UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

świerszcz

Chronologizacja

XV w., SStp
W postaci: świercz

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	świerszcz	świerszcze
D.	świerszcza	świerszczy rzadziej świerszczów
C.	świerszczowi	świerszczom
B.	świerszcza	świerszcze
N.	świerszczem	świerszczami
Ms.	świerszczu	świerszczach
W.	świerszczu	świerszcze

Pochodzenie

psł. (dial.) *svŕ̥čь 'świerszcz'

Od: psł. dźwiękonaśladowczego czasownika *svŕ̥čati / *svŕ̥kati ‘ćwierkać, świergotać’ z przyrostkiem *-jь. Wtórne wygłosowe -szcz pojawiło się poprzez analogię do takich nazw jak chrząszcz, kleszcz.

1. owad

Definicja

niewielki owad, szybko biegający i dobrze skaczący, który przez pocieranie skrzydeł wydaje charakterystyczne dźwięki zwane cykaniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt owady

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	świerszczyk
	hiperonimy:	owad

Połączenia

świerszcz cyka

Cytaty

	Za kominem odezwał się parę razy świerszcz. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania. Kochankowie, 2006
	Pozostało już tylko zdobycie świerszcza. Możecie uganiać się za nim po łące. To niezła zabawa, bo świerszcz jest zwinny i szybki. źródło: NKJP: Świerszczyk domowy, Dziennik Polski, 2005-11-10
	[...] bezludną okolicę zamieszkują jedynie hałasujące nad miarę świerszcze. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006
	Moja kolorowa łąka śpiewała. To nieprawdopodobne, ale dopiero w tamtej chwili usłyszałem śpiewające tysiące, setki tysięcy świerszczy. Musiałem przecież tę muzykę słyszeć codziennie. źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009
	Świerszczom do składania jaj potrzebna jest miseczka z torfem. źródło: NKJP: Małgorzata Rahnenfeld: Jak mieszkać z..., Gazeta Wyborcza, 1993-02-19

2. dźwięk

Definicja

pot.

niepożądany wysoki dźwięk przypominający odgłosy wydawane przez świerszcza - owada

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

Przy dodawaniu gazu, ale pod obciążeniem, słychać świerszcza, czy może takie trzeszczenie, podobne do odgłosów jakie pojawiają się podczas iskrzenia we włączniku elektrycznym [...]. Trzeszczenie/świerszcz zaczyna się na dwójce i wyżej od mniej więcej 2200-2400 obrotów, wydaje mi się, że przy rozgrzanym silniku jest mniej słyszalny.

źródło: Internet: mondeoklubpolska.pl

[...] coś mi się widzi, że to podbijane pasmo przez korektor dźwięku odpowiada za ''świerszcze'' w naszych słuchawkach.

źródło: Internet: nhl.pl

Data ostatniej modyfikacji: 22.02.2021