UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

epos

Chronologizacja

1839, Tygodnik literacki literaturze, sztukom pięknym i krytyce poświęcony, Nr 6, books.google.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. epos
eposy
D. eposu
eposów
C. eposowi
eposom
B. epos
eposy
N. eposem
eposami
Ms. eposie
eposach
W. eposie
eposy

Pochodzenie

gr. épos 'słowo, opowieść'

1. Homera

Definicja

lit. 
wywodzący się ze starożytności dłuższy utwór literacki, w podniosłym tonie opiewający czyny bohaterów narodowych, przedstawione na tle ważnych wydarzeń, znanych z historii, mitologii lub legend

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Relacje znaczeniowe

synonimy:  epopeja
hiperonimy:  utwór

Połączenia

  • dawny; wielki epos; epos grecki, hinduski...; historyczny, rycerski; narodowy; starożytne eposy; eposy homerowe, homeryckie
  • eposy Homera
  • epos o Gilgameszu, o królu Arturze..., o bohaterach, o wojownikach; o tytule jakimś
  • eposy i mity, eposy i opowieści, eposy i romanse
  • bohater; fragment eposu
  • motyw, scena z eposu
  • znać coś z eposu

Cytaty

Uruk było miastem króla Gilgamesza, sumeryjskiego herosa, uwiecznionego w słynnym „Eposie o Gilgameszu”, który powstał prawie sześć tysięcy lat temu.

źródło: NKJP: Internet

[...] pisarz pokazuje - ujmując swoją narrację w formę rycerskiego eposu - że prawdziwa historia, wielka przyjaźń, wspólnota ludzi na miarę rycerzy Okrągłego Stołu czy Rolanda i jego towarzyszy może powstać wszędzie.

źródło: NKJP: Magia zwykłości, Polityka, 2000-07-08

Polski epos narodowy „Pan Tadeusz” Mickiewicza zaczyna się słowami „Litwo ojczyzno moja...”.

źródło: NKJP: Marceli Reich-Ranicki: Skopać wieszcza, Polityka, 2001-04-14

Syn chłopa czy robotnika musiał na równi z synami szlacheckimi uczyć się na pamięć długich fragmentów eposu, stanowiącego gloryfikację Polski szlacheckiej.

źródło: NKJP: Juliusz Mieroszewski: Finał klasycznej Europy, 1997

2. Reymonta

Definicja

film.  lit. 
utwór literacki lub filmowy w realistyczny sposób ukazujący obraz społeczeństwa w przełomowych momentach historycznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film

Relacje znaczeniowe

synonimy:  epopeja
hiperonimy:  utwór

Połączenia

  • epos filmowy; historyczny

Cytaty

Elementy języka ludowego stwarzały iluzję swoistej egzotyki [...]. Tej pomysłowej stylizacji dzieło Reymonta zawdzięczało w poważnym stopniu swoistą dostojność i powagę monumentalnego eposu o polskiej wsi [...].

źródło: NKJP: Artur Hutnikiewicz: Młoda Polska, 1994

Widowiskowy epos historyczny wyprodukowany został przez egzotyczną dla nas chińską kinematografię.

źródło: NKJP: (MD): Telesufler, Dziennik Polski, 2005-11-05

Przez plan przewinęło się ze stu aktorów (z Rosji, Ukrainy i Polski) oraz około tysiąca statystów. Miał powstać wielki, historyczny epos na miarę [...] „Ogniem i mieczem”.

źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: East Side Story: Dokąd tak pędzisz, Kozacze?, Esensja, 2009-05-11

Eisenstein i Pudowkin to dwie mocne indywidualności twórcze [...]. Eisenstein [...] konstruuje [...] wielkie, pełne rozmachu eposy filmowe, odzwierciedlające bohaterskie walki rewolucyjne i wysiłki zbiorowości.

źródło: Internet: cyfrowa.chbp.chelm.pl

Data ostatniej modyfikacji: 21.01.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj