UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przebogaty

Chronologizacja

1561, SPXVI

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przebogaty
przebogaty
przebogaty
przebogate
przebogata
D. przebogatego
przebogatego
przebogatego
przebogatego
przebogatej
C. przebogatemu
przebogatemu
przebogatemu
przebogatemu
przebogatej
B. przebogatego
przebogatego
przebogaty
przebogate
przebogatą
N. przebogatym
przebogatym
przebogatym
przebogatym
przebogatą
Ms. przebogatym
przebogatym
przebogatym
przebogatym
przebogatej
W. przebogaty
przebogaty
przebogaty
przebogate
przebogata
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przebogaci
przebogaci
przebogate
przebogate
D. przebogatych
przebogatych
przebogatych
przebogatych
C. przebogatym
przebogatym
przebogatym
przebogatym
B. przebogatych
przebogatych
przebogatych
przebogate
N. przebogatymi
przebogatymi
przebogatymi
przebogatymi
Ms. przebogatych
przebogatych
przebogatych
przebogatych
W. przebogaci
przebogaci
przebogate
przebogate

Pochodzenie

Zob. bogaty

1. bardzo zamożny

Definicja

posiadający bardzo dużo pieniędzy i/lub innych dóbr materialnych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  arcybogaty
antonimy:  biedny, niebogaty

Połączenia

  • przebogaty góral, król, magnat, maharadża; folwark; kraj; przebogata korporacja; republika; przebogate Podhale
  • potężny i przebogaty; wszechmocna i przebogata; świetne i przebogate

Cytaty

Nie są biedni, ale też nie przebogaci.

źródło: NKJP: Ryszarda Socha: Mądry Kaszub po Austrii, Polityka, 2003-07-26

Jest to zanotowana przez Herodota opowieść, podobno oznajmiona niegdyś przez greckiego mędrca Solona przebogatemu królowi Lidii, Krezusowi, który uważał siebie za niezmiernie szczęśliwego.

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008

Pan Bóg uśmiechnął się: miał bowiem w myśli obraz przebogatego Podhala.

źródło: NKJP: Hanna Kostyrko: Klechdy domowe, 1995

Miasto Jakuck, prawdziwy syberyjski Kuwejt, stolica przebogatej, leżącej na złocie i diamentach republiki.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Imperium, 2005

Nim Gośka się zorientowała, w czym rzecz, wdepnęła w dziesięcioletni kontrakt z wszechmocną i przebogatą Korporacją.

źródło: NKJP: Wojciech Gołąbowski: Jak to z tym załatwianiem jest, Esensja, 2007-09

2. bardzo wystawny

Definicja

świadczący o wielkiej zamożności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  arcybogaty
antonimy:  niebogaty

Połączenia

  • przebogaty pałac; skarbiec; kożuch, strój; pióropusz; przebogata garderoba; przebogate oprawy

Cytaty

Zwraca baczną uwagę na wszystko, co go tam otaczało: od targowisk pełnych chińskich warzyw i kramików z gorącymi pierożkami do bardzo drogich sklepów, od ponurych osiedli mieszkaniowych po przebogate pałace cesarskie.

źródło: NKJP: (WIR): Artysta i podróżnik, NTN Powi˜le, 1999-10-01

Są przedstawienia niezwykłe, jak na przykład ikona matki Bożej Gerontissy (staruszki) z monasteru Pantokrator, szczególnie opiekującej się starcami. Obwieszone wotami, w przebogatych złotych lub srebrnych płaszczach, oświetlane przy każdym nabożeństwie i każdej pielgrzymce.

źródło: NKJP: Zbigniew Pasek: Republika mnichów, Tygodnik Powszechny, 1994

Twarze świętych, ciemne, ale emanujące w świetle, tkwią znieruchomiałe w przebogatych, złotych oprawach, utkanych drogimi kamieniami.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Imperium, 2005

Napracowała się ciężko, przestawiając obrazy. Wybrała wreszcie dwa dużych rozmiarów: ową brzozę, którą uwielbiała i huculską dziewczynę, co odziana w przebogaty, barwny strój patrzy w dal.

źródło: NKJP: Kornel Makuszyński: Szaleństwa Panny Ewy, 1985

Ten zaś, na zewnątrz surowy niczym twierdza, wewnątrz utrzymany jest w duchu prawosławia z przebogatą malaturą na ścianach i bezcennymi ikonami w ikonostasie.

źródło: NKJP: Jan Gać, Ziemia Święta. Kulturowy przewodnik śladami Jezusa, 2009

3. bardzo urozmaicony

Definicja

książk. 
składający się z wielu różnych elementów

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

synonimy:  arcybogaty
hiperonimy:  różnorodny, zróżnicowany

Połączenia

  • przebogaty zbiór (dokumentów,...); ogród; indeks (nazwisk,...); program; przegląd; repertuar (pieśni,...); montaż (wydarzeń,...); kosmos; świat (cząstek, kultury, roślin,...); wybór; folklor; przebogata kolekcja; karta dań; oferta; kolorystyka; historia, tradycja; problematyka; osobowość; wyobraźnia; przebogate dziedzictwo; życie; zróżnicowanie; możliwości; zwyczaje

Cytaty

I piękne jest to, że każdy po swojemu, w prawdziwie demokratyczny sposób coś z tej przebogatej karty dań wybiera.

źródło: NKJP: Barbara Wierzbicka: Groch z kapustą, czyli baby w kuchni rozmyślania, 2005

Podziwiałem potem przebogaty wybór sukien między wspaniałym, lśniącym od wież Luwrem a portalem świętego Honoriusza oraz przedziwnie woniejące kramy kupców korzennych i siodlarzy w drodze do bramy świętego Dionizego.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

Niezwykłość Afryki, z jej przebogatą przyrodą, zróżnicowaniem krajobrazów, mnogością plemion tubylczych, podkreślona jest przez czas, jaki minął od wyprawy naszego rodaka.

źródło: NKJP: Marcin Osuch: W pustyni i w puszczy… rowerem, Esensja, 2008-05

Toteż niemal nic z przebogatego materiału obyczajowego „Satyr” nie zostało wykorzystane w „Quo vadis”.

źródło: NKJP: Aleksander Krawczuk: Rzymskie cnoty i niecnoty, Polityka, 2001-09-22

Kolejne zaś generacje fascynowały się jego przebogatym życiem. Przebogatym, ponieważ składającym się jakby z dwóch całkowicie odrębnych biografii: rodzinno-politycznej i literackiej.

źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy: Rycerze w służbie dam i dworu, 2009

4. bardzo zasobny

Definicja

książk. 
posiadający dużo czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zasobny
antonimy:  niebogaty, ubogi

Połączenia

  • przebogaty kraj, świat; język, słownik; dzień; kongres
  • przebogaty w srebro, w złoto; w ropę naftową; w minerały; w zabytki; w śmieci; w opisy, w treści, w wątki; w spieszczenia; w doświadczenia; w niuanse

Cytaty

Planuje się wydanie okolicznościowych publikacji książkowych, informatorów promujących przy okazji piękno ziemi gorlickiej, przebogatej w zabytki architektury drewnianej i sakralnej.

źródło: NKJP: Ornatowski Sławomir: Uroczystości w gorlickiej cerkwi, Gazeta Krakowska, 2007-01-23

Rozbrzmiało po raz pierwszy słowo Eldorado na oznaczenie góry i doliny Tairona, przebogatych w złoto, srebro i szlachetne kamienie.

źródło: NKJP: Adam Elbanowski: Nowe królestwo Grenady. Historia naturalna, obyczajowa i domniemana, 2006

Stefcia, Stenia, Stefunia, Funia - język polski jest przebogaty w spieszczenia.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

Aktorka, angażując całą swoją fizyczność oraz mimikę przebogatą w niuanse i niedopowiedzenia, stworzyła swoją najlepszą rolę.

źródło: NKJP: Przemysław Pieniążek: Zaklęte między słowami, Esensja, 2009-04-08

Składnia

bez ograniczeń + przebogaty +
w CO
szyk: neutralny
Data ostatniej modyfikacji: 16.03.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj