Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
dziczeję |
dziczejemy |
|||
2 os. |
dziczejesz |
dziczejecie |
|||
3 os. |
dziczeje |
dziczeją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dziczałem +(e)m dziczał |
dziczałam +(e)m dziczała |
dziczałom +(e)m dziczało |
dziczeliśmy +(e)śmy dziczeli |
dziczałyśmy +(e)śmy dziczały |
2 os. |
dziczałeś +(e)ś dziczał |
dziczałaś +(e)ś dziczała |
dziczałoś +(e)ś dziczało |
dziczeliście +(e)ście dziczeli |
dziczałyście +(e)ście dziczały |
3 os. |
dziczał |
dziczała |
dziczało |
dziczeli |
dziczały |
bezosobnik: dziczano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę dziczał będę dziczeć |
będę dziczała będę dziczeć |
będę dziczało będę dziczeć |
będziemy dziczeli będziemy dziczeć |
będziemy dziczały będziemy dziczeć |
2 os. |
będziesz dziczał będziesz dziczeć |
będziesz dziczała będziesz dziczeć |
będziesz dziczało będziesz dziczeć |
będziecie dziczeli będziecie dziczeć |
będziecie dziczały będziecie dziczeć |
3 os. |
będzie dziczał będzie dziczeć |
będzie dziczała będzie dziczeć |
będzie dziczało będzie dziczeć |
będą dziczeli będą dziczeć |
będą dziczały będą dziczeć |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
dziczejmy |
|
2 os. |
dziczej |
dziczejcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dziczałbym bym dziczał |
dziczałabym bym dziczała |
dziczałobym bym dziczało |
dziczelibyśmy byśmy dziczeli |
dziczałybyśmy byśmy dziczały |
2 os. |
dziczałbyś byś dziczał |
dziczałabyś byś dziczała |
dziczałobyś byś dziczało |
dziczelibyście byście dziczeli |
dziczałybyście byście dziczały |
3 os. |
dziczałby by dziczał |
dziczałaby by dziczała |
dziczałoby by dziczało |
dziczeliby by dziczeli |
dziczałyby by dziczały |
bezosobnik: dziczano by
bezokolicznik: dziczeć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
dziczejąc
gerundium: dziczenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | dziczenie |
dziczenia |
D. | dziczenia |
dziczeń |
C. | dziczeniu |
dziczeniom |
B. | dziczenie |
dziczenia |
N. | dziczeniem |
dziczeniami |
Ms. | dziczeniu |
dziczeniach |
W. | dziczenie |
dziczenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: dziczejący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dziczejący |
dziczejący |
dziczejący |
dziczejące |
dziczejąca |
D. | dziczejącego |
dziczejącego |
dziczejącego |
dziczejącego |
dziczejącej |
C. | dziczejącemu |
dziczejącemu |
dziczejącemu |
dziczejącemu |
dziczejącej |
B. | dziczejącego |
dziczejącego |
dziczejący |
dziczejące |
dziczejącą |
N. | dziczejącym |
dziczejącym |
dziczejącym |
dziczejącym |
dziczejącą |
Ms. | dziczejącym |
dziczejącym |
dziczejącym |
dziczejącym |
dziczejącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dziczejący |
dziczejący |
dziczejące |
dziczejące |
D. | dziczejących |
dziczejących |
dziczejących |
dziczejących |
C. | dziczejącym |
dziczejącym |
dziczejącym |
dziczejącym |
B. | dziczejących |
dziczejących |
dziczejących |
dziczejące |
N. | dziczejącymi |
dziczejącymi |
dziczejącymi |
dziczejącymi |
Ms. | dziczejących |
dziczejących |
dziczejących |
dziczejących |
odpowiednik aspektowy: zdziczeć
Pochodzenie
Zob. dziki
1. w przyrodzie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Cytaty
Trawnik, za czasów dziadka starannie utrzymywany, dziczał, porastając żwir chrzęszczący pod nogami. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005 |
|
Kilka lat temu kopalnia „Kleofas” wyburzyła dom znajdujący się na sąsiedniej posesji. Puste miejsce zaczęło dziczeć i zarastać krzakami. źródło: NKJP: JOR: Dżungla zniknęła, Trybuna Śląska, 2002-08-16 |
|
W takiej szkółce można przetrzymać rośliny wieloletnie (drzewa, krzewy i byliny) przez rok czy dwa, ale nie dłużej. Jeśli rozrosną się i zagęszczą nadmiernie, będą dziczały. źródło: NKJP: (al): Dom i ogród, Dziennik Bałtycki, 2000-03-07 |
|
Częstą przyczyną agresji jest brak kontaktu z człowiekiem. Jeżeli naszemu pupilowi poświęcamy zbyt mało czasu, zaczyna dziczeć . Dlatego musimy go przyzwyczajać do nas i do naszego zapachu. źródło: NKJP: Króliki, Polska Głos Wielkopolski, 2005-12-22 |
2. na wojnie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Cytaty
Bywało, że ludzie dziczeli na wojnie. Tworzyli własne bandy i rabowali okoliczne wsie. źródło: NKJP: Katarzyna Janowska: Ciągle jestem aspirantem, Polityka, 2001-03-31 |
|
Zachowują się jak dzicy... [...] A sałatki wyrywają, jakby im kto tam złoto i dolary do środka powkładał... najbardziej dziczeją przy darmowych promocjach... ładują sobie po dziesięć porcji... dla rodziny i znajomych, i na zapas... źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Nic, 2005 |
|
Młodzież dziczeje z nudów. Snuje się pijana po ulicach. Albo klnie, siedząc na ławkach, lub leży pod nimi. źródło: NKJP: Irena Morawska: Miasteczko jak kryminał, Gazeta Wyborcza, 1995-08-14 |
3. w samotności
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Cytaty
Dziecko niegłaskane, nieprzytulane dziczeje i we własnej rodzinie zapaść może na chorobę sierocą. źródło: NKJP: Marzena i Tadeusz Woźniakowie: Wspominanie jest terapią, Trybuna Śląska, 2003-01-10 |
|
W Gorlicach nie ma dla nich miejsca, nie ma pracy. Kończą wyższe studia techniczne, prawnicze, [...] siedzą w domach i dziczeją z niemocy, z zawiedzionych ambicji, nadziei. źródło: NKJP: (e): Rozmawiamy, Gazeta Krakowska, 2003-03-11 |