UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pewnik

Chronologizacja

1566, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pewnik
pewniki
D. pewnika
pewników
C. pewnikowi
pewnikom
B. pewnik
pewniki
N. pewnikiem
pewnikami
Ms. pewniku
pewnikach
W. pewniku
pewniki

1. prawda

Definicja

to, co jest całkowicie pewne i niebudzące żadnych wątpliwości

Pochodzenie

Zob. pewny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie prawdy i wartości życiowe

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  prawda I

Cytaty

Można uważać za pewnik, że ropa tłoczona będzie kosztowała taniej, niż poprzednio dowożona koleją.

źródło: NKJP: Damian S. Wandycz: Rurociąg naftowy Przyjaźń, Kultura, nr 7-8, 1964

Co do głównego bohatera, Szamana Morskiego, to poza okresem zatrudnienia w naszej flocie trudno o pewniki w jego życiorysie.

źródło: NKJP: Karol Olgierd Borchardt: Szaman morski, 1985

Psychologowie uznali za pewnik, że wczesna edukacja nie tylko sprzyja karierze - jest także skutecznym narzędziem profilaktyki społecznej.

źródło: NKJP: Ewa Nowakowska: Powiedz Jasiu, powiedz Olu, Polityka, 2003-02-08

Wojna, rozpatrywana wielokrotnie jako czas heroiczny polskiej inteligencji, była dla wielu jej reprezentantów okresem załamania się wiary w dotychczasowe pewniki, na których osadzony był jej dotychczasowy świat.

źródło: NKJP: Eryk Krasucki: Międzynarodowy komunista Jerzy Borejsza – biografia polityczna, 2009

2. aksjomat

Definicja

log.  mat. 
twierdzenie, które przyjmuje się bez dowodu i z którego wyprowadza się pozostałe twierdzenia jakiejś teorii

Pochodzenie

Kalka łac. axiōma 'oczywiste twierdzenie'; zob. pewny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  aksjomat

Cytaty

Ongiś wymagano, aby aksjomaty systemu stanowiły pewniki, zdania oczywiste, jak pewniki w geometrii Euklidesa.

źródło: NKJP: Zygmunt Ziembiński: Logika praktyczna, 1958

Walka z aksjomatami jest trudna, żeby nie powiedzieć beznadziejna. Każdy matematyk wie, że istota pewników polega na tym, że nie wymagają one dowodu, a za to można na ich podstawie wyprowadzać wiele dalszych twierdzeń.

źródło: NKJP: Mariusz Janicki, Wiesław Władyka: Rzeczpospolita czysta i oczywista, Polityka, 2007-06-30

Data ostatniej modyfikacji: 29.03.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj