UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

urządzać

Chronologizacja

SStp: (inne znaczenie), SKN: (inne znaczenie), SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. urządzić

1. wesele

Definicja

wykonując różne czynności, zapewniać określony przebieg lub charakter czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wydawać, wyprawiać
	hiperonimy:	organizować

Połączenia

urządzać bal, biesiadę, dyskotekę, grilla, imprezę, piknik, prywatkę, stypę, tańce, wesele; libację, orgię; konferencję, spotkanie, zebranie; akcję, demonstrację, marsz, wiec; koncert, performance, pokaz, przestawienie, show, warsztaty, wystawę; eskapadę, wyprawę; łapankę, polowanie; biegi, wyścigi, zawody; konkurs, loterię; kiermasz, promocję; życie

Cytaty

	Dzięki seansom wideo, które urządzał mi Ryszard, poznałem waszą historię. źródło: NKJP: Maja Gawrońska: Bond z nutą Soplicy, 2005
	[...] często urządzamy zabawy taneczne dla wszystkich [...]. źródło: NKJP: BEA: Rodzinne spotkania, Dziennik Polski - Podhale, 2000-07-17
	Szlachta również urządzała świetne pogrzeby, choć nie były one tak widowiskowe jak magnackie. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Obyczaje w Polsce : od średniowiecza do czasów współczesnych : praca zbiorowa, 2004
	Politycy lubią urządzać życie innym, co chwila wymyślając plany zbawienia ludzkości (czyli napełnienia ich kieszeni i zaspokajania ambicji). źródło: Internet
	[...] musiała samodzielnie, bez niczyjej pomocy, na emigracji, a właściwie na uchodźstwie, jak podkreśla, urządzać życie od nowa, radzić sobie z przeciwnościami losu, borykając się z trudami codziennej egzystencji, która, jak wiemy, dla całej emigracji niepodległościowej w Anglii była terapią szokową. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urządzam	urządzamy
2 os.	urządzasz	urządzacie
3 os.	urządza	urządzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządzałem +(e)m urządzał	urządzałam +(e)m urządzała	urządzałom +(e)m urządzało	urządzaliśmy +(e)śmy urządzali	urządzałyśmy +(e)śmy urządzały
2 os.	urządzałeś +(e)ś urządzał	urządzałaś +(e)ś urządzała	urządzałoś +(e)ś urządzało	urządzaliście +(e)ście urządzali	urządzałyście +(e)ście urządzały
3 os.	urządzał	urządzała	urządzało	urządzali	urządzały

bezosobnik: urządzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę urządzał będę urządzać	będę urządzała będę urządzać	będę urządzało będę urządzać	będziemy urządzali będziemy urządzać	będziemy urządzały będziemy urządzać
2 os.	będziesz urządzał będziesz urządzać	będziesz urządzała będziesz urządzać	będziesz urządzało będziesz urządzać	będziecie urządzali będziecie urządzać	będziecie urządzały będziecie urządzać
3 os.	będzie urządzał będzie urządzać	będzie urządzała będzie urządzać	będzie urządzało będzie urządzać	będą urządzali będą urządzać	będą urządzały będą urządzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urządzajmy
2 os.	urządzaj	urządzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządzałbym bym urządzał	urządzałabym bym urządzała	urządzałobym bym urządzało	urządzalibyśmy byśmy urządzali	urządzałybyśmy byśmy urządzały
2 os.	urządzałbyś byś urządzał	urządzałabyś byś urządzała	urządzałobyś byś urządzało	urządzalibyście byście urządzali	urządzałybyście byście urządzały
3 os.	urządzałby by urządzał	urządzałaby by urządzała	urządzałoby by urządzało	urządzaliby by urządzali	urządzałyby by urządzały

bezosobnik: urządzano by

bezokolicznik: urządzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urządzając

gerundium: urządzanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urządzanie	urządzania
D.	urządzania	urządzań
C.	urządzaniu	urządzaniom
B.	urządzanie	urządzania
N.	urządzaniem	urządzaniami
Ms.	urządzaniu	urządzaniach
W.	urządzanie	urządzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: urządzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzający	urządzający	urządzający	urządzające	urządzająca
D.	urządzającego	urządzającego	urządzającego	urządzającego	urządzającej
C.	urządzającemu	urządzającemu	urządzającemu	urządzającemu	urządzającej
B.	urządzającego	urządzającego	urządzający	urządzające	urządzającą
N.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającą
Ms.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzający	urządzający	urządzające	urządzające
D.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzających
C.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym
B.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzające
N.	urządzającymi	urządzającymi	urządzającymi	urządzającymi
Ms.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: urządzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzany	urządzany	urządzany	urządzane	urządzana
D.	urządzanego	urządzanego	urządzanego	urządzanego	urządzanej
C.	urządzanemu	urządzanemu	urządzanemu	urządzanemu	urządzanej
B.	urządzanego	urządzanego	urządzany	urządzane	urządzaną
N.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzaną
Ms.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzani	urządzani	urządzane	urządzane
D.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzanych
C.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym
B.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzane
N.	urządzanymi	urządzanymi	urządzanymi	urządzanymi
Ms.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzanych

odpowiednik aspektowy: urządzić

Składnia

Rz_osobowy	+	urządzać	+	CO + (KOMU)
Rz_osobowy	+	urządzać	+	CO + (dla KOGO)

2. awanturę

Definicja

stwarzać sytuację wyrażoną następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

robić

Połączenia

urządzać awanturę, cyrk, kłótnię

Cytaty

Poza tym pomyśl, dlaczego on nie mówi Ci prawdy, może jesteś zazdrosna, zaborcza, a on nie chciałby, żebyś go ograniczała czy urządzała mu awantury.

źródło: Internet

Przy dziecku bez żadnych hamulców urządzała wulgarne awantury.

źródło: NKJP: Święte prawo sądu, Dziennik Polski - Magazyn, 2002-06-13

Członkowie stada przez kilka tygodni kochają się nad życie, aby pewnego dnia pokłócić się o jakiś drobiazg, urządzając bijatykę w miejscu publicznym.

źródło: NKJP: Anna Dąbrowska: Stado 2000, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urządzam	urządzamy
2 os.	urządzasz	urządzacie
3 os.	urządza	urządzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządzałem +(e)m urządzał	urządzałam +(e)m urządzała	urządzałom +(e)m urządzało	urządzaliśmy +(e)śmy urządzali	urządzałyśmy +(e)śmy urządzały
2 os.	urządzałeś +(e)ś urządzał	urządzałaś +(e)ś urządzała	urządzałoś +(e)ś urządzało	urządzaliście +(e)ście urządzali	urządzałyście +(e)ście urządzały
3 os.	urządzał	urządzała	urządzało	urządzali	urządzały

bezosobnik: urządzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę urządzał będę urządzać	będę urządzała będę urządzać	będę urządzało będę urządzać	będziemy urządzali będziemy urządzać	będziemy urządzały będziemy urządzać
2 os.	będziesz urządzał będziesz urządzać	będziesz urządzała będziesz urządzać	będziesz urządzało będziesz urządzać	będziecie urządzali będziecie urządzać	będziecie urządzały będziecie urządzać
3 os.	będzie urządzał będzie urządzać	będzie urządzała będzie urządzać	będzie urządzało będzie urządzać	będą urządzali będą urządzać	będą urządzały będą urządzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urządzajmy
2 os.	urządzaj	urządzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządzałbym bym urządzał	urządzałabym bym urządzała	urządzałobym bym urządzało	urządzalibyśmy byśmy urządzali	urządzałybyśmy byśmy urządzały
2 os.	urządzałbyś byś urządzał	urządzałabyś byś urządzała	urządzałobyś byś urządzało	urządzalibyście byście urządzali	urządzałybyście byście urządzały
3 os.	urządzałby by urządzał	urządzałaby by urządzała	urządzałoby by urządzało	urządzaliby by urządzali	urządzałyby by urządzały

bezosobnik: urządzano by

bezokolicznik: urządzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urządzając

gerundium: urządzanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urządzanie	urządzania
D.	urządzania	urządzań
C.	urządzaniu	urządzaniom
B.	urządzanie	urządzania
N.	urządzaniem	urządzaniami
Ms.	urządzaniu	urządzaniach
W.	urządzanie	urządzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: urządzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzający	urządzający	urządzający	urządzające	urządzająca
D.	urządzającego	urządzającego	urządzającego	urządzającego	urządzającej
C.	urządzającemu	urządzającemu	urządzającemu	urządzającemu	urządzającej
B.	urządzającego	urządzającego	urządzający	urządzające	urządzającą
N.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającą
Ms.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzający	urządzający	urządzające	urządzające
D.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzających
C.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym
B.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzające
N.	urządzającymi	urządzającymi	urządzającymi	urządzającymi
Ms.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: urządzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzany	urządzany	urządzany	urządzane	urządzana
D.	urządzanego	urządzanego	urządzanego	urządzanego	urządzanej
C.	urządzanemu	urządzanemu	urządzanemu	urządzanemu	urządzanej
B.	urządzanego	urządzanego	urządzany	urządzane	urządzaną
N.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzaną
Ms.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzani	urządzani	urządzane	urządzane
D.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzanych
C.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym
B.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzane
N.	urządzanymi	urządzanymi	urządzanymi	urządzanymi
Ms.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzanych

odpowiednik aspektowy: urządzić

Składnia

Rz_osobowy

urządzać

(KOMU) + CO

3. żarty

Definicja

reagować w sposób wyrażony następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

urządzać (sobie) kpiny, scenę, szlochy, żarty

Cytaty

Pytam, dlaczego panowie urządzacie sobie kpinę z kibiców?

źródło: NKJP: Nakielski Czas, 2002-10-30

W meczu z Los Angeles Lakers [...] zdjął go z boiska 18 minut przed końcem meczu, gdy zauważył, że [...] urządza sobie żarty [...].

źródło: NKJP: Koszykówka NBA, Gazeta Wyborcza, 1997-12-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urządzam	urządzamy
2 os.	urządzasz	urządzacie
3 os.	urządza	urządzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządzałem +(e)m urządzał	urządzałam +(e)m urządzała	urządzałom +(e)m urządzało	urządzaliśmy +(e)śmy urządzali	urządzałyśmy +(e)śmy urządzały
2 os.	urządzałeś +(e)ś urządzał	urządzałaś +(e)ś urządzała	urządzałoś +(e)ś urządzało	urządzaliście +(e)ście urządzali	urządzałyście +(e)ście urządzały
3 os.	urządzał	urządzała	urządzało	urządzali	urządzały

bezosobnik: urządzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę urządzał będę urządzać	będę urządzała będę urządzać	będę urządzało będę urządzać	będziemy urządzali będziemy urządzać	będziemy urządzały będziemy urządzać
2 os.	będziesz urządzał będziesz urządzać	będziesz urządzała będziesz urządzać	będziesz urządzało będziesz urządzać	będziecie urządzali będziecie urządzać	będziecie urządzały będziecie urządzać
3 os.	będzie urządzał będzie urządzać	będzie urządzała będzie urządzać	będzie urządzało będzie urządzać	będą urządzali będą urządzać	będą urządzały będą urządzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urządzajmy
2 os.	urządzaj	urządzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządzałbym bym urządzał	urządzałabym bym urządzała	urządzałobym bym urządzało	urządzalibyśmy byśmy urządzali	urządzałybyśmy byśmy urządzały
2 os.	urządzałbyś byś urządzał	urządzałabyś byś urządzała	urządzałobyś byś urządzało	urządzalibyście byście urządzali	urządzałybyście byście urządzały
3 os.	urządzałby by urządzał	urządzałaby by urządzała	urządzałoby by urządzało	urządzaliby by urządzali	urządzałyby by urządzały

bezosobnik: urządzano by

bezokolicznik: urządzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urządzając

gerundium: urządzanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urządzanie	urządzania
D.	urządzania	urządzań
C.	urządzaniu	urządzaniom
B.	urządzanie	urządzania
N.	urządzaniem	urządzaniami
Ms.	urządzaniu	urządzaniach
W.	urządzanie	urządzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: urządzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzający	urządzający	urządzający	urządzające	urządzająca
D.	urządzającego	urządzającego	urządzającego	urządzającego	urządzającej
C.	urządzającemu	urządzającemu	urządzającemu	urządzającemu	urządzającej
B.	urządzającego	urządzającego	urządzający	urządzające	urządzającą
N.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającą
Ms.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzający	urządzający	urządzające	urządzające
D.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzających
C.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym
B.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzające
N.	urządzającymi	urządzającymi	urządzającymi	urządzającymi
Ms.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: urządzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzany	urządzany	urządzany	urządzane	urządzana
D.	urządzanego	urządzanego	urządzanego	urządzanego	urządzanej
C.	urządzanemu	urządzanemu	urządzanemu	urządzanemu	urządzanej
B.	urządzanego	urządzanego	urządzany	urządzane	urządzaną
N.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzaną
Ms.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzani	urządzani	urządzane	urządzane
D.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzanych
C.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym
B.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzane
N.	urządzanymi	urządzanymi	urządzanymi	urządzanymi
Ms.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzanych

odpowiednik aspektowy: urządzić

Składnia

Rz_osobowy

urządzać

CO + (z KOGO|CZEGO)

4. strzelnicę

Definicja

przystosowywać do pełnienia funkcji wyrażonej następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

organizować

Połączenia

urządzać ogród; miejsce zabaw, plac zabaw; targowisko; placówkę; gniazdo

Cytaty

Urządza legowisko w dziuplach starych drzew, najchętniej dębów, w opuszczonych gniazdach lub zarośniętych kamionkach.

źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955

Kiedyś w Urzędzie Miasta było zatrudnionych dużo mniej etatowych pracowników niż obecnie, burmistrz miał tylko jednego zastępcę, nie było sieci komputerowych, okazałych rautów i nie urządzano wydziałów w budynku klubowym.

źródło: NKJP: Bez jawności nie ma demokracji!, Dziennik Polski - Podhale, 2003-10-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urządzam	urządzamy
2 os.	urządzasz	urządzacie
3 os.	urządza	urządzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządzałem +(e)m urządzał	urządzałam +(e)m urządzała	urządzałom +(e)m urządzało	urządzaliśmy +(e)śmy urządzali	urządzałyśmy +(e)śmy urządzały
2 os.	urządzałeś +(e)ś urządzał	urządzałaś +(e)ś urządzała	urządzałoś +(e)ś urządzało	urządzaliście +(e)ście urządzali	urządzałyście +(e)ście urządzały
3 os.	urządzał	urządzała	urządzało	urządzali	urządzały

bezosobnik: urządzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę urządzał będę urządzać	będę urządzała będę urządzać	będę urządzało będę urządzać	będziemy urządzali będziemy urządzać	będziemy urządzały będziemy urządzać
2 os.	będziesz urządzał będziesz urządzać	będziesz urządzała będziesz urządzać	będziesz urządzało będziesz urządzać	będziecie urządzali będziecie urządzać	będziecie urządzały będziecie urządzać
3 os.	będzie urządzał będzie urządzać	będzie urządzała będzie urządzać	będzie urządzało będzie urządzać	będą urządzali będą urządzać	będą urządzały będą urządzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urządzajmy
2 os.	urządzaj	urządzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządzałbym bym urządzał	urządzałabym bym urządzała	urządzałobym bym urządzało	urządzalibyśmy byśmy urządzali	urządzałybyśmy byśmy urządzały
2 os.	urządzałbyś byś urządzał	urządzałabyś byś urządzała	urządzałobyś byś urządzało	urządzalibyście byście urządzali	urządzałybyście byście urządzały
3 os.	urządzałby by urządzał	urządzałaby by urządzała	urządzałoby by urządzało	urządzaliby by urządzali	urządzałyby by urządzały

bezosobnik: urządzano by

bezokolicznik: urządzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urządzając

gerundium: urządzanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urządzanie	urządzania
D.	urządzania	urządzań
C.	urządzaniu	urządzaniom
B.	urządzanie	urządzania
N.	urządzaniem	urządzaniami
Ms.	urządzaniu	urządzaniach
W.	urządzanie	urządzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: urządzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzający	urządzający	urządzający	urządzające	urządzająca
D.	urządzającego	urządzającego	urządzającego	urządzającego	urządzającej
C.	urządzającemu	urządzającemu	urządzającemu	urządzającemu	urządzającej
B.	urządzającego	urządzającego	urządzający	urządzające	urządzającą
N.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającą
Ms.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzający	urządzający	urządzające	urządzające
D.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzających
C.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym
B.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzające
N.	urządzającymi	urządzającymi	urządzającymi	urządzającymi
Ms.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: urządzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzany	urządzany	urządzany	urządzane	urządzana
D.	urządzanego	urządzanego	urządzanego	urządzanego	urządzanej
C.	urządzanemu	urządzanemu	urządzanemu	urządzanemu	urządzanej
B.	urządzanego	urządzanego	urządzany	urządzane	urządzaną
N.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzaną
Ms.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzani	urządzani	urządzane	urządzane
D.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzanych
C.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym
B.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzane
N.	urządzanymi	urządzanymi	urządzanymi	urządzanymi
Ms.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzanych

odpowiednik aspektowy: urządzić

Składnia

urządzać

CO + (dla KOGO)

5. mieszkanie

Definicja

wyposażać w meble i inne sprzęty lub ozdoby

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Połączenia

urządzać lokal, łazienkę, mieszkanie, pokoik, pokój, pomieszczenie, wnętrze

Cytaty

Gdy Darek kupił apartament, zamieszkali razem, wspólnie go urządzali, pojawiły się informacje, że zamierzają się pobrać.

źródło: NKJP: L. P.: Monika Stefaniak i Darek Kordek, prasa

Urządzałem nową łazienkę, kuchnię, doprowadzałem media.

źródło: NKJP: Paweł Bielak: Nie zawsze te same połowy, Dziennik Polski - Tarnów, 2002-07-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urządzam	urządzamy
2 os.	urządzasz	urządzacie
3 os.	urządza	urządzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządzałem +(e)m urządzał	urządzałam +(e)m urządzała	urządzałom +(e)m urządzało	urządzaliśmy +(e)śmy urządzali	urządzałyśmy +(e)śmy urządzały
2 os.	urządzałeś +(e)ś urządzał	urządzałaś +(e)ś urządzała	urządzałoś +(e)ś urządzało	urządzaliście +(e)ście urządzali	urządzałyście +(e)ście urządzały
3 os.	urządzał	urządzała	urządzało	urządzali	urządzały

bezosobnik: urządzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę urządzał będę urządzać	będę urządzała będę urządzać	będę urządzało będę urządzać	będziemy urządzali będziemy urządzać	będziemy urządzały będziemy urządzać
2 os.	będziesz urządzał będziesz urządzać	będziesz urządzała będziesz urządzać	będziesz urządzało będziesz urządzać	będziecie urządzali będziecie urządzać	będziecie urządzały będziecie urządzać
3 os.	będzie urządzał będzie urządzać	będzie urządzała będzie urządzać	będzie urządzało będzie urządzać	będą urządzali będą urządzać	będą urządzały będą urządzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urządzajmy
2 os.	urządzaj	urządzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządzałbym bym urządzał	urządzałabym bym urządzała	urządzałobym bym urządzało	urządzalibyśmy byśmy urządzali	urządzałybyśmy byśmy urządzały
2 os.	urządzałbyś byś urządzał	urządzałabyś byś urządzała	urządzałobyś byś urządzało	urządzalibyście byście urządzali	urządzałybyście byście urządzały
3 os.	urządzałby by urządzał	urządzałaby by urządzała	urządzałoby by urządzało	urządzaliby by urządzali	urządzałyby by urządzały

bezosobnik: urządzano by

bezokolicznik: urządzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urządzając

gerundium: urządzanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urządzanie	urządzania
D.	urządzania	urządzań
C.	urządzaniu	urządzaniom
B.	urządzanie	urządzania
N.	urządzaniem	urządzaniami
Ms.	urządzaniu	urządzaniach
W.	urządzanie	urządzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: urządzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzający	urządzający	urządzający	urządzające	urządzająca
D.	urządzającego	urządzającego	urządzającego	urządzającego	urządzającej
C.	urządzającemu	urządzającemu	urządzającemu	urządzającemu	urządzającej
B.	urządzającego	urządzającego	urządzający	urządzające	urządzającą
N.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającą
Ms.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzający	urządzający	urządzające	urządzające
D.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzających
C.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym
B.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzające
N.	urządzającymi	urządzającymi	urządzającymi	urządzającymi
Ms.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: urządzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzany	urządzany	urządzany	urządzane	urządzana
D.	urządzanego	urządzanego	urządzanego	urządzanego	urządzanej
C.	urządzanemu	urządzanemu	urządzanemu	urządzanemu	urządzanej
B.	urządzanego	urządzanego	urządzany	urządzane	urządzaną
N.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzaną
Ms.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzani	urządzani	urządzane	urządzane
D.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzanych
C.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym
B.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzane
N.	urządzanymi	urządzanymi	urządzanymi	urządzanymi
Ms.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzanych

odpowiednik aspektowy: urządzić

Składnia

Rz_osobowy

urządzać

6. załatwiać

Definicja

pot.

doprowadzać do tego, że ktoś ma kłopoty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

Nie myśmy w końcu tak urządzili język, lecz to język nas tak urządza.

źródło: NKJP: Jan Gondowicz: Stanisław Barańczak - zniechęcony zoolog, Gazeta Wyborcza - Książki, 1993-08-11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urządzam	urządzamy
2 os.	urządzasz	urządzacie
3 os.	urządza	urządzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządzałem +(e)m urządzał	urządzałam +(e)m urządzała	urządzałom +(e)m urządzało	urządzaliśmy +(e)śmy urządzali	urządzałyśmy +(e)śmy urządzały
2 os.	urządzałeś +(e)ś urządzał	urządzałaś +(e)ś urządzała	urządzałoś +(e)ś urządzało	urządzaliście +(e)ście urządzali	urządzałyście +(e)ście urządzały
3 os.	urządzał	urządzała	urządzało	urządzali	urządzały

bezosobnik: urządzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę urządzał będę urządzać	będę urządzała będę urządzać	będę urządzało będę urządzać	będziemy urządzali będziemy urządzać	będziemy urządzały będziemy urządzać
2 os.	będziesz urządzał będziesz urządzać	będziesz urządzała będziesz urządzać	będziesz urządzało będziesz urządzać	będziecie urządzali będziecie urządzać	będziecie urządzały będziecie urządzać
3 os.	będzie urządzał będzie urządzać	będzie urządzała będzie urządzać	będzie urządzało będzie urządzać	będą urządzali będą urządzać	będą urządzały będą urządzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urządzajmy
2 os.	urządzaj	urządzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządzałbym bym urządzał	urządzałabym bym urządzała	urządzałobym bym urządzało	urządzalibyśmy byśmy urządzali	urządzałybyśmy byśmy urządzały
2 os.	urządzałbyś byś urządzał	urządzałabyś byś urządzała	urządzałobyś byś urządzało	urządzalibyście byście urządzali	urządzałybyście byście urządzały
3 os.	urządzałby by urządzał	urządzałaby by urządzała	urządzałoby by urządzało	urządzaliby by urządzali	urządzałyby by urządzały

bezosobnik: urządzano by

bezokolicznik: urządzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urządzając

gerundium: urządzanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urządzanie	urządzania
D.	urządzania	urządzań
C.	urządzaniu	urządzaniom
B.	urządzanie	urządzania
N.	urządzaniem	urządzaniami
Ms.	urządzaniu	urządzaniach
W.	urządzanie	urządzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: urządzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzający	urządzający	urządzający	urządzające	urządzająca
D.	urządzającego	urządzającego	urządzającego	urządzającego	urządzającej
C.	urządzającemu	urządzającemu	urządzającemu	urządzającemu	urządzającej
B.	urządzającego	urządzającego	urządzający	urządzające	urządzającą
N.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającą
Ms.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzający	urządzający	urządzające	urządzające
D.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzających
C.	urządzającym	urządzającym	urządzającym	urządzającym
B.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzające
N.	urządzającymi	urządzającymi	urządzającymi	urządzającymi
Ms.	urządzających	urządzających	urządzających	urządzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: urządzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzany	urządzany	urządzany	urządzane	urządzana
D.	urządzanego	urządzanego	urządzanego	urządzanego	urządzanej
C.	urządzanemu	urządzanemu	urządzanemu	urządzanemu	urządzanej
B.	urządzanego	urządzanego	urządzany	urządzane	urządzaną
N.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzaną
Ms.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzani	urządzani	urządzane	urządzane
D.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzanych
C.	urządzanym	urządzanym	urządzanym	urządzanym
B.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzane
N.	urządzanymi	urządzanymi	urządzanymi	urządzanymi
Ms.	urządzanych	urządzanych	urządzanych	urządzanych

odpowiednik aspektowy: urządzić

Składnia

Rz_osobowy

urządzać

KOGO

7. pasować

Definicja

pot.

spełniać czyjeś oczekiwania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pasować

Cytaty

Mógłbym uczyć też w szkole. To by mnie urządzało, zakładając, że miałbym zabezpieczony byt materialny.

źródło: NKJP: Internet

Remis mnie urządza - mówił po spotkaniu trener Skawy Sławomir Frączek.

źródło: NKJP: Dobry Remis, Gazeta Krakowska, 2006-08-14

Nominację przyjął z mieszanymi uczuciami, urządzało go trzymanie w dłoniach narzędzia władzy, ale jednocześnie jakby mu krępowało ręce;

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Zakładnicy, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
3 os.	urządza			urządzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.	urządzał	urządzała	urządzało	urządzali	urządzały

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.	będzie urządzał będzie urządzać	będzie urządzała będzie urządzać	będzie urządzało będzie urządzać	będą urządzali będą urządzać	będą urządzały będą urządzać

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.	urządzałby by urządzał	urządzałaby by urządzała	urządzałoby by urządzało	urządzaliby by urządzali	urządzałyby by urządzały

bezosobnik: urządzano by

bezokolicznik: urządzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urządzając

gerundium: urządzanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urządzanie	urządzania
D.	urządzania	urządzań
C.	urządzaniu	urządzaniom
B.	urządzanie	urządzania
N.	urządzaniem	urządzaniami
Ms.	urządzaniu	urządzaniach
W.	urządzanie	urządzania

Składnia

Rz_nieżywotny

urządzać

KOGO

Frazeologizmy

ktoś robi piekło
ktoś urządza piekło

Data ostatniej modyfikacji: 27.04.2014