Chronologizacja
W SJPDor cytowane z korespondencji A. Mickiewicza (1798-1855).
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zatracam się |
zatracamy się |
|||
| 2 os. |
zatracasz się |
zatracacie się |
|||
| 3 os. |
zatraca się |
zatracają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zatracałem się +(e)m się zatracał |
zatracałam się +(e)m się zatracała |
zatracałom się +(e)m się zatracało |
zatracaliśmy się +(e)śmy się zatracali |
zatracałyśmy się +(e)śmy się zatracały |
| 2 os. |
zatracałeś się +(e)ś się zatracał |
zatracałaś się +(e)ś się zatracała |
zatracałoś się +(e)ś się zatracało |
zatracaliście się +(e)ście się zatracali |
zatracałyście się +(e)ście się zatracały |
| 3 os. |
zatracał się |
zatracała się |
zatracało się |
zatracali się |
zatracały się |
bezosobnik: zatracano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się zatracał będę się zatracać |
będę się zatracała będę się zatracać |
będę się zatracało będę się zatracać |
będziemy się zatracali będziemy się zatracać |
będziemy się zatracały będziemy się zatracać |
| 2 os. |
będziesz się zatracał będziesz się zatracać |
będziesz się zatracała będziesz się zatracać |
będziesz się zatracało będziesz się zatracać |
będziecie się zatracali będziecie się zatracać |
będziecie się zatracały będziecie się zatracać |
| 3 os. |
będzie się zatracał będzie się zatracać |
będzie się zatracała będzie się zatracać |
będzie się zatracało będzie się zatracać |
będą się zatracali będą się zatracać |
będą się zatracały będą się zatracać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zatracajmy się |
|
| 2 os. |
zatracaj się |
zatracajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zatracałbym się bym się zatracał |
zatracałabym się bym się zatracała |
zatracałobym się bym się zatracało |
zatracalibyśmy się byśmy się zatracali |
zatracałybyśmy się byśmy się zatracały |
| 2 os. |
zatracałbyś się byś się zatracał |
zatracałabyś się byś się zatracała |
zatracałobyś się byś się zatracało |
zatracalibyście się byście się zatracali |
zatracałybyście się byście się zatracały |
| 3 os. |
zatracałby się by się zatracał |
zatracałaby się by się zatracała |
zatracałoby się by się zatracało |
zatracaliby się by się zatracali |
zatracałyby się by się zatracały |
bezosobnik: zatracano by się
bezokolicznik: zatracać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zatracając się
gerundium: zatracanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zatracanie się |
zatracania się |
| D. | zatracania się |
zatracań się |
| C. | zatracaniu się |
zatracaniom się |
| B. | zatracanie się |
zatracania się |
| N. | zatracaniem się |
zatracaniami się |
| Ms. | zatracaniu się |
zatracaniach się |
| W. | zatracanie się |
zatracania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zatracający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zatracający się |
zatracający się |
zatracający się |
zatracające się |
zatracająca się |
| D. | zatracającego się |
zatracającego się |
zatracającego się |
zatracającego się |
zatracającej się |
| C. | zatracającemu się |
zatracającemu się |
zatracającemu się |
zatracającemu się |
zatracającej się |
| B. | zatracającego się |
zatracającego się |
zatracający się |
zatracające się |
zatracającą się |
| N. | zatracającym się |
zatracającym się |
zatracającym się |
zatracającym się |
zatracającą się |
| Ms. | zatracającym się |
zatracającym się |
zatracającym się |
zatracającym się |
zatracającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zatracający się |
zatracający się |
zatracające się |
zatracające się |
| D. | zatracających się |
zatracających się |
zatracających się |
zatracających się |
| C. | zatracającym się |
zatracającym się |
zatracającym się |
zatracającym się |
| B. | zatracających się |
zatracających się |
zatracających się |
zatracające się |
| N. | zatracającymi się |
zatracającymi się |
zatracającymi się |
zatracającymi się |
| Ms. | zatracających się |
zatracających się |
zatracających się |
zatracających się |
odpowiednik aspektowy: zatracić się
Pochodzenie
Zob. tracić
1. w życiu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | gubić się |
Połączenia
- zatracać się w świecie, w życiu
Cytaty
|
Świat stał się bardziej teatrem, wszystko stało się grą i my także różne grywamy role. Zatracamy się w tym i gubimy, i często gra staje się prawdą, a prawda — fikcją. źródło: NKJP: (MSZ): Przeszłość morderców, Nasze Miasto Kraków, 2005-01-06 |
|
|
Zatracali się, gubiąc tożsamość, nie wiedząc, kim są, do czego przynależą ani czego chcą. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002 |
|
|
Nasz umysł, kierując się namiętnym pragnieniem poznania, karmi się bogactwem świata niestawiającego oporu, zaś my, chwytając jedną po drugiej nietrwałe zdobycze, szybko zatracamy się w wirze własnej wiedzy. źródło: NKJP: Zdzisław Józef Kijas: Znalazłem perłę, 2010 |
Składnia
|
+ | zatracać się | + |
w CZYM
|
2. w pracy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zapamiętywać się |
Połączenia
- zatracać się w pracy, w zabawie
Cytaty
|
Wronek cały zatracał się w wymyślonej historii, przenosił w inny świat. źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008 |
|
|
Żył w jakimś transie, zatracał się w robocie, koledzy go stopowali: nie szalej! źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Busz po polsku, 2007 |
|
|
Czujemy rytm, zatracamy się w tańcu i śpiewie. źródło: NKJP: Mirosław Banasiak: Kuba, Gazeta Wyborcza, 1998-01-16 |
|
|
Jeśli dobrze odczytałem przesłanie filmu, jest on przestrogą dla tych wszystkich w tej pięknej, szalonej profesji, którzy zatracają się w pogoni za sukcesem, nie potrafią oddzielić pracy od życia prywatnego. źródło: NKJP: Sławomir Dąblewski: Były agent Schmidt, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2003-05-20 |
Składnia
|
+ | zatracać się | + |
w CZYM
|
3. o tradycji
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Cytaty
|
Z tej odległości nie dochodził już ich [samochodów] szum, zatracały się kolory, na tle błękitnej wody wydawały się szare, bezbarwne. źródło: NKJP: Wiesław Paweł Szymański: Niedźwiedź w katedrze, 1981 |
|
|
Najgorsze jest to, że w zamęcie łączenia społecznych ról i w farsie zakładania co trochę innych masek zatracają się wartości, a do życia zagląda samotność. źródło: NKJP: Ewa Drab: Gdzie diabeł nie może…, Esensja, 09 (LXXXI), 2008 |
|
|
Już w pierwszym okresie zaczęło pojawiać się to kumoterstwo partyjne [...], w którym zatracała się właściwa ocena człowieka, a na pierwszym miejscu była stawiana jego przynależność do tej lub innej partii. źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Wolne miasto, 2003 |