UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

siksa

Chronologizacja

1909, SJPWar

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. siksa
siksy
D. siksy
siks
C. siksie
siksom
B. siksę
siksy
N. siksą
siksami
Ms. siksie
siksach
W. sikso
siksy

Pochodzenie

jidysz szikse ' nie-Żydówka, zwłaszcza młoda; gojka; w żydowskich kręgach ortodoksyjnych również kobieta nieprzestrzegającej przepisów rytualnych, szczególnie dotyczących zasad koszerności'

z hebr. szigsa (šiqsah)

W słowiańszczyźnie północnej produktywny był ekspresywny przyrostek *-(ъ)sa wykorzystywany zwykle przy tworzeniu odczasownikowych nazw działaczy: np. beksa : psł. *bekati 'beczeć; płakać, wydając przeciągłe dźwięki', ros. pláksa : psł. *plakati, ros. kríksa 'ten, który krzyczy' : psł. *krikati / *kričati. Nie da się zatem wykluczyć rodzimości formacji siksa (*sik-(ъ)sa (?) < *sikati 'sikać, oddawać mocz'), który wskutek bliskości dźwiękowo-znaczeniowej z wyrazem adaptowanym, odzwierciedla krzyżowanie się semantyki dwu różnych etymonów.

Definicja

pot.  pogard. 
młoda dziewczyna postrzegana jako niedoświadczona i niedojrzała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia dorastanie i dojrzałość

Relacje znaczeniowe

synonimy:  smarkula
hiperonimy:  dziewczyna

Połączenia

  • dorastająca, młoda siksa

Cytaty

Uważa, że jestem młodą siksą. Że się do niczego nie nadaję.

źródło: NKJP: Roman Praszyński: Jajojad, 1998

Superbelfer był dowcipny; w pokoju nauczycielskim, podczas przerw międzylekcyjnych - dusza towarzystwa. Popularny. Nauczycielki, młode siksy, patrzyły weń jak w tęczę.

źródło: NKJP: Szkółka na peryferiach, Mazowieckie To i Owo, 2002-10-06

Teraz chciał przywołać siksę do porządku, ale tylko nadprogramowo machnął ręką - na Helenkę, podobnie jak na kota, psa czy niemowlę, nie było się sensu gniewać.

źródło: NKJP: Robert Urbański, Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009

2 razy widziałam scenkę w toalecie raczej „normalnej” dyskoteki, kiedy to jedna siksa drugą siksę za włosy i do kibla, bo ta druga siksa pierwszej siksie chłopa podrywała.

źródło: NKJP: Internet

Asystentka jego, siksa jeszcze, studiuje.

źródło: NKJP: Marek Kochan: Plac zabaw, 2007

Data ostatniej modyfikacji: 18.04.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj