Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | jarzębina |
jarzębiny |
|
D. | jarzębiny |
jarzębin |
|
C. | jarzębinie |
jarzębinom |
|
B. | jarzębinę |
jarzębiny |
|
N. | jarzębiną |
jarzębinami |
|
Ms. | jarzębinie |
jarzębinach |
|
W. | jarzębino |
jarzębiny |
Pochodzenie
Od: jarząb , a to z psł. * ěrębъ 'jarzębina i jej owoce'
1.a drzewo
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy
Połączenia
- jarzębina i dąb, jarzębina i głóg, jarzębina i jałowiec; brzoza i jarzębina, czarny bez i jarzębina, grab i jarzębina, kalina i jarzębina, klon i jarzębina, lipa i jarzębina, róża i jarzębina
- gałązka, drzewo, jagody, liście, owoce jarzębiny
- jarzębina rośnie, stoi gdzieś
Cytaty
W lasach wokół Wolborza, Wielunia i Inowłodza w Łódzkiem trzy tygodnie wcześniej niż zwykle zakwitły wrzosy, a gałęzie jarzębin uginają się pod ciężarem czerwonych korali. źródło: NKJP: (or): Kolej na żurawie, Gazeta Krakowska, 2006-08-28 |
|
Jeśli jesienią, już po zrzuceniu liści, jarzębina obficie gubiła czerwone jagody, wówczas uważano, że płacze ona czerwonymi łzami i zbliża się jakiś kataklizm, wojna, zaraza czy inne poważne nieszczęście. źródło: NKJP: Leszek Matela: Kod druidów i sekrety Celtów, 2006 |
|
Jak udało się nam dowiedzieć, już wkrótce w miejscu wyciętych topoli staną klony i jarzębiny. Te gatunki drzew są znacznie niższe i mają mniej rozłożyste korzenie. źródło: NKJP: PS: Najpierw konary, potem pnie, Trybuna Śląska, 2001-04-11 |
|
– Obok przystanku koło mojego domu uschły jarzębiny – martwi się pani Helena z ulicy Gajowickiej. – Nie wiem, dlaczego nie wypuszczają liści i stoją tak już drugi rok. Może należałoby je jakoś leczyć? źródło: NKJP: Elżbieta Socha; Suche drzewa trzeba wyciąć, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-08-02 |
|
Małe drzewko jarzębiny, już prawie bez liści, pokryte było czerwonymi owocami jak naroślą. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wióry, 1980 |
1.b owoc
Definicja
Noty o użyciu
Lp używana również w znaczeniu lm.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | owoc |
Połączenia
- czerwona jarzębina
- jarzębina na drzewach
- jarzębina i kasztany
- grona jarzębiny
Cytaty
Któż z nas nie pamięta robionych w dzieciństwie korali z jarzębiny? źródło: NKJP: X: Czerwone korale jarzębiny, Polska Głos Wielkopolski, 2004-10-12 |
|
Suszona jarzębina zachowuje swe wartości odżywcze, można przyrządzać z niej napary lecznicze przeciw przeziębieniom. źródło: NKJP: (xx): Piegowate lato, Trybuna Śląska, 2002-08-01 |
|
Co wiemy o jarzębiaku? Była to wódka wytrawna, produkowana ze specjalnego gatunku jarzębiny, zbieranej zaraz po pierwszym przymrozku [...]. źródło: NKJP: Marcin Płaszczyca: Nieznana receptura, Gazeta Krakowska, 2004-04-27 |
|
Pani Grażyna jak wytrawna gospodyni sama dogląda żurawin, które przez trzy dni smażą się w pałacowej kuchni, kaszanek i pasztetów, które też robi na miejscu. Kisi ogórki, suszy grzyby, sieka makaron, blanszuje jarzębinę do dziczyzny. źródło: NKJP: Aneta Augustyn: Szampan i róże ze słoniny, Gazeta Wyborcza, 1997-07-04 |
|
Dam ci czystą chusteczkę, zaraz będzie herbata, mam dobrą nalewkę, na jarzębinach. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 1, 1986 |