zapach, wiatr owiał, powietrze owiało kogoś
  • owiać twarz

Cytaty

Owiał ją chłód tego wnętrza, wzdrygnęła się, czując, jak całe jej ciało pokrywa gęsia skórka.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008

Owiało ich mroźne, ale świeże powietrze, które wdychali teraz z prawdziwą przyjemnością, smakowali nieledwie, szybko zapominając o kwaskowatym smrodzie.

źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998

Wyjął koszulę nocną Ireny i przyłożył ją do twarzy. Przez krótką chwilę owiał go zapach upranej bielizny, pomieszany z lawendą, której pęk wisiał na wewnętrznych drzwiach bieliźniarki.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Opowiadania drastyczne, 1966

Już na schodkach samolotu owiało mnie gorące wilgotne powietrze.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. owieję
owiejemy
2 os. owiejesz
owiejecie
3 os. owieje
owieją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. owiałem
+(e)m owiał
owiałam
+(e)m owiała
owiałom
+(e)m owiało
owialiśmy
owieliśmy
+(e)śmy owiali
+(e)śmy owieli
owiałyśmy
+(e)śmy owiały
2 os. owiałeś
+(e)ś owiał
owiałaś
+(e)ś owiała
owiałoś
+(e)ś owiało
owialiście
owieliście
+(e)ście owiali
+(e)ście owieli
owiałyście
+(e)ście owiały
3 os. owiał
owiała
owiało
owiali
owieli
owiały

bezosobnik: owiano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. owiejmy
2 os. owiej
owiejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. owiałbym
bym owiał
owiałabym
bym owiała
owiałobym
bym owiało
owialibyśmy
owielibyśmy
byśmy owiali
byśmy owieli
owiałybyśmy
byśmy owiały
2 os. owiałbyś
byś owiał
owiałabyś
byś owiała
owiałobyś
byś owiało
owialibyście
owielibyście
byście owiali
byście owieli
owiałybyście
byście owiały
3 os. owiałby
by owiał
owiałaby
by owiała
owiałoby
by owiało
owialiby
owieliby
by owiali
by owieli
owiałyby
by owiały

bezosobnik: owiano by

bezokolicznik: owiać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: owiawszy

gerundium: owianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. owianie
owiania
D. owiania
owiań
C. owianiu
owianiom
B. owianie
owiania
N. owianiem
owianiami
Ms. owianiu
owianiach
W. owianie
owiania

imiesłów przymiotnikowy bierny: owiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. owiany
owiany
owiany
owiane
owiana
D. owianego
owianego
owianego
owianego
owianej
C. owianemu
owianemu
owianemu
owianemu
owianej
B. owianego
owianego
owiany
owiane
owianą
N. owianym
owianym
owianym
owianym
owianą
Ms. owianym
owianym
owianym
owianym
owianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. owiani
owiani
owiane
owiane
D. owianych
owianych
owianych
owianych
C. owianym
owianym
owianym
owianym
B. owianych
owianych
owianych
owiane
N. owianymi
owianymi
owianymi
owianymi
Ms. owianych
owianych
owianych
owianych

odpowiednik aspektowy: owiewać

Składnia

bez ograniczeń + owiać +
KOGO

2. śniegiem

Definicja

wiejąc, pokryć jakąś powierzchnię

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pokryć

Cytaty

Pomóżmy Mu [św. Mikołajowi], ażeby gdy będzie przelatywał w swym owianym śniegiem zaprzęgu, nad Polską rozsypał się wielki worek z darami, aby starczyło dla każdego dziecka.

źródło: NKJP: Barbara Blida: Prośba do nas, Trybuna Śląska, 2003-12-05

Dmuchawiec owiany rosą.

źródło: Internet: 20989454.id.joe.pl/zdjecia_342291

Kościółek jest owiany piaskiem burzy pustynnej.

źródło: Internet: emski.flog.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. owieję
owiejemy
2 os. owiejesz
owiejecie
3 os. owieje
owieją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. owiałem
+(e)m owiał
owiałam
+(e)m owiała
owiałom
+(e)m owiało
owialiśmy
owieliśmy
+(e)śmy owiali
+(e)śmy owieli
owiałyśmy
+(e)śmy owiały
2 os. owiałeś
+(e)ś owiał
owiałaś
+(e)ś owiała
owiałoś
+(e)ś owiało
owialiście
owieliście
+(e)ście owiali
+(e)ście owieli
owiałyście
+(e)ście owiały
3 os. owiał
owiała
owiało
owiali
owieli
owiały

bezosobnik: owiano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. owiejmy
2 os. owiej
owiejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. owiałbym
bym owiał
owiałabym
bym owiała
owiałobym
bym owiało
owialibyśmy
owielibyśmy
byśmy owiali
byśmy owieli
owiałybyśmy
byśmy owiały
2 os. owiałbyś
byś owiał
owiałabyś
byś owiała
owiałobyś
byś owiało
owialibyście
owielibyście
byście owiali
byście owieli
owiałybyście
byście owiały
3 os. owiałby
by owiał
owiałaby
by owiała
owiałoby
by owiało
owialiby
owieliby
by owiali
by owieli
owiałyby
by owiały

bezosobnik: owiano by

bezokolicznik: owiać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: owiawszy

gerundium: owianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. owianie
owiania
D. owiania
owiań
C. owianiu
owianiom
B. owianie
owiania
N. owianiem
owianiami
Ms. owianiu
owianiach
W. owianie
owiania

imiesłów przymiotnikowy bierny: owiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. owiany
owiany
owiany
owiane
owiana
D. owianego
owianego
owianego
owianego
owianej
C. owianemu
owianemu
owianemu
owianemu
owianej
B. owianego
owianego
owiany
owiane
owianą
N. owianym
owianym
owianym
owianym
owianą
Ms. owianym
owianym
owianym
owianym
owianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. owiani
owiani
owiane
owiane
D. owianych
owianych
owianych
owianych
C. owianym
owianym
owianym
owianym
B. owianych
owianych
owianych
owiane
N. owianymi
owianymi
owianymi
owianymi
Ms. owianych
owianych
owianych
owianych

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + owiać +
CO + CZYM

3. tajemnicą

Definicja

nadać komuś lub czemuś specyficzny nastrój lub charakter

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  osnuć, otoczyć, spowić

Połączenia

  • owiany duchem zgody, legendą, tajemnicą

Cytaty

[...] oto „sprawcy” Cudu nad Wisłą, wybrani - dla przykładu - z tłumu portretowanych przez stryja uczestników tej kampanii. Jeszcze nie owiała ich legenda [...].

źródło: NKJP: Janusz Odrowąż-Pieniążek, wstęp: Więcej niż świadek, 2007

Babka matczyna, Anna Habryka z Uszoków, budziła u wszystkich respekt. Od kiedy pamiętam, każdorazowe spotkanie z nią owiane było strachem.

źródło: NKJP: Kazimierz Kutz: Piąta strona świata, 2010

Imponował jej kapitański stopień, sława, jaką był owiany, pewność siebie i uroda.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002

Tylko Rachela z matką, dostojną Żydówką, zawsze owianą smutkiem, miały trochę kosztowniejszych rzeczy, jeszcze nie przejedzonych, ze sklepu futrzarskiego, Dominikańska 4.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978

W świetle dziennym nie przypominał wczorajszego, owianego tajemnicą, wyolbrzymionego strachem człowieka z podziemi.

źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. owieję
owiejemy
2 os. owiejesz
owiejecie
3 os. owieje
owieją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. owiałem
+(e)m owiał
owiałam
+(e)m owiała
owiałom
+(e)m owiało
owialiśmy
owieliśmy
+(e)śmy owiali
+(e)śmy owieli
owiałyśmy
+(e)śmy owiały
2 os. owiałeś
+(e)ś owiał
owiałaś
+(e)ś owiała
owiałoś
+(e)ś owiało
owialiście
owieliście
+(e)ście owiali
+(e)ście owieli
owiałyście
+(e)ście owiały
3 os. owiał
owiała
owiało
owiali
owieli
owiały

bezosobnik: owiano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. owiejmy
2 os. owiej
owiejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. owiałbym
bym owiał
owiałabym
bym owiała
owiałobym
bym owiało
owialibyśmy
owielibyśmy
byśmy owiali
byśmy owieli
owiałybyśmy
byśmy owiały
2 os. owiałbyś
byś owiał
owiałabyś
byś owiała
owiałobyś
byś owiało
owialibyście
owielibyście
byście owiali
byście owieli
owiałybyście
byście owiały
3 os. owiałby
by owiał
owiałaby
by owiała
owiałoby
by owiało
owialiby
owieliby
by owiali
by owieli
owiałyby
by owiały

bezosobnik: owiano by

bezokolicznik: owiać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: owiawszy

gerundium: owianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. owianie
owiania
D. owiania
owiań
C. owianiu
owianiom
B. owianie
owiania
N. owianiem
owianiami
Ms. owianiu
owianiach
W. owianie
owiania

imiesłów przymiotnikowy bierny: owiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. owiany
owiany
owiany
owiane
owiana
D. owianego
owianego
owianego
owianego
owianej
C. owianemu
owianemu
owianemu
owianemu
owianej
B. owianego
owianego
owiany
owiane
owianą
N. owianym
owianym
owianym
owianym
owianą
Ms. owianym
owianym
owianym
owianym
owianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. owiani
owiani
owiane
owiane
D. owianych
owianych
owianych
owianych
C. owianym
owianym
owianym
owianym
B. owianych
owianych
owianych
owiane
N. owianymi
owianymi
owianymi
owianymi
Ms. owianych
owianych
owianych
owianych

odpowiednik aspektowy: owiewać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + owiać +
KOGO/CO
Data ostatniej modyfikacji: 14.12.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj