UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ktoś dał nura

ktoś dał nurka

Odmiana

typ frazy: fraza czasownikowa

dk, npch; odmienny: dać

odpowiednik aspektowy: ktoś daje nura

1. do wody

Definicja

pot. 
ktoś zanurzył się pod powierzchnią wody

Noty o użyciu

Używane również w odniesieniu do zwierząt.

Warianty

  • ktoś dał nurka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zanurkować

Połączenia

  • ktoś dał nura do rzeki, do stawu; do wody
    ktoś dał nura pod wodę
    ktoś dał nura w głębinę; w wodę

Cytaty

Dopłynęliśmy do sitowia, Majka dała nura pod wodę, wyskoczyła z kamykiem w dłoni: - Głęboko, będzie ze cztery metry!

źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972

Ponieważ przezornie zabrałem ze sobą w rejs maskę, rurkę i płetwy - z miejsca dałem nura w głębinę. Nie liczyłem, że dojrzę dno, ale i tak było na co popatrzeć.

źródło: NKJP: Zdzisław Szczepaniak: Dziewczyna z Trogiru i inne opowiadania, 2005

[...] loki jej do rzeki pospadały, myślałem, że się chce utopić, bo wzdychała, jęczała i coraz niżej zwisała, jakby miała już dać nura. Topić się na takiej płyciźnie, głupia czy co?

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

[...] przymknąłem oczy i wyrzucając przed siebie ramiona, dałem nurka do stawu. Chciałem pod wodą dopłynąć do dziewczyny i schwytać ją za kolano.

źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1968

Nic nie odpowiedziała, dała nurka i wypłynęła daleko z przodu, potem położyła się na plecach i lekko poruszając nogami unosiła się na wodzie. Podpłynął do niej.
- No więc radzisz sobie całkiem nieźle - rzekł.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1991

Składnia

bez ograniczeń + ktoś dał nura +
(w CO)
bez ograniczeń + ktoś dał nura +
(pod CO)
bez ograniczeń + ktoś dał nura +
(do CZEGO)

2. w chaszcze

Definicja

pot. 
ktoś szybko wszedł gdzieś lub pod coś i schował się tam

Noty o użyciu

Używane również w odniesieniu do zwierząt.

Warianty

  • ktoś dał nurka

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Połączenia

  • ktoś dał nura do bramy
    ktoś dał nura pod biurko, pod stół; pod kołdrę
    ktoś dał nura w chaszcze, w krzaki; w tłum

Cytaty

Usunął się pośpiesznie, lecz znów kogoś nadepnął. [...] Tymczasem Andrzej przeszedł nie zauważywszy brata. Alek natychmiast dał nura w tłum i po kilku dopiero chwilach ochłonął z wrażenia. [...] Tam do licha! Przed samym sobą się zawstydził, że tak łatwo i z tak nieważnej przyczyny uległ zbędnemu popłochowi. Cóż by się ostatecznie stało, gdyby go Andrzej spostrzegł?

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1948

Kazałem im uciszyć się i oświadczyłem:
- Tu bardzo ważne, żeby uzyskać pewność. Dajcie nura w chaszcze i podejdźcie do niego jeszcze o sto kroków, ot tam, do tej kępy! Może wtedy poznacie.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Wyspa Robinsona, 1954

Gdzieniegdzie spod ław wyłaniały się poselskie łepetyny, rozglądające się niepewnie, gotowe w każdej chwili ponownie dać nura pod względnie bezpieczne siedzenia. Gryzące, siwe opary dymu prochowego unosiły się w sali, utrudniając widoczność i oddychanie.

źródło: NKJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita, 2005

- Uciekajmy - pisnęła Kasia i dała nurka w mrok korytarza. Za nią pobiegła Zenobia i Hilda.

źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1967

Składnia

bez ograniczeń + ktoś dał nura +
pod CO
bez ograniczeń + ktoś dał nura +
w CO
bez ograniczeń + ktoś dał nura +
do CZEGO

3. w świat

Definicja

pot. 
ktoś uciekł

Warianty

  • ktoś dał nurka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uciec

Cytaty

Wyłapywali i bili tych, którzy nie zdążyli schronić się w barakach. Rannych i zabitych było ze dwudziestu; część dała nura, ukrywając rany, inni zaś trafili chwilowo do lazaretu, by doczekać się później więzienia i śledztwa za udział w buncie.

źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: Archipelag Gułag, 1977

Odwrócił głowę. Pytał mnie wzrokiem, czy nie spróbować dać nura. Pokręciłem przecząco głową. Zgarbił się i bez oporu szedł z cywilem w stronę dudniącego helikoptera. - Niech dziadek z nimi nie rozmawia i na nic się nie zgadza! - zawołałem.

źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002

Dwa tygodnie mieli otwarte granice, jeździli tam i nazad. A ludzie już sami nie wiedzą, kto chce dobra Węgier, kto ma rację: Nagy, który dał nura do Jugosłowian, Mindszenty, który zwiał do Amerykanów, Kadar, który wczoraj wyszedł z więzienia Rakosiego, a dziś sprowadza czołgi...

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Szajka pójdzie siedzieć albo dadzą nurka do Izraela.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + ktoś dał nura +
(SKĄD) + (DOKĄD)
Data ostatniej modyfikacji: 08.11.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj