UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

mrówczy

Chronologizacja

1534, SPXVI
W postaci mrowczy

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mrówczy
mrówczy
mrówczy
mrówcze
mrówcza
D. mrówczego
mrówczego
mrówczego
mrówczego
mrówczej
C. mrówczemu
mrówczemu
mrówczemu
mrówczemu
mrówczej
B. mrówczego
mrówczego
mrówczy
mrówcze
mrówczą
N. mrówczym
mrówczym
mrówczym
mrówczym
mrówczą
Ms. mrówczym
mrówczym
mrówczym
mrówczym
mrówczej
W. mrówczy
mrówczy
mrówczy
mrówcze
mrówcza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mrówczy
mrówczy
mrówcze
mrówcze
D. mrówczych
mrówczych
mrówczych
mrówczych
C. mrówczym
mrówczym
mrówczym
mrówczym
B. mrówczych
mrówczych
mrówczych
mrówcze
N. mrówczymi
mrówczymi
mrówczymi
mrówczymi
Ms. mrówczych
mrówczych
mrówczych
mrówczych
W. mrówczy
mrówczy
mrówcze
mrówcze

Pochodzenie

Zob. mrówka

1. król

Definicja

związany z mrówką - owadem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt owady

Połączenia

  • mrówcza królowa; mrówcze jaja

Cytaty

Po zapłodnieniu królowej mrówczy król przestaje być potrzebny i zdycha. Lub zostaje przez małżonkę zabity.

źródło: NKJP: Grzegorz Tabasz: Królowa niewolników, Dziennik Polski, 2005-06-22

Młode żywią się mrówczymi jajami i owadami.

źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955

W tym samym mrówczym kopcu spotkać więc można zarówno ruchliwe, pracowite robotnice, jak i majestatyczne samice, których podstawową rolą jest składanie jaj.

źródło: NKJP: Całkiem niepodobni, Dziennik Polski, 2002-11-27

Skrzep znikł do szczętu, mrówki odeszły, na pobojowisku parowała jeszcze przez chwilę plama wilgoci, kilka czarnych mrówczych trupków leżało tu i ówdzie z podwiniętymi kurczowo odwłokami.

źródło: NKJP: Wilhelm Mach: Życie duże i małe, 1959

2. przemyt

Definicja

związany z mrówką - osobą przenoszącą towar przez granicę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

Połączenia

  • mrówczy przemyt

Cytaty

Wszystkim to wyszło na dobre, bo: państwowa monopolka potaniała i diabli wzięli mrówczy przemyt przez granicę [...], dwa — tańsze paliwo to praktycznie tańsze wszystko.

źródło: NKJP: Elżbieta Cegła: Na gazie, Gazeta Krakowska, 2004-09-22

Straż i służby celne szacują, że mrówczym przemytem trudni się co najmniej pół miliona Polaków. Żyją z niego całe miejscowości przygraniczne.

źródło: Piotr Kudzia, Grzegorz Pawelczyk: Ekonomia mrówek, Wprost, 2002-01-06 (wprost.pl)

Tak zwany mrówczy biznes - codzienny i mozolny przemyt niewielkich ilości papierosów, alkoholu i benzyny nadal kwitnie na polskich rubieżach.

źródło: Katarzyna Walterska, KW: Mrówczy biznes uwielbia szlabany, Forsal, 2008-12-07 (forsal.pl)

3. praca

Definicja

wymagający zaangażowania dużej ilości uwagi, czasu, trudu i cierpliwości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  mozolny
hiperonimy:  pracochłonny

Połączenia

  • mrówczy mrówcza praca, robota; pracowitość

Cytaty

W głębi duszy go podziwiałem, ja musiałem dochodzić mrówczą pracą do tego, co jemu przychodziło tak łatwo. Gdyby tylko chciał, mógłby zrobić wielką karierę.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Mój przyjaciel zdrajca, 2004

To była praca teoretyka sztuki i etnografa. Wykonywał mrówczą robotę. Świetnie uporządkował zbiory.

źródło: NKJP: Sądeczanin od urodzenia, Dziennik Polski, 2003-12-13

Mimo wszystkich niedoskonałości swojej pracy [...] wykonał nieprawdopodobną pracę. Jego sumienność i mrówcza pracowitość budzą zdumienie.

źródło: NKJP: W. Hagedorny: Tę książkę trzeba wydać, Tygodnik Ciechanowski, 2003-01-28

Data ostatniej modyfikacji: 11.07.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj