Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. czerwony
1. zabarwić się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zaczerwienić się | |
| hiperonimy: | zabarwić się |
Połączenia
- kark poczerwieniał; twarz, skóra poczerwieniała; oblicze; niebo, słońce poczerwieniało; policzki, uszy; liście poczerwieniały
- poczerwienieć od krwi
Cytaty
|
Zauważyłem, że opatrunek na udzie znów poczerwieniał od krwi. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005 |
|
|
Kiedy słońce dodawało złota klonom, kiedy poczerwieniało wino porastające stare mury, kiedy stało się czerwieniejsze od nich - chciało się mieć te wszystkie kolory. źródło: NKJP: amk: Jesienne kwiaty, Dziennik Polski, 2002-11-02 |
|
|
Poświata sącząca się z kamieni zmieniła barwę, poczerwieniała. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003 |
|
|
Lada dzień liście na bukach poczerwienieją, a poranki będą białe od szronu. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Póki bedą owce, Gazeta Wyborcza, 1992-10-08 |
|
|
[...] nie patrzyłam na Maszę, tylko na płaską równinę, nad którą zachodziło słońce. Niebo poczerwieniało, szyby w oknach nabrały koloru słodkich czereśni. źródło: NKJP: Ida Fink: Ślady, 1996 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
poczerwienieję |
poczerwieniejemy |
|||
| 2 os. |
poczerwieniejesz |
poczerwieniejecie |
|||
| 3 os. |
poczerwienieje |
poczerwienieją |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
poczerwieniałem +(e)m poczerwieniał |
poczerwieniałam +(e)m poczerwieniała |
poczerwieniałom +(e)m poczerwieniało |
poczerwienieliśmy +(e)śmy poczerwienieli |
poczerwieniałyśmy +(e)śmy poczerwieniały |
| 2 os. |
poczerwieniałeś +(e)ś poczerwieniał |
poczerwieniałaś +(e)ś poczerwieniała |
poczerwieniałoś +(e)ś poczerwieniało |
poczerwienieliście +(e)ście poczerwienieli |
poczerwieniałyście +(e)ście poczerwieniały |
| 3 os. |
poczerwieniał |
poczerwieniała |
poczerwieniało |
poczerwienieli |
poczerwieniały |
bezosobnik: poczerwieniano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
poczerwieniejmy |
|
| 2 os. |
poczerwieniej |
poczerwieniejcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
poczerwieniałbym bym poczerwieniał |
poczerwieniałabym bym poczerwieniała |
poczerwieniałobym bym poczerwieniało |
poczerwienielibyśmy byśmy poczerwienieli |
poczerwieniałybyśmy byśmy poczerwieniały |
| 2 os. |
poczerwieniałbyś byś poczerwieniał |
poczerwieniałabyś byś poczerwieniała |
poczerwieniałobyś byś poczerwieniało |
poczerwienielibyście byście poczerwienieli |
poczerwieniałybyście byście poczerwieniały |
| 3 os. |
poczerwieniałby by poczerwieniał |
poczerwieniałaby by poczerwieniała |
poczerwieniałoby by poczerwieniało |
poczerwienieliby by poczerwienieli |
poczerwieniałyby by poczerwieniały |
bezosobnik: poczerwieniano by
bezokolicznik: poczerwienieć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
poczerwieniawszy
gerundium: poczerwienienie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | poczerwienienie |
poczerwienienia |
| D. | poczerwienienia |
poczerwienień |
| C. | poczerwienieniu |
poczerwienieniom |
| B. | poczerwienienie |
poczerwienienia |
| N. | poczerwienieniem |
poczerwienieniami |
| Ms. | poczerwienieniu |
poczerwienieniach |
| W. | poczerwienienie |
poczerwienienia |
odpowiednik aspektowy: czerwienieć
Składnia
| Rz nieżywotny | + | poczerwienieć | + |
|
2. zarumienić się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | krew uderza do twarzy komuś, zaczerwienić się, zapłonąć | |
| antonimy: | zblednąć, zblednieć |
Połączenia
- poczerwienieć od płaczu, od wysiłku; z emocji, z gniewu, z oburzenia, z radości, z wściekłości; ze wstydu, ze złości
- poczerwienieć na twarzy
- poczerwienieć lekko; gwałtownie, nagle; niebezpiecznie
- poczerwienieć jak burak
Cytaty
|
Szef ekipy jugosłowiańskiej [...] aż poczerwieniał ze złości, gdy dowiedział się o decyzji Międzynarodowej Federacji Siatkówki (FIVB). źródło: NKJP: (sas): Katowice - ostatnia szansa!, Dziennik Polski, 2000-01-05 |
|
|
Ogarnęła ją fala wściekłości. Poczerwieniała, nabrała powietrza, z całej siły uderzyła się pięścią w brzuch. źródło: NKJP:Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997 |
|
|
Rühtgard aż poczerwieniał w ferworze argumentacji. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Widma w mieście Breslau, 2005 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
poczerwienieję |
poczerwieniejemy |
|||
| 2 os. |
poczerwieniejesz |
poczerwieniejecie |
|||
| 3 os. |
poczerwienieje |
poczerwienieją |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
poczerwieniałem +(e)m poczerwieniał |
poczerwieniałam +(e)m poczerwieniała |
poczerwieniałom +(e)m poczerwieniało |
poczerwienieliśmy +(e)śmy poczerwienieli |
poczerwieniałyśmy +(e)śmy poczerwieniały |
| 2 os. |
poczerwieniałeś +(e)ś poczerwieniał |
poczerwieniałaś +(e)ś poczerwieniała |
poczerwieniałoś +(e)ś poczerwieniało |
poczerwienieliście +(e)ście poczerwienieli |
poczerwieniałyście +(e)ście poczerwieniały |
| 3 os. |
poczerwieniał |
poczerwieniała |
poczerwieniało |
poczerwienieli |
poczerwieniały |
bezosobnik: poczerwieniano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
poczerwieniejmy |
|
| 2 os. |
poczerwieniej |
poczerwieniejcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
poczerwieniałbym bym poczerwieniał |
poczerwieniałabym bym poczerwieniała |
poczerwieniałobym bym poczerwieniało |
poczerwienielibyśmy byśmy poczerwienieli |
poczerwieniałybyśmy byśmy poczerwieniały |
| 2 os. |
poczerwieniałbyś byś poczerwieniał |
poczerwieniałabyś byś poczerwieniała |
poczerwieniałobyś byś poczerwieniało |
poczerwienielibyście byście poczerwienieli |
poczerwieniałybyście byście poczerwieniały |
| 3 os. |
poczerwieniałby by poczerwieniał |
poczerwieniałaby by poczerwieniała |
poczerwieniałoby by poczerwieniało |
poczerwienieliby by poczerwienieli |
poczerwieniałyby by poczerwieniały |
bezosobnik: poczerwieniano by
bezokolicznik: poczerwienieć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
poczerwieniawszy
gerundium: poczerwienienie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | poczerwienienie |
poczerwienienia |
| D. | poczerwienienia |
poczerwienień |
| C. | poczerwienieniu |
poczerwienieniom |
| B. | poczerwienienie |
poczerwienienia |
| N. | poczerwienieniem |
poczerwienieniami |
| Ms. | poczerwienieniu |
poczerwienieniach |
| W. | poczerwienienie |
poczerwienienia |
odpowiednik aspektowy: czerwienieć
Składnia
| Rz osobowy | + | poczerwienieć | + |
|