UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

świergot

rzadziej przest. świegot

Chronologizacja

1500, SStp
W postaci: świegot

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. świergot
świergoty
D. świergotu
świergotów
C. świergotowi
świergotom
B. świergot
świergoty
N. świergotem
świergotami
Ms. świergocie
świergotach
W. świergocie
świergoty

Pochodzenie

Od: dźwiękonaśladowczego czasownika świergotać (z przyrostkiem -ot- od pol. dial. świrgać, powiązanego z psł. *svŕ̥kati, / *svŕ̥čati 'ćwierkać, świergotać').

1. ptaków

Definicja

charakterystyczny głos wydawany przez niektóre ptaki, składający się z krótkich, wysokich tonów

Warianty

  • rzadziej przest. świegot

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  szczebiot
hiperonimy:  głos

Połączenia

  • ptasi świergot
  • świergot ptaków, wróbli
  • słuchać świergotu
  • wsłuchiwać się w świergot

Cytaty

Z oddali dochodzi szum morskiej fali, słychać świergot ptaków.

źródło: NKJP: Agata Markowicz: Morska kuracja na Śląsku, Dziennik Zachodni , 2005-03-25

Czekając na wolną drogę, mogli w promieniach wiosennego słońca zamiast warkotu silnika posłuchać świergotu skowronka unoszącego się nad przydrożnymi polami.

źródło: NKJP: (ATA): Piłą i traktorem, Gazeta Krakowska, 2002-03-13

Las zawsze wypełniają jakieś świergoty, odległe postukiwanie dzięcioła, sójkowe wrzaski.

źródło: NKJP: Grzegorz Tabasz: Leśna cisza, Dziennik Polski, 2008-02-08

Przystanąłem na szczycie schodów, olśniony przepięknym widokiem, jaki się stamtąd roztacza na niezmierną przestrzeń pól, pofalowanych wzgórzami, pełnych drzew [...] i ptasiego świegotu, kiedy dziadowski śpiew znowu mi zajęczał w uszach.

źródło: NKJP: Antoni Kroh: Starorzecza, 2010

Składnia

bez ograniczeń + świergot +
(CZEGO)

2. dzieci

Definicja

książk. 
wysoki głos wydawany przez dzieci i młode dziewczęta, przypominający świergot ptasi

Warianty

  • rzadziej przest. świegot

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  szczebiot
hiperonimy:  głos

Cytaty

Po oczyszczeniu przez Przystupę stołu z resztek dwunastu potraw państwo rozsiedli się na kanapie i zaintonowali kolędy – w pohukiwanie Hyrowego wplótł się ambitny świergot żony [...].

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek, Przystupa, 2007

Byli szarzy i wylęknieni całym tym zamieszaniem, stertą towarów wylewającą się z wózka [...] i świergotem własnego dziecka, które wykrzykiwało obce wyrazy tak głośno, że ludzie na parkingu odwracali głowy.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009

U góry słyszę kroki, znajome głosy, damskie świergoty.

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski, 1977

O straganiarek warszawskich świegoty,
Których nie strawi żadnej wojny płomień!
Głos wasz, co serce wyzwala z tęsknoty,
W niejednym murów odnajdę załomie.

źródło: W odzyskanym domu, 1956 (books.google.pl)

Składnia

bez ograniczeń + świergot +
(KOGO)
Data ostatniej modyfikacji: 10.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj