UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozwiać się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozwieję się
rozwiejemy się
2 os. rozwiejesz się
rozwiejecie się
3 os. rozwieje się
rozwieją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozwiałem się
+(e)m się rozwiał
rozwiałam się
+(e)m się rozwiała
rozwiałom się
+(e)m się rozwiało
rozwialiśmy się
rozwieliśmy się
+(e)śmy się rozwiali
+(e)śmy się rozwieli
rozwiałyśmy się
+(e)śmy się rozwiały
2 os. rozwiałeś się
+(e)ś się rozwiał
rozwiałaś się
+(e)ś się rozwiała
rozwiałoś się
+(e)ś się rozwiało
rozwialiście się
rozwieliście się
+(e)ście się rozwiali
+(e)ście się rozwieli
rozwiałyście się
+(e)ście się rozwiały
3 os. rozwiał się
rozwiała się
rozwiało się
rozwiali się
rozwieli się
rozwiały się

bezosobnik: rozwiano się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozwiejmy się
2 os. rozwiej się
rozwiejcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozwiałbym się
bym się rozwiał
rozwiałabym się
bym się rozwiała
rozwiałobym się
bym się rozwiało
rozwialibyśmy się
rozwielibyśmy się
byśmy się rozwiali
byśmy się rozwieli
rozwiałybyśmy się
byśmy się rozwiały
2 os. rozwiałbyś się
byś się rozwiał
rozwiałabyś się
byś się rozwiała
rozwiałobyś się
byś się rozwiało
rozwialibyście się
rozwielibyście się
byście się rozwiali
byście się rozwieli
rozwiałybyście się
byście się rozwiały
3 os. rozwiałby się
by się rozwiał
rozwiałaby się
by się rozwiała
rozwiałoby się
by się rozwiało
rozwialiby się
rozwieliby się
by się rozwiali
by się rozwieli
rozwiałyby się
by się rozwiały

bezosobnik: rozwiano by się

bezokolicznik: rozwiać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozwiawszy się

gerundium: rozwianie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rozwianie się
rozwiania się
D. rozwiania się
rozwiań się
C. rozwianiu się
rozwianiom się
B. rozwianie się
rozwiania się
N. rozwianiem się
rozwianiami się
Ms. rozwianiu się
rozwianiach się
W. rozwianie się
rozwiania się

odpowiednik aspektowy: rozwiewać się

Pochodzenie

psł. *orz-vějati (sę)

Zob. wiać

1. o liściach

Definicja

zostać rozrzuconym w różne strony pod wpływem ruchu powietrza

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozlecieć się

Cytaty

W górę lecą ulotki. Lecą „z ręki” [...] pionowo w niebo, by za sekundę rozwiać się nad tłumem.

źródło: NKJP: Piotr Najsztub, Paweł Smoleński: Parada blagierów, Gazeta Wyborcza, 1993-02-04

Ujrzawszy mnie, wypuściła z ręki papiery, które rozwiały się po całej ulicy.

źródło: Internet: okiemjadwigi.pl

Składnia

Rzpl + rozwiać się +
GDZIE

2. o mgle

Definicja

stopniowo zaniknąć na skutek ruchu powietrza

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozpierzchnąć się
hiperonimy:  rozproszyć się

Połączenia

  • dym, obłok, pył rozwiał się; chmury, mgły rozwiały się

Cytaty

Ranek wstał pogodny. Chmury rozwiały się nareszcie, na jaskrawobłękitnym niebie wesoło błyskało słońce.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Ołowiana mgła rozwiała się niespodzianie, natomiast wokół mnie rozciągała się nieskończona panorama wrzosowisk.

źródło: NKJP: Cezary Józef Tajer: Single, Akant, 2010-03

Ził przepadł za zakrętem, kurz rozwiał się i bezludny gościniec wciągnął wzrok w mroczność leśnego tunelu.

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Zakładnicy, 2001

3. o włosach

Definicja

pod wpływem wiatru stracić pierwotny sposób ułożenia

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Połączenia

  • rozwiać się na wietrze

Cytaty

Rude włosy rozwiały się. Przyjęły kształt grzywy.

źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002

Jest dosyć czasu,
żeby rozwiały się włosy,
a z kieszeni wypadły
klucze, drobne pieniądze.

źródło: Internet: W. Szymborska, Fotografia z 11 września (poema.pl)

4. o wątpliwościach

Definicja

przestać istnieć jako czyjeś przekonanie, wrażenie lub uczucie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozproszyć się

Połączenia

  • rozwiały się marzenia, nadzieje, obawy, złudzenia

Cytaty

Elizabeth polubiła ją i początkowe obawy, jak zniesie obecność w domu obcej osoby, rozwiały się bezpowrotnie.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008

W taki oto sposób rozwiały się marzenia papiestwa o niezależnym katolickim królestwie na Wschodzie.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004

Przygnębienie dnia poprzedniego rozwiało się, nowy wstąpił we mnie duch.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Orinoko, 1957

Ale mój dobry nastrój rozwiał się bez śladu. Zrozumiałem, że nazbyt wcześnie otrąbiłem zwycięstwo.

źródło: NKJP: Marian Brandys: Śladami Stasia i Nel, 1974

Psychologiczny mechanizm tej fali antysemityzmu łatwo dziś wytłumaczyć frustracją po utracie niepodległości w XVIII w. i po rozwianiu się nadziei napoleońskich.

źródło: NKJP: Adam Krzemiński: Haskala, żydowskie oświecenie, Polityka, 2008-05-07

Składnia

bez ograniczeń + rozwiać się +
(JAK)
Data ostatniej modyfikacji: 21.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj