UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

brodawka

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *bordavъka

1. narośl

Definicja

wywołana przez wirusy narośl na skórze, zwłaszcza rąk i twarzy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Relacje znaczeniowe

synonimy:

kurzajka

Połączenia

duża, ogromna; dziwna, nieestetyczna brodawka; brodawki zwykłe; wirusowe
brodawki narządów płciowych, skóry, stóp
brodawka na brodzie, na nosie, na policzku; brodawki na dłoniach, na rękach, na stopach, na twarzy
kształt, postać; leczenie, usuwanie, wycięcie, wymrażanie, wypalanie brodawki; powstawanie, wzrost; infekcje, martwica, obrzęk, przebarwienia brodawek
zarażenie się brodawkami
krem przeciwko brodawkom
ktoś z brodawką
brodawki powstają, występują gdzieś
mieć; likwidować, posmarować brodawki

Cytaty

	Na czubku nosa mężczyzna ma czarną brodawkę. źródło: NKJP: ram: Kto go widział?, Echo Dnia - Region, 2007-09-15
	Do zmian łagodnych zalicza się: znamiona, rogowacenie, brodawki, włókniaki i naczyniaki. źródło: Internet
	Brodawki (kurzajki) najczęściej są umiejscowione na rękach, stopach (przypominają odciski i są bolesne). źródło: Internet
	Pieprzyki, myszki, brodawki mają wszyscy. źródło: NKJP: Elżbieta Cichocka: Największy wzrost zachorowań na czerniaka notuje się w Polsce i Niemczech, Gazeta Wyborcza, 1996-07-05
	Przez wiele lat wirus może przebywać w organizmie w postaci utajonej, bez żadnych objawów. Czasem powoduje łagodne choroby, jak na przykład pojawienie się brodawek na skórze. źródło: NKJP: Miasto bezpieczne dla dzieci, Tygodnik Rybnicki, 2008-09-16

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	brodawka	brodawki
D.	brodawki	brodawek

C.	brodawce	brodawkom
B.	brodawkę	brodawki
N.	brodawką	brodawkami
Ms.	brodawce	brodawkach
W.	brodawko	brodawki

2. pierś

Definicja

wypukłość znajdująca się z przodu po obydwu stronach klatki piersiowej człowieka, pokryta delikatną, wrażliwą skórą o kolorze ciemnoróżowym lub ciemnoczerwonym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:

sutek

Połączenia

bolesne, nabrzmiałe, powiększone, wrażliwe brodawki; brodawki piersiowe, sutkowe; płaskie, sterczące, wciągnięte, wklęsłe
dwie brodawki
brodawki piersi
kolor, kształt; pęknięcie, zapalenie; operacja brodawki; barwa, rozwój, wielkość, wygląd, zabarwienie brodawek
włosy wokół brodawki, guzki, zmiany wokół brodawek; wyciek, wydzielina z brodawki
brodawka formuje się, wyrasta
ssać brodawkę

Cytaty

	W rzeczywistości jednak za produkcję mleka odpowiedzialna jest tylko pobudzana ssaniem brodawka. źródło: NKJP: Ola Pawlicka: Zwycięska pierś, Gazeta Wyborcza, 1992-11-13
	U kota brodawka zawiera 1-7, u psa 8-20, a u człowieka 15-24 przewody. źródło: NKJP: Jan Zarzycki, Jan Kuryszko: Anatomia mikroskopowa zwierząt domowych i człowieka, 1995
	Obejrzyj swoje piersi w lustrze, sprawdź, czy są jednakowe. Zwróć uwagę na wygląd, kolor skóry i brodawek. Zwróć uwagę, czy brodawki obu piersi po uniesieniu rąk do góry są jednakowe. Uciśnij lekko brodawkę i oceń, czy nie występuje krwawienie lub wyciek. źródło: NKJP: (WK): Wstydzą się lekarza, Echo Dnia, 2005-10-10
	W okresie tzw. ciszy hormonalnej u dziewczynek sutki są płaskie, bez wyczuwalnej tkanki gruczołowej, a brodawka sutkowa jest słabo zabarwiona. źródło: NKJP: Marek Pawlikowski: Leczenie hormonami i pochodnymi hormonów, 1988
	W większości przypadków wyciek z brodawki sutkowej świadczy o infekcji. źródło: NKJP: Paulina Karolak: 5 dobrych zwyczajów. Jak dbać o zdrowe piersi, prasa 2000

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	brodawka	brodawki
D.	brodawki	brodawek

C.	brodawce	brodawkom
B.	brodawkę	brodawki
N.	brodawką	brodawkami
Ms.	brodawce	brodawkach
W.	brodawko	brodawki

3. część ciała

Definicja

anat.

naturalne uwypuklenie tkanki wewnątrz ciała lub na jego powierzchni

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

unaczynione, unerwione brodawki; brodawki językowe, płciowe, skórne; rogotwórcze, smakowe; grzybowate, liściaste, nitkowate, okolone, soczewkowate, stożkowate
brodawki języka
gruczoły brodawek

Cytaty

	Ciekawostką krakowskiej wystawy były gołębie w rasie brodawczak polski [...] Gołębie te mają piękną głowę i ogromne brodawki wokół oczu i na dziobie. źródło: NKJP: Szukanie ideału, Dziennik Polski - Kraków, 2001-11-26
	Pióra, tak jak włosy u ssaków lub łuski u gadów, zbudowane są z substancji białkowej, zwanej keratyną. Wyrastają one z brodawek skórnych [...] źródło: Internet
	Zmartwiające zapalenie brodawek nerkowych jest szczególnym powikłaniem zakażenia dróg moczowych i odmiedniczkowego zapalenia nerek. źródło: KJPWN: Artur Czyżyk: Patofizjologia i klinika cukrzycy, 1997
	Miejsce, w którym nerw wzrokowy łączy się z siatkówką nosi nazwę brodawki nerwu wzrokowego. źródło: NKJP: Jan Zarzyck, Jan Kuryszko: Anatomia mikroskopowa zwierząt domowych i człowieka, 1995
	Płeć tych ryb można rozróżnić w okresie tarła na podstawie różnic w budowie brodawki płciowej. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	brodawka	brodawki
D.	brodawki	brodawek

C.	brodawce	brodawkom
B.	brodawkę	brodawki
N.	brodawką	brodawkami
Ms.	brodawce	brodawkach
W.	brodawko	brodawki

4. u roślin

Definicja

bot.

kulista narośl występująca na różnych częściach rośliny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

białe, szare; drobne, gładkie brodawki; brodawki korzeniowe
brodawki na korzeniach roślin
wzrost brodawki (korzeniowej); kolor; powstawanie brodawek
bakterie w brodawkach
brodawki powiększają się, występują gdzieś
(roślina) posiada brodawki
rozwijać się wewnątrz brodawek

Cytaty

	Bakterie powodują powstawanie guzkowatych narośli, zwanych brodawkami. źródło: Internet
	Współżycie roślin motylkowych z bakteriami brodawkowatymi jest symbiozą, na którą zwrócono uwagę już w starożytności. Wówczas zaobserwowano na korzeniach roślin brodawki, lecz do odkrycia bakterii w brodawkach doszło dopiero w końcu XIX wieku. źródło: KJ PWN: Krystyna Falińska: Ekologia roślin, 1997
	[...] bardzo często przyczyną zamierania lub słabego rozwoju roślin są szkodniki rozwijające się na ich podziemnych częściach, korzeniach, bulwach, brodawkach korzeniowych czy wewnątrz szyjki korzenia. źródło: NKJP: Kazimierz Wiech: Niewidoczne dla oczu, Dziennik Polski, 2002-09-11
	Jeżeli po wykopaniu kilku roślin brodawki na korzeniach są białe, szare lub zielone, oznacza to niewielką intensywność wiązania azotu [...]. źródło: Internet
	Mimo sędziwego wieku z dębu wciąż wyrastają młode, nagie gałązki, oliwkowobrązowe, nakrapiane ciemnymi, korkowatymi brodawkami. źródło: NKJP: Sądeczanin w Dobrej, Dziennik Polski - Nowy Sącz, 2000-12-27

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	brodawka	brodawki
D.	brodawki	brodawek

C.	brodawce	brodawkom
B.	brodawkę	brodawki
N.	brodawką	brodawkami
Ms.	brodawce	brodawkach
W.	brodawko	brodawki

Data ostatniej modyfikacji: 31.12.2009