Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł.
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zdziczeję |
zdziczejemy |
|||
2 os. |
zdziczejesz |
zdziczejecie |
|||
3 os. |
zdziczeje |
zdziczeją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zdziczałem +(e)m zdziczał |
zdziczałam +(e)m zdziczała |
zdziczałom +(e)m zdziczało |
zdziczeliśmy +(e)śmy zdziczeli |
zdziczałyśmy +(e)śmy zdziczały |
2 os. |
zdziczałeś +(e)ś zdziczał |
zdziczałaś +(e)ś zdziczała |
zdziczałoś +(e)ś zdziczało |
zdziczeliście +(e)ście zdziczeli |
zdziczałyście +(e)ście zdziczały |
3 os. |
zdziczał |
zdziczała |
zdziczało |
zdziczeli |
zdziczały |
bezosobnik: zdziczano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zdziczejmy |
|
2 os. |
zdziczej |
zdziczejcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zdziczałbym bym zdziczał |
zdziczałabym bym zdziczała |
zdziczałobym bym zdziczało |
zdziczelibyśmy byśmy zdziczeli |
zdziczałybyśmy byśmy zdziczały |
2 os. |
zdziczałbyś byś zdziczał |
zdziczałabyś byś zdziczała |
zdziczałobyś byś zdziczało |
zdziczelibyście byście zdziczeli |
zdziczałybyście byście zdziczały |
3 os. |
zdziczałby by zdziczał |
zdziczałaby by zdziczała |
zdziczałoby by zdziczało |
zdziczeliby by zdziczeli |
zdziczałyby by zdziczały |
bezosobnik: zdziczano by
bezokolicznik: zdziczeć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zdziczawszy
gerundium: zdziczenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zdziczenie |
zdziczenia |
D. | zdziczenia |
zdziczeń |
C. | zdziczeniu |
zdziczeniom |
B. | zdziczenie |
zdziczenia |
N. | zdziczeniem |
zdziczeniami |
Ms. | zdziczeniu |
zdziczeniach |
W. | zdziczenie |
zdziczenia |
odpowiednik aspektowy: dziczeć
Pochodzenie
Zob. dziki
1. w przyrodzie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Cytaty
Jeszcze po wojnie rolnicy próbowali tu coś hodować, ale nie było to specjalnie opłacalne, bo uprawy zalewała woda. Obszar zdziczał, porósł łęgami i dziś jest przyrodniczo najcenniejszym fragmentem Wisły w Warszawie. źródło: NKJP: Joanna Podgórska: Orzeł na Wielorybie, Polityka, 2008-03-15 |
|
Korty porosły trawą, ogród zdziczał, ale to nikogo nie interesuje [...]. źródło: NKJP: Małgorzata Szejnert: Czarny ogród, 2007 |
|
Zarosły stajnie, stodoły, zdziczały sady i pola, budynki rozszabrowano. źródło: NKJP: Mała ojczyzna pod ręką, Dziennik Polski, 2001-06-01 |
|
Piwonie sadzimy niezbyt głęboko. W przeciwnym razie będą słabo rosnąć i kwitnąć. Mogą nawet zdziczeć. źródło: NKJP: Aurelia Pawlak: Kwiaty, Gazeta Wyborcza, 2005-06-14 |
|
Jak konie i inne udomowione stworzenia, koty mogą zdziczeć, żyć z powodzeniem na wolności. źródło: NKJP: Internet |
2. na wojnie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Cytaty
Widzimy przecież, jak nasz naród dał się wewnętrznie spustoszyć, jak zdziczał, jak opadła go obojętność, nie tylko wobec losów własnego kraju; jak obojętny jest już nie na los sąsiada, ale nawet na los własny i los własnych dzieci. źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: Krąg Pierwszy Tom 2, 1996 |
|
Gdzieś pod Ełkiem 15-latek zastrzelił z wiatrówki bociana siedzącego na gnieździe. Zdziczeliśmy, staliśmy się bydlętami. W czasach mojego dzieciństwa bocian, podobnie jak jaskółki, był nietykalny. źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Zdziczeliśmy, Dziennik Polski, 2008-05-06 |
|
Wszystko robiliśmy na przekór. Ponieważ w latach 80. w Polsce nie było żadnego społeczeństwa, tylko głupia przemoc i bezsilny opór, wobec tego totalnie zdziczeliśmy. źródło: NKJP: Internet |
|
Właśnie w 1919 zaszły aż dwa mordy i w 1920 tak samo dwa, które jednak niedługo tkwiły w pamięciach. Lud się nawet nie bardzo tym przerażał. Było to po wielkiej wojnie 1914-18, świat po prostu zdziczał. źródło: NKJP: R.K.: Londyńskie pamiętniki Arki Bożka (16), Nowiny Raciborskie, 2002-03-13 |
3. w samotności
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Cytaty
Ja po śmierci wujka zdziczałam do tego stopnia, że jak po roku poszłam do znajomych... to w ogóle nie umiałam z ludźmi rozmawiać... Samotność ogłupia... źródło: NKJP: Dariusz Banek: Samo życie Odcinek 259, 2010 |
|
Zdziczałem - wyrzucał sobie - odwykłem od ludzi, dobrze, że jeszcze nie spostrzegli, jak bardzo mnie ostatnie miesiące zmieniły. Przecież od wszystkich uciekam! źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966 |
|
Przebywając cały czas z synkiem, mam wrażenie, że zdziczałam. Nie mam znajomych takich od serca, bo nie mam ich kiedy znaleźć. źródło: NKJP: Internet |
|
Przez dwa lata codziennie modlił się przy grobie córki i z czasem zdziczał z rozpaczy, przestał się odzywać do ludzi. źródło: NKJP: Olgierd Lubelski: Czekałem na skruchę..., Detektyw nr 5 (153), 1999 |