Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
złocę |
złocimy |
|||
| 2 os. |
złocisz |
złocicie |
|||
| 3 os. |
złoci |
złocą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
złociłem +(e)m złocił |
złociłam +(e)m złociła |
złociłom +(e)m złociło |
złociliśmy +(e)śmy złocili |
złociłyśmy +(e)śmy złociły |
| 2 os. |
złociłeś +(e)ś złocił |
złociłaś +(e)ś złociła |
złociłoś +(e)ś złociło |
złociliście +(e)ście złocili |
złociłyście +(e)ście złociły |
| 3 os. |
złocił |
złociła |
złociło |
złocili |
złociły |
bezosobnik: złocono
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę złocił będę złocić |
będę złociła będę złocić |
będę złociło będę złocić |
będziemy złocili będziemy złocić |
będziemy złociły będziemy złocić |
| 2 os. |
będziesz złocił będziesz złocić |
będziesz złociła będziesz złocić |
będziesz złociło będziesz złocić |
będziecie złocili będziecie złocić |
będziecie złociły będziecie złocić |
| 3 os. |
będzie złocił będzie złocić |
będzie złociła będzie złocić |
będzie złociło będzie złocić |
będą złocili będą złocić |
będą złociły będą złocić |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
złoćmy |
|
| 2 os. |
złoć |
złoćcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
złociłbym bym złocił |
złociłabym bym złociła |
złociłobym bym złociło |
złocilibyśmy byśmy złocili |
złociłybyśmy byśmy złociły |
| 2 os. |
złociłbyś byś złocił |
złociłabyś byś złociła |
złociłobyś byś złociło |
złocilibyście byście złocili |
złociłybyście byście złociły |
| 3 os. |
złociłby by złocił |
złociłaby by złociła |
złociłoby by złociło |
złociliby by złocili |
złociłyby by złociły |
bezosobnik: złocono by
bezokolicznik: złocić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
złocąc
gerundium: złocenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | złocenie |
złocenia |
| D. | złocenia |
złoceń |
| C. | złoceniu |
złoceniom |
| B. | złocenie |
złocenia |
| N. | złoceniem |
złoceniami |
| Ms. | złoceniu |
złoceniach |
| W. | złocenie |
złocenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: złocący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | złocący |
złocący |
złocący |
złocące |
złocąca |
| D. | złocącego |
złocącego |
złocącego |
złocącego |
złocącej |
| C. | złocącemu |
złocącemu |
złocącemu |
złocącemu |
złocącej |
| B. | złocącego |
złocącego |
złocący |
złocące |
złocącą |
| N. | złocącym |
złocącym |
złocącym |
złocącym |
złocącą |
| Ms. | złocącym |
złocącym |
złocącym |
złocącym |
złocącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | złocący |
złocący |
złocące |
złocące |
| D. | złocących |
złocących |
złocących |
złocących |
| C. | złocącym |
złocącym |
złocącym |
złocącym |
| B. | złocących |
złocących |
złocących |
złocące |
| N. | złocącymi |
złocącymi |
złocącymi |
złocącymi |
| Ms. | złocących |
złocących |
złocących |
złocących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: złocony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | złocony |
złocony |
złocony |
złocone |
złocona |
| D. | złoconego |
złoconego |
złoconego |
złoconego |
złoconej |
| C. | złoconemu |
złoconemu |
złoconemu |
złoconemu |
złoconej |
| B. | złoconego |
złoconego |
złocony |
złocone |
złoconą |
| N. | złoconym |
złoconym |
złoconym |
złoconym |
złoconą |
| Ms. | złoconym |
złoconym |
złoconym |
złoconym |
złoconej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | złoceni |
złoceni |
złocone |
złocone |
| D. | złoconych |
złoconych |
złoconych |
złoconych |
| C. | złoconym |
złoconym |
złoconym |
złoconym |
| B. | złoconych |
złoconych |
złoconych |
złocone |
| N. | złoconymi |
złoconymi |
złoconymi |
złoconymi |
| Ms. | złoconych |
złoconych |
złoconych |
złoconych |
Pochodzenie
ogsł. *zoltiti
Zob. złoty I
1. zdobić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł rzemiosło
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | pozłacać |
Połączenia
- złocić galwanicznie, ogniowo
- złocony ołtarz; żyrandol; kielich; ornament; brzeg; grzbiet; brąz; złocona kopuła; sztukateria; ozdoba; poręcz; korona; ikona; figurka; ceramika, porcelana; oprawa; złocone srebro; złocone meble; kandelabry, ramy, ramki; guziki
Cytaty
|
[...] od poznanej na Kole pani konserwator, Lidii Dereczko, nauczył się kłaść szelak, robić odlewy, złocić, patynować. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Balzakiana, 2008 |
|
|
Ambonę wykonał w 1777 roku współpracownik Korneckiego - Franciszek Kozicki, mający swoją pracownię w Bochni, polichromował ją zaś i złocił dwa lata później złotnik bocheński Jakub Jankowski. źródło: NKJP: Remontują kościół, Dziennik Polski, 2003-07-11 |
|
|
Złocenie zaczniemy szybko, bo przy tej pracy nie może być zbyt zimno - mówi Roman Bobicki, właściciel firmy, która zajmie się kopułą. - Złocić będziemy metodą płatkową, przy użyciu złota wiatrowego, które stosuje się na elementach zewnętrznych. źródło: NKJP: Płatki wiatrowego złota, Dziennik Polski, 2003-10-02 |
|
|
Po namyśle wyjmuje z szuflady mały, płaski kindżał o klindze zdobionej rysunkiem z żółtego metalu. - Złocenie było ogniowe, tak jak tu; zresztą - kiedyś inaczej nie złocono. źródło: NKJP: Sentyment do blachy, Dziennik Polski, 1998-06-22 |
Składnia
|
+ | złocić | + |
CO
|
2. barwić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Połączenia
- słońce złoci coś
Cytaty
|
[...] przyroda jest tutaj szczególnie czarowna i wabi przybysza zwodnymi urokami odchodzącego krok po kroku lata, które od czasu do czasu ogląda się za siebie, złocąc pożółkłe ścierniska, dodając barwy brązowym, złotym i czerwonym liściom [...]. źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą. Opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003 |
|
|
[...] tenże Klein wystawia na wielkim pokazie sztuki nowoczesnej w skrzydle Luwru płótno całe zaklejone złotymi papierkami, którymi w dzieciństwie złociliśmy orzechy na drzewko [...]. źródło: NKJP: Józef Czapski: Patrząc, 1996 |
|
|
Słońce złociło powierzchnię jeziora. źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997 |
|
|
Z przeciwległych wrótni sypały się na nią wąziutkie promyki porannego słońca, pomnażając i złocąc te wszystkie wzgórza, sklepienia, wgłębienia, z których składało się jej ciało. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996 |
|
|
Na specjalne okazje przygotowywali oni prawdziwe cuda sztuki kulinarnej, formując pasztety w rozmaite kształty, upiększając ozdobami, złocąc i posrebrzając. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2004 |
Składnia
|
|
+ | złocić | + |
CO
|