UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyrak

Chronologizacja

1968, SJPDor

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyrak
wyraki
D. wyraka
wyraków
C. wyrakowi
wyrakom
B. wyraka
wyraki
N. wyrakiem
wyrakami
Ms. wyraku
wyrakach
W. wyraku
wyraki

Pochodzenie

Etymologia niepewna. Względy semantyczne (u Dor. także 'człowiek wytrzeszczający oczy') oraz przede wszystkim fonetyczne przemawiają za wpływem języka ukraińskiego, por. výrla 'wyłupiaste oczy', vyrláč 'człowiek wytrzeszczający oczy', vyrlátyj 'posiadający wyłupiaste lub zezowate oczy', vyrloókyj 'ts.' (analogiczne wyrazy białoruskie mają wokalizm -i-, por. z Grodzieńszczyzny virłačy - pogardliwie o oczach). Przyrostek -l- w przytoczonych wyrazach ma charakter ekspresywny, por. np. brus. czasowniki vir-l-ícь : vir-ýcь 'wirować, świdrować'. Zob. wir.

Definicja

zool. 
niewielka owadożerna małpiatka o bardzo dużych oczach, żyjąca na wyspach Archipelagu Malajskiego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta leśne i polne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta drapieżne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  tarsjusz
hiperonimy:  małpiatka

Połączenia

  • oczy wyraka
  • wyraki polują

Cytaty

Wydłużone kości stępu pozwalają wyrakom wykonywać bardzo precyzyjne skoki.

źródło: NKJP: Internet

Obecnie – na podstawie badań molekularnych – wyraki okazały się być bliżej spokrewnione z małpami niż z lemurami i pozostałymi rodzinami małpiatek [...].

źródło: NKJP: Internet

Wyraki zostały znalezione i dzielnie pozowały do zdjęć. Przychodziło im to zapewne łatwo, bo przy okazji dostawały od przewodników koniki polne na śniadanie..

źródło: Internet: wnajgorszeslonce.pl

Jako ciekawostkę napiszę Wam, że wielkie oczy wyraka, a właściwie ich gałki oczne mają aż 16 mm średnicy [...].

źródło: Internet: strims.pl

Uzbrojone w dwa wysoko wyspecjalizowane narządy zmysłów, wyraki polują nocą na owady, małe gady, a nawet świeżo opierzone ptaki.

źródło: Internet: pl.netlog.com/kowalczykstanislaw/blog/blogid

Data ostatniej modyfikacji: 15.06.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj