Chronologizacja
Od 1583 r. axioma .
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | aksjomat |
aksjomaty |
|
| D. | aksjomatu |
aksjomatów |
|
| C. | aksjomatowi |
aksjomatom |
|
| B. | aksjomat |
aksjomaty |
|
| N. | aksjomatem |
aksjomatami |
|
| Ms. | aksjomacie |
aksjomatach |
|
| W. | aksjomacie |
aksjomaty |
Pochodzenie
łac. axiōma 'oczywiste twierdzenie'
z gr. aksíōma 'rzecz cenna, wiarygodna'
1. założenie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka
Połączenia
- podstawowy aksjomat
- aksjomat geometrii, matematyki, teorii mnogości; determinacji, ekstensjonalności, nieskończoności, wyboru
- aksjomaty i definicje, aksjomaty i postulaty, aksjomaty i prawa, aksjomaty i reguły, aksjomaty i twierdzenia
Cytaty
|
Geometria metryczna, która wprowadza pojęcie wielkości, zawiera aksjomaty wspólne dla geometrii euklidesowej i nieeuklidesowej. źródło: NKJP: Roman Murawski: Filozofia matematyki: zarys dziejów, 1986 |
|
|
[...] do systemu wolno przyjmować jedynie twierdzenia wyprowadzone według określonych reguł dowodowych (a więc w sposób sformalizowany), czy to bezpośrednio z aksjomatów, czy też z twierdzeń poprzednio w ten sposób wyprowadzonych z aksjomatów. źródło: NKJP: Zygmunt Ziembiński: Logika praktyczna, 1958 |
|
|
Na początku XIX wieku Nikołaj Łobaczewski, János Bolyai i Bernhard Riemann rezygnując z aksjomatu Euklidesa o nieprzecinaniu się prostych równoległych, zbudowali odmienne, nowe rodzaje geometrii, opisujące zakrzywione przestrzenie. źródło: NKJP: Stanisław Bajtlik: W rurę zwijany, Polityka, 2003-04-05 |
2. pogląd
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie prawdy i wartości życiowe
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | dogmat |
Połączenia
- przyjąć, uznać coś za aksjomat
Cytaty
|
W ekologii przyjęto aksjomat, że współwystępowanie organizmów powoduje ich wzajemne oddziaływania, w wyniku których może wystąpić konkurencja między nimi o przestrzeń i zasoby. źródło: NKJP: Krystyna Falińska: Ekologia roślin, 1997 |
|
|
[...] przekonanie o tym, że każdemu należy się taka sama pomoc w wypadku każdej choroby, ma charakter niepodważalnego aksjomatu. źródło: NKJP: Krzysztof Zanussi: Jak sobie pościelesz, Polityka, 2000-04-29 |
|
|
Współczesne myślenie polityczne, a może nawet po prostu: współczesne myślenie, [...] bazuje na aksjomacie, że jeżeli chce się być skutecznym lub jeżeli chce się być bezstronnym, należy unikać mówienia o różnicach. źródło: NKJP: Maciej Zięba: Niezwykły pontyfikat / z M. Ziębą rozmawia Adam Pawłowicz, 1997 |
|
|
Aksjomatem Mackiewicza była zawsze teza, że nie można prowadzić wojny na dwa fronty. Skoro przeciwnikiem nr 1 jest panujący w Rosji bolszewizm, trzeba się sprzymierzyć z Niemcami, opanowanymi przez hitleryzm, co jest złem, ale złem mniejszym od esencji zła, czyli komunizmu. źródło: NKJP: Jan Z. Słojewski: Teoria mniejszego zła, Polityka, 2003-02-22 |