UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pozłacać

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pozłacam
pozłacamy
2 os. pozłacasz
pozłacacie
3 os. pozłaca
pozłacają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pozłacałem
+(e)m pozłacał
pozłacałam
+(e)m pozłacała
pozłacałom
+(e)m pozłacało
pozłacaliśmy
+(e)śmy pozłacali
pozłacałyśmy
+(e)śmy pozłacały
2 os. pozłacałeś
+(e)ś pozłacał
pozłacałaś
+(e)ś pozłacała
pozłacałoś
+(e)ś pozłacało
pozłacaliście
+(e)ście pozłacali
pozłacałyście
+(e)ście pozłacały
3 os. pozłacał
pozłacała
pozłacało
pozłacali
pozłacały

bezosobnik: pozłacano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę pozłacał
będę pozłacać
będę pozłacała
będę pozłacać
będę pozłacało
będę pozłacać
będziemy pozłacali
będziemy pozłacać
będziemy pozłacały
będziemy pozłacać
2 os. będziesz pozłacał
będziesz pozłacać
będziesz pozłacała
będziesz pozłacać
będziesz pozłacało
będziesz pozłacać
będziecie pozłacali
będziecie pozłacać
będziecie pozłacały
będziecie pozłacać
3 os. będzie pozłacał
będzie pozłacać
będzie pozłacała
będzie pozłacać
będzie pozłacało
będzie pozłacać
będą pozłacali
będą pozłacać
będą pozłacały
będą pozłacać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pozłacajmy
2 os. pozłacaj
pozłacajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pozłacałbym
bym pozłacał
pozłacałabym
bym pozłacała
pozłacałobym
bym pozłacało
pozłacalibyśmy
byśmy pozłacali
pozłacałybyśmy
byśmy pozłacały
2 os. pozłacałbyś
byś pozłacał
pozłacałabyś
byś pozłacała
pozłacałobyś
byś pozłacało
pozłacalibyście
byście pozłacali
pozłacałybyście
byście pozłacały
3 os. pozłacałby
by pozłacał
pozłacałaby
by pozłacała
pozłacałoby
by pozłacało
pozłacaliby
by pozłacali
pozłacałyby
by pozłacały

bezosobnik: pozłacano by

bezokolicznik: pozłacać

imiesłów przysłówkowy współczesny: pozłacając

gerundium: pozłacanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozłacanie
pozłacania
D. pozłacania
pozłacań
C. pozłacaniu
pozłacaniom
B. pozłacanie
pozłacania
N. pozłacaniem
pozłacaniami
Ms. pozłacaniu
pozłacaniach
W. pozłacanie
pozłacania

imiesłów przymiotnikowy czynny: pozłacający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pozłacający
pozłacający
pozłacający
pozłacające
pozłacająca
D. pozłacającego
pozłacającego
pozłacającego
pozłacającego
pozłacającej
C. pozłacającemu
pozłacającemu
pozłacającemu
pozłacającemu
pozłacającej
B. pozłacającego
pozłacającego
pozłacający
pozłacające
pozłacającą
N. pozłacającym
pozłacającym
pozłacającym
pozłacającym
pozłacającą
Ms. pozłacającym
pozłacającym
pozłacającym
pozłacającym
pozłacającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pozłacający
pozłacający
pozłacające
pozłacające
D. pozłacających
pozłacających
pozłacających
pozłacających
C. pozłacającym
pozłacającym
pozłacającym
pozłacającym
B. pozłacających
pozłacających
pozłacających
pozłacające
N. pozłacającymi
pozłacającymi
pozłacającymi
pozłacającymi
Ms. pozłacających
pozłacających
pozłacających
pozłacających

imiesłów przymiotnikowy bierny: pozłacany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pozłacany
pozłacany
pozłacany
pozłacane
pozłacana
D. pozłacanego
pozłacanego
pozłacanego
pozłacanego
pozłacanej
C. pozłacanemu
pozłacanemu
pozłacanemu
pozłacanemu
pozłacanej
B. pozłacanego
pozłacanego
pozłacany
pozłacane
pozłacaną
N. pozłacanym
pozłacanym
pozłacanym
pozłacanym
pozłacaną
Ms. pozłacanym
pozłacanym
pozłacanym
pozłacanym
pozłacanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pozłacani
pozłacani
pozłacane
pozłacane
D. pozłacanych
pozłacanych
pozłacanych
pozłacanych
C. pozłacanym
pozłacanym
pozłacanym
pozłacanym
B. pozłacanych
pozłacanych
pozłacanych
pozłacane
N. pozłacanymi
pozłacanymi
pozłacanymi
pozłacanymi
Ms. pozłacanych
pozłacanych
pozłacanych
pozłacanych

odpowiednik aspektowy: pozłocić

Inne uwagi

Zwykle imb

Pochodzenie

Zob. złoty I

1. ozdabiać

Definicja

pokrywać jakieś przedmioty cienką warstewką złota w celu ich ozdobienia lub zakonserwowania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł rzemiosło

Relacje znaczeniowe

synonimy:  złocić

Połączenia

  • pozłacać ramy, tablice, emblematy
  • pozłacany metal; dach, kielich, krzyż, medal, ołtarz, pierścionek, posąg, zegarek; napis; pozłacana blacha, brąz; kopuła, kula; bransoleta, figurka, korona, monstrancja, statuetka; pozłacane drewno, srebro; pozłacane elementy, litery, monety, świeczniki
  • technika pozłacania

Cytaty

Całkiem niedawno odwiedzałem rzemieślnika, który pozłaca ramy do obrazów [...].

źródło: NKJP: Elżbieta Podolska, Milena Kochanowska: Wybraniec bogów Tadeusz Łomnicki, Gazeta Poznańska, 2002-02-22

Fachowcy usuwali patynę i porosty oraz impregnowali kamień, odnawiali bądź stawiali nowe fundamenty, pozłacali tablice, naprawiali i stawiali na postumentach krzyże wieńczące.

źródło: NKJP: Anna Kajtoch: Cmentarz, który umiera, Gazeta Krakowska, 2002-11-30

Do jednego mebla wykorzystaliśmy arkusz złota grubości jednej ośmiotysięcznej milimetra - wspomina meblarz. - To jest tak cienka folia, że można ją rozetrzeć między dłońmi. Pozłacałem emblematy w górnej części krzeseł.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kupisz: Mistrz antyków i intarsji, Dziennik Łódzki, 2001-11-08

Korektę montażu wykona firma konserwatorska [...], która w latach 90. pozłacała metodą galwaniczną starte chorągiewki.

źródło: NKJP: (ZEK): Wieża Mariacka bardziej łysa, Gazeta Krakowska, 2004-12-11

Wewnątrz naczynia znajdowało się ponad 350 srebrnych monet, pozłacana biżuteria, a także wiele srebrnych ozdób.

źródło: NKJP: Aneta Gryczka: Uczciwość jest skarbem, Życie, 2000-02-11

Składnia

bez ograniczeń + pozłacać +
CO

2. zabarwiać

Definicja

nadawać czemuś złoty kolor

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ozłacać, uzłacać, złocić
hiperonimy:  barwić

Połączenia

  • pozłacane gałązki

Cytaty

[...] podczas pieczenia w piecu, płomienie dochodziły do brzegów tarty pozłacając je.

źródło: NKJP: Internet

Pozłacane promieniami słońca gontowe dachy są dla naszych oczu przyjemną ucieczką od szklano-betonowej szarości centrum miasta

źródło: NKJP: (jj): Magiczne miejsca naszych miast, Dziennik Zachodni, 2007-08-21

Rózgi to były pozłacane gałązki, na których nierzadko wisiał mały diabełek.

źródło: NKJP: Gazeta Wyborcza, 1993-12-23

Składnia

bez ograniczeń + pozłacać +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 09.08.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj