UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

amplifikacja

Chronologizacja

1564, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. amplifikacja
amplifikacje
D. amplifikacji
amplifikacji
neut
amplifikacyj
char
C. amplifikacji
amplifikacjom
B. amplifikację
amplifikacje
N. amplifikacją
amplifikacjami
Ms. amplifikacji
amplifikacjach
W. amplifikacjo
amplifikacje

Pochodzenie

łac. amplificātiō 'rozszerzenie, powiększenie'

1.a czynność

Definicja

lit. 
wzbogacanie motywu w utworze literackim przez mnożenie sposobów jego ujęcia, stosowanie powtórzeń, bliskoznaczników, peryfraz

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Połączenia

  • amplifikacja słowna, stylistyczna

Cytaty

Amplifikacja słowna polega na dodawaniu do wyrażenia prostego słów określających i wartościujących przedmiot, o którym mowa. Amplifikacja za pomocą figur polega zaś na powiększaniu przedmiotu poprzez stosowanie wyliczenia, nagromadzenia, stopniowania, antytez, apostrof, pytań retorycznych, słowem, różnego rodzaju figur mających uwydatnić emocjonalność wypowiedzi.

źródło: NKJP: Jacek Kwosek; Agnieszka Budzyńska-Daca:Erystyka czyli o sztuce prowadzenia sporów, 2009

Początkowo podmiot liryczny zwraca się do poety, a więc i do siebie, jednakże w kolejnych wersach, stosując zabieg amplifikacji (rozszerzania, rosnącej gradacji, podobnie jak czyni to Daniel Naborowski w wierszu „Na oczy królewny angielskiej”) rozszerza grono adresatów swojego utworu do zwykłych ludzi - nie poetów, a wreszcie do każdego człowieka, do całej ludzkości,

źródło: NKJP: Twarzą do świata, Dziennik Polski, 2002-10-11

Metafora z jej podstawowymi funkcjami, wyróżnionymi już przez Arystotelesa [...] - amplifikacji i deprecjacji, to jest dodawania lub odejmowania komuś/czemuś wartości, dokonuje ruchu, zmiany w przestrzeni jakości, ponieważ przekształca treści obiektów, których dotyczy.

źródło: NKJP: Elżbieta Hałas: Konwersja perspektywa socjologiczna, 2007

1.b rezultat

Definicja

lit. 
figura stylistyczna, która polega na zastąpieniu danego wyrazu innym bliskoznacznym, ale nadającym mu odmienną barwę emocjonalną

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Cytaty

[...] amplifikacje występują w pieśni od tego miejsca, kiedy “mistrz Maciej” dobiera najczulszych, najtkliwszych, najserdeczniejszych wyrazów, aby określić cudność i łaskawość Maryi, jej chwałę i niezmierną zasługę, [...]

źródło: NKJP: Roman Mazurkiewicz: Polskie średniowieczne pieśni maryjne. Studia filologiczne, 2002

Metafora jest [...] figurą złożoną i syntetyczną. Porównanie zaś zawsze jest jedynie zestawieniem dwóch pojęć, choć sformułowanym w formie pełnej lub skondensowanej. Retoryka klasyczna uznaje porównania za amplifikację, a nie trop w sensie ścisłym, gdyż nie zastępuje ono jednego terminu przez inny.

źródło: NKJP: Anna Matuchniak-Krasuska: Publiczność wobec metafory plastycznej: o recepcji groteski Publiczność wobec metafory plastycznej : o recepcji groteski Jerzego Dudy – Gracza, 1999

Nie można Morsztynowi odmówić poczucia humoru i wyrażenia przez amplifikację dystansu do wykreowanych przeróżnych sytuacji w kontaktach panieńsko-męskich.

źródło: NKJP: Halina Wiśniewska: Złe białogłowy w utworach Jana Andrzeja Morsztyna, Studia Paedagogica I, 2008

2. DNA

Definicja

biol. 
proces zwiększania ilości DNA, genów, przeciwciał

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

  • izotermiczna, losowa amplifikacja
  • amplifikacja DNA, genów

Cytaty

[...] badania porównawcze próbek krwi, poprzez analizę amplifikacji DNA wykluczyły, by poddana im próbka krwi należała do tragicznie zmarłego Roberta W. [...]

źródło: NKJP: Krzysztof Dulko: Zrobili im z syna pijaka, Trybuna Śląska, 2004-09-17

Techniki wykorzystujące amplifikację materiału genetycznego cechuje krótki czas analizy oraz prostota metod.

źródło: NKJP: Teresa Orlikowska, Agnieszka Marsek, Katarzyna Wiejacha:Identyfikacja roślinnych mieszańców oddalonych — przegląd metod, Rośliny Oleiste, 2001-05-01

Komórka, która przeszła przez fazę inicjacji, jest „transformowana”. Utraciła ona kontrolę procesu replikacji. Może to być wynikiem mutacji, amplifikacji lub transformacji onkogenu lub utraty genu represorowego.

źródło: NKJP: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu, 1995

Dzięki metodzie amplifikacji, czyli „rozmnażania” , wystarczy milionowa część grama DNA, aby ustalić, czy dwie genetyczne próbki pochodzą od tej samej osoby.

źródło: NKJP: Bogdan Wróblewski: Kryminalistyka, Gazeta Wyborcza, 1998-07-31

[...] dzięki temu, że amplifikacja kwasów nukleinowych i detekcja produktu odbywa się w jednym zamkniętym naczyniu, ryzyko zanieczyszczenia badanej próby jest minimalne.

źródło: NKJP: Internet

3. przeżyć

Definicja

książk. 
wzmocnienie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

Konsekwencją zwycięstwa była amplifikacja książęcej domeny, która obejmując także najważniejsze miasta uniemożliwiała odtąd rywalizację z Guiscardem i jego następcami nawet najpotężniejszym z ich baronów.

źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy. Rycerze Chrystusa, 2007

Czy dramatyzm Kyrie, solenność Credo (z symboliczną amplifikacją wiary w strukturach repetycyjnych) i grandioso Benedictus, może stanowić symboliczną triadę ówczesnych doznań narodu?

źródło: NKJP: Stanisław Dąbek: Twórczość mszalna kompozytorów polskich XX wieku : 1900-1995, 1996

Wynika z tego, iż świat obecny w wyobraźni artysty, następnie przedstawiony w ramach obrazu, a w konsekwencji wprowadzony w realność jest tej realności jakimś uzupełnieniem, wzbogaceniem, amplifikacją

źródło: NKJP: Marek Pieniążek: Akt twórczy jako mimesis, 2005

[...]Tak można by bronić erotyzmu jako wartości przydanej życiu seksualnemu we wszystkich jego formach i przejawach: mianowicie przez amplifikację celu, jakim kieruje się przyroda, przez zniesienie ograniczenia jako rzekomo niezbędnego atrybutu tego celu, przez szerokie i wzbogacające, a nie wąskie i zubożające rozumienie przyrodniczego finalizmu.

źródło: NKJP: Jerzy Adamski: Świat jako niespełnienie albo Samobójstwo Don Juana, 2000

[...] muzyka z Conana jest jego szczytowym osiągnięciem. Warto zwrócić uwagę, jak idealnie komponuje się z tym, co się dzieje na ekranie, dokonując amplifikacji przeżyć widza.

źródło: NKJP: Internet

4. w retoryce

Definicja

książk. 
powiększanie lub pomniejszane tematu perswazji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Cytaty

Wyróżniamy amplifikację myślową (inwencyjną), która polega na celowym nagromadzeniu dowodów, aby pokazać, że coś jest lepsze lub odwrotnie, gorsze niż jest w istocie, i stylistyczną, którą dzieli się na słowną i za pomocą figur.

źródło: NKJP: Jacek Kwosek, Agnieszka Budzyńska-Daca: Erystyka czyli o sztuce prowadzenia sporów, 2009 ,

5. w psychologii

Definicja

psych. 
poszerzanie i wzbogacanie treści snu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka działalność naukowa

Cytaty

Terapia jungowska, której najwyższą formą jest tzw. proces indywiduacji, pragnie usunąć jednostronność rozwoju psychiki przy pomocy badania fantazji i snów, tj. nieświadomości pacjenta (interpretacja subiektywna i obiektywna; amplifikacja , tj. poszerzanie i wzbogacanie treści snu przez analogiczne obrazy mitologiczne, [...]

źródło: NKJP: Jerzy Prokopiuk: Dusza ludzka - oś świata, 2007

6. zapisek

Definicja

edytor. 
dopełnienie brakującej części tekstu na podstawie rękopisu, odmiennego wydania lub ze względu na sens wypowiedzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu wydawnictwa

Cytaty

[...] gdyby istniały jakieś źródła związane z obrządkiem słowiańskim i jakiś „łaciński” rocznikarz z nich korzystał, to powinniśmy znaleźć w tymże źródle szereg zapisek nie poświadczonych w innych źródłach i nie będących amplifikacjami zapisek z tychże znanych źródeł [...].

źródło: NKJP: Internet

7. dźwięku

Definicja

muz. 
wzmacniać, wzbogacać wydawane dźwięki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Cytaty

Przede wszystkim jest to amplifikacja dźwięku akustycznego poprzez użycie niezwykle czułego mikrofonu umieszczonego bardzo blisko instrumentu, najczęściej po prostu w jego wnętrzu.

źródło: Internet: ruchmuzyczny.pl/PelnyArtykul.ph

Data ostatniej modyfikacji: 26.01.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj