UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zatracać się

Chronologizacja

1927, SJPWar
W SJPDor cytowane z korespondencji A. Mickiewicza (1798-1855).

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zatracam się
zatracamy się
2 os. zatracasz się
zatracacie się
3 os. zatraca się
zatracają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zatracałem się
+(e)m się zatracał
zatracałam się
+(e)m się zatracała
zatracałom się
+(e)m się zatracało
zatracaliśmy się
+(e)śmy się zatracali
zatracałyśmy się
+(e)śmy się zatracały
2 os. zatracałeś się
+(e)ś się zatracał
zatracałaś się
+(e)ś się zatracała
zatracałoś się
+(e)ś się zatracało
zatracaliście się
+(e)ście się zatracali
zatracałyście się
+(e)ście się zatracały
3 os. zatracał się
zatracała się
zatracało się
zatracali się
zatracały się

bezosobnik: zatracano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się zatracał
będę się zatracać
będę się zatracała
będę się zatracać
będę się zatracało
będę się zatracać
będziemy się zatracali
będziemy się zatracać
będziemy się zatracały
będziemy się zatracać
2 os. będziesz się zatracał
będziesz się zatracać
będziesz się zatracała
będziesz się zatracać
będziesz się zatracało
będziesz się zatracać
będziecie się zatracali
będziecie się zatracać
będziecie się zatracały
będziecie się zatracać
3 os. będzie się zatracał
będzie się zatracać
będzie się zatracała
będzie się zatracać
będzie się zatracało
będzie się zatracać
będą się zatracali
będą się zatracać
będą się zatracały
będą się zatracać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zatracajmy się
2 os. zatracaj się
zatracajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zatracałbym się
bym się zatracał
zatracałabym się
bym się zatracała
zatracałobym się
bym się zatracało
zatracalibyśmy się
byśmy się zatracali
zatracałybyśmy się
byśmy się zatracały
2 os. zatracałbyś się
byś się zatracał
zatracałabyś się
byś się zatracała
zatracałobyś się
byś się zatracało
zatracalibyście się
byście się zatracali
zatracałybyście się
byście się zatracały
3 os. zatracałby się
by się zatracał
zatracałaby się
by się zatracała
zatracałoby się
by się zatracało
zatracaliby się
by się zatracali
zatracałyby się
by się zatracały

bezosobnik: zatracano by się

bezokolicznik: zatracać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: zatracając się

gerundium: zatracanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zatracanie się
zatracania się
D. zatracania się
zatracań się
C. zatracaniu się
zatracaniom się
B. zatracanie się
zatracania się
N. zatracaniem się
zatracaniami się
Ms. zatracaniu się
zatracaniach się
W. zatracanie się
zatracania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: zatracający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zatracający się
zatracający się
zatracający się
zatracające się
zatracająca się
D. zatracającego się
zatracającego się
zatracającego się
zatracającego się
zatracającej się
C. zatracającemu się
zatracającemu się
zatracającemu się
zatracającemu się
zatracającej się
B. zatracającego się
zatracającego się
zatracający się
zatracające się
zatracającą się
N. zatracającym się
zatracającym się
zatracającym się
zatracającym się
zatracającą się
Ms. zatracającym się
zatracającym się
zatracającym się
zatracającym się
zatracającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zatracający się
zatracający się
zatracające się
zatracające się
D. zatracających się
zatracających się
zatracających się
zatracających się
C. zatracającym się
zatracającym się
zatracającym się
zatracającym się
B. zatracających się
zatracających się
zatracających się
zatracające się
N. zatracającymi się
zatracającymi się
zatracającymi się
zatracającymi się
Ms. zatracających się
zatracających się
zatracających się
zatracających się

odpowiednik aspektowy: zatracić się

Pochodzenie

Zob. tracić

1. w życiu

Definicja

tracić świadomość swoich potrzeb lub celów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  gubić się

Połączenia

  • zatracać się w świecie, w życiu

Cytaty

Świat stał się bardziej teatrem, wszystko stało się grą i my także różne grywamy role. Zatracamy się w tym i gubimy, i często gra staje się prawdą, a prawda — fikcją.

źródło: NKJP: (MSZ): Przeszłość morderców, Nasze Miasto Kraków, 2005-01-06

Zatracali się, gubiąc tożsamość, nie wiedząc, kim są, do czego przynależą ani czego chcą.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002

Nasz umysł, kierując się namiętnym pragnieniem poznania, karmi się bogactwem świata niestawiającego oporu, zaś my, chwytając jedną po drugiej nietrwałe zdobycze, szybko zatracamy się w wirze własnej wiedzy.

źródło: NKJP: Zdzisław Józef Kijas: Znalazłem perłę, 2010

Składnia

bez ograniczeń + zatracać się +
w CZYM

2. w pracy

Definicja

angażować się w coś bez reszty, zapominając o wszystkim innym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zapamiętywać się

Połączenia

  • zatracać się w pracy, w zabawie

Cytaty

Wronek cały zatracał się w wymyślonej historii, przenosił w inny świat.

źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008

Żył w jakimś transie, zatracał się w robocie, koledzy go stopowali: nie szalej!

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Busz po polsku, 2007

Czujemy rytm, zatracamy się w tańcu i śpiewie.

źródło: NKJP: Mirosław Banasiak: Kuba, Gazeta Wyborcza, 1998-01-16

Jeśli dobrze odczytałem przesłanie filmu, jest on przestrogą dla tych wszystkich w tej pięknej, szalonej profesji, którzy zatracają się w pogoni za sukcesem, nie potrafią oddzielić pracy od życia prywatnego.

źródło: NKJP: Sławomir Dąblewski: Były agent Schmidt, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2003-05-20

Składnia

bez ograniczeń + zatracać się +
w CZYM

3. o tradycji

Definicja

przestawać istnieć

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ginąć, zanikać

Cytaty

Z tej odległości nie dochodził już ich [samochodów] szum, zatracały się kolory, na tle błękitnej wody wydawały się szare, bezbarwne.

źródło: NKJP: Wiesław Paweł Szymański: Niedźwiedź w katedrze, 1981

Najgorsze jest to, że w zamęcie łączenia społecznych ról i w farsie zakładania co trochę innych masek zatracają się wartości, a do życia zagląda samotność.

źródło: NKJP: Ewa Drab: Gdzie diabeł nie może…, Esensja, 09 (LXXXI), 2008

Już w pierwszym okresie zaczęło pojawiać się to kumoterstwo partyjne [...], w którym zatracała się właściwa ocena człowieka, a na pierwszym miejscu była stawiana jego przynależność do tej lub innej partii.

źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Wolne miasto, 2003

Data ostatniej modyfikacji: 04.02.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj