UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szczerość

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
1583, Koch

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szczerość
szczerości
D. szczerości
szczerości
C. szczerości
szczerościom
B. szczerość
szczerości
N. szczerością
szczerościami
Ms. szczerości
szczerościach
W. szczerości
szczerości

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Zob. szczery

1.a człowieka

Definicja

cecha kogoś, kto nie ukrywa swoich uczuć, myśli i zamiarów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:  autentyczność, autentyzm, prawdziwość
antonimy:  nieszczerość

Połączenia

  • absolutna, całkowita, duża, maksymalna, nadmierna, niekłamana, pełna, wielka, zbytnia; bolesna, brutalna, okrutna, rozbrajająca; własna; wzajemna szczerość
  • szczerość człowieka, dziecka, kobiety
  • szczerość w mówieniu o czymś; szczerość w związku
  • chwila, czas, godzina, odrobina; atmosfera; akt, dowód, odwaga, postawa, potrzeba; w przypływie, w przystępie szczerości
  • gra; wiara w szczerość kogoś
  • wdzięczny za szczerość
  • wymagać szczerości
  • cenić, docenić; wybaczyć szczerość; podać/podawać w wątpliwość szczerość kogoś
  • stawiać na szczerość; uwierzyć, wierzyć, wątpić w szczerość kogoś; przepraszać za szczerość
  • mówić, odpowiedzieć, opowiadać, pisać, powiedzieć, przyznać/przyznawać, stwierdzić, wyznać/wyznawać ze szczerością
  • szczerość za szczerość

Cytaty

[...] wysłuchali informacji o kondycji finansowej szpitala bez komentarzy. Rozbrajająca szczerość dyrektorów nie pozostawiła im złudzeń. W szpitalu jest bardzo źle i prawdopodobnie szybko nie będzie lepiej.

źródło: NKJP: (LN): Dyrekcja szpitala w Radomsku apeluje o oszczędzanie, m.in. na energii elektrycznej. Szczerzy aż do bólu, Dziennik Łódzki, 2002-02-12

- Gram przede wszystkim dla siebie, nikomu nic nie muszę udowadniać - powiedział z zadziwiającą szczerością prawy pomocnik.

źródło: NKJP: Jacek Pałuba: Kolejorz, Gazeta Poznańska, 2004-11-09

Autorka, realizując postulat całkowitej szczerości, zachowuje w tekście rzeczywiste imiona swoich bliskich [...].

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2002

[...] pochodzę z małej mieściny, gdzie ludzie byli bardziej skryci i to mnie zawsze irytowało, gdyż najbardziej w człowieku cenię szczerość.

źródło: NKJP: (irving): To nasza muzyka, Dziennik Zachodni, 2001-11-27

1.b żalu

Definicja

cecha czegoś, co jest właściwe zachowaniu osoby, która nie ukrywa swoich uczuć, myśli i zamiarów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

antonimy:  nieszczerość

Połączenia

  • szczerość deklaracji, gratulacji, intencji, podziękowań, postawy, przekazu, słów, uczuć, wypowiedzi, wyznania, żalu, życzeń; prawdy
  • wątpliwość, wiara w szczerość czegoś
  • podważyć/podważać szczerość czegoś
  • docenić; podać/podawać w wątpliwość szczerość czegoś
  • uwierzyć, wierzyć, wątpić w szczerość czegoś
  • świadczyć o szczerości czegoś

Cytaty

Arcybiskup podawał w wątpliwość szczerość masowych nawróceń, dokonywanych pod lufami karabinów.

źródło: NKJP: Internet

Mówiący oburza się, podważa szczerość słów swojego rozmówcy [...].

źródło: NKJP: Internet

Trudno wątpić w szczerość tych życzeń [...].

źródło: NKJP: Krok w stronę jedności: Dziennik Polski, 2001-10-19

Artysta ten [...] należy do nielicznego grona twórców, którzy przywracają wiarę w szczerość i autentyczność fotografii.

źródło: NKJP: Magdalena Sztolberg: Dziennik podróżny, Polska Głos Wielkopolski, 2005-02-22

Szczera wola wybaczania doznawanych przykrości, krzywd jest [...] znakiem szczerości naszego żalu i postanowienia poprawy [...].

źródło: NKJP: Sztuka spowiadania. Poradnik dla księży, 2010

1.c uśmiechu

Definicja

cecha czegoś, co jest charakterystyczne dla wyglądu osoby, która nie ukrywa swoich uczuć, myśli i zamiarów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

  • szczerość oczu, spojrzenia, twarzy, uśmiechu

Cytaty

Pozostawił w mojej pamięci swój uśmiech pełen dobroci i szczerości.

źródło: NKJP: Barbara Szymańska: Pozostaną w naszej pamięci, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska”, 2006-11-02

[...] posłałem Marzenie pełen szczerości uśmiech.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008

Potrafi oczarować widzów otwartością i szczerością spojrzenia.

źródło: NKJP: Regina Gowarzewska-Griessgraber: Amanci i brzydale, Dziennik Zachodni, 2006-11-28

Jego duże oczy z obwisłą dolną powieką jaśniały nieziemską błogością w szerokiej, poczciwej, pełnej szczerości twarzy.

źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: ARCHIPELAG GUŁag, 1977

2. złota

Definicja

cecha czegoś, na którym lub w którym jest tylko to, co jest właściwe danemu obiektowi lub danej rzeczy, i nie ma nic poza tym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia minerały i pierwiastki

Połączenia

  • szczerość lasu, pola; złota

Cytaty

Szczerość tego pola poraża. Wszyscy powinniśmy mieszkać na takich łąkach pod takimi pagórami [...].

źródło: Internet: duck2300.digart.pl

Nawet szczerość złota sprawdza się w ogniu.

źródło: Internet: biblia.wiara.pl

Data ostatniej modyfikacji: 30.11.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj