Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *volsъkъ
1. mały włos
Definicja
Cytaty
Odmiana
część mowy: rzeczownik
1.a u człowieka na głowie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | włos |
Połączenia
- blond, ciemne, czarne; gęste, kędzierzawe, miękkie, ostre; odrastające włoski
- ktoś o jakichś włoskach
- włoski odrastają;
- odrastanie włosków
- mieć jakieś włoski;
- rozjaśnianie, układanie; skracanie włosków
- cienki jak włosek
Cytaty
|
Na łysinie pojawiły mu się rzadkie włoski, co też jest ubocznym skutkiem działania cyklosporyny. źródło: NKJP: Tadeusz Bujak: Mam nowe serce, Gazeta Wyborcza, 1997-10-03 |
|
|
Dziewczynki są śliczne: mają śniadą cerę i ciemne włoski. źródło: NKJP: Dwie i dwóch, Dziennik Polski - Kraj, 2000-02-16 |
|
|
Była to ładna, czteroletnia dziewczynka o kręconych włoskach i dużych, ciemnych oczach. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986 |
|
|
Mały chłopiec o pięknej, okolonej jasnymi, kręconymi włoskami główce [...] klęczy oparty na piętkach, rączki złożone jak do modlitwy. źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć ..., 2001 |
|
|
Do zdrowia wracają poparzone w pożarze żona, teściowa oraz trzyletnia wnuczka. - Mała nie ma włosków i brwi. źródło: NKJP: Święta bez domu, Echo Dnia, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | włosek |
włoski |
|
| D. | włoska |
włosków |
|
| C. | włoskowi |
włoskom |
|
| B. | włosek |
włoski |
|
| N. | włoskiem |
włoskami |
|
| Ms. | włosku |
włoskach |
|
| W. | włosku |
włoski |
1.b u człowieka na ciele
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | włos |
Połączenia
- cieniutki, malutki; pojedynczy włosek; wrastające włoski; włoski łonowe
- włosek z brwi
- włoski na piersiach, na udach; w nosie
- włoski odrastają, wrastają;
- wrastanie włosków
- golenie, usuwanie, wygolenie włosków
Cytaty
|
W dawnych latach słowo retusz oznaczało ślęczenie godzinami przy pulpicie z negatywem i zamalowywanie ołówkiem każdego włoska na nieogolonej twarzy, zmarszczek i niedoskonałości cery [...]. źródło: NKJP: Fotografia dawniej i dziś, Dziennik Polski - Kraków, 2003-11-28 |
|
|
Zobaczył [...] pokrytą rudymi włoskami dłoń Smolorza trzymającą butelkę mleka. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003 |
|
|
Przed operacją Agnieszka bardzo starannie myje nogę. Obcina paznokcie, depiluje włoski. źródło: NKJP: Tancerka zawsze się uśmiecha, Dziennik Polski - Pejzaż, 2002-08-03 |
|
|
Po depilacji smaruj skórę specjalnymi balsamami łagodzącymi, które przyspieszają gojenie drobnych podrażnień i zapobiegają wrastaniu odrastających włosków pod skórę. źródło: NKJP: Julia Paczuska: Królowa Piękności, prasa, 1999 |
|
|
Podnosiła [...] coraz wyżej starannie wyskubane z niepotrzebnych włosków brwi [...]. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | włosek |
włoski |
|
| D. | włoska |
włosków |
|
| C. | włoskowi |
włoskom |
|
| B. | włosek |
włoski |
|
| N. | włoskiem |
włoskami |
|
| Ms. | włosku |
włoskach |
|
| W. | włosku |
włoski |
2. ekspresywnie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
Cytaty
|
Szefem był koleś chyba o rok starszy, odpicowany, białe spodenki, łańcuch, włosek zaczesany. źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion..., 1999 |
|
|
[...] miniówę sobie założyła, ładnie się ubrała, włoski wymodelowała, a wiesz, on nie przyjechał. źródło: KJ PWN: Rozmowa o zdrowiu, o paleniu, o kosmetyce, 2001 |
|
|
Dowiadujesz się z czasem, że ona nie ma charakteru, lecz charakterek. Zawdzięcza go swoim rodzicom, babciom, dziadkom, ciotkom oraz wujkom, którzy od zawsze zachwycali się jej nieprzeciętnie pięknymi włoskami, anielską twarzyczką albo cudną, nową sukienką. A w niej puchło poczucie wyjątkowości. To, co brzydszym koleżankom ślicznotki przychodziło z trudem i o co musiały się bardzo starać (jak choćby zawieranie znajomości z mężczyznami), dziewczynka z obrazka dostawała na tacy. źródło: KJ PWN: CKM, prasa, 1999 |
|
|
[...] wyjaśnić trzeba, że nędzne owłosienie ma szwagier, łysieje jak marynarka na łokciach przetarta, a więc i grzebyczek mało był przydatny tym jego kilkunastu włoskom. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Apelacja, 1968 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | włosek |
włoski |
|
| D. | włoska |
włosków |
|
| C. | włoskowi |
włoskom |
|
| B. | włosek |
włoski |
|
| N. | włoskiem |
włoskami |
|
| Ms. | włosku |
włoskach |
|
| W. | włosku |
włoski |
3. u zwierząt
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Połączenia
- włoski czuciowe, węchowe
- kępka włosków
Cytaty
|
Kret europejski ma na czubku różowego ryjka tysiące mikroskopijnych wypukłości, a z każdej wyrasta włosek wrażliwy na dotyk. źródło: Internet |
|
|
Powiększony pod mikroskopem owad świetnie nadaje się na potwora. Olbrzymie szczęki, odnóża pokryte włoskami, rogi, wyrostki, chitynowe pancerze, wielkie szczypce i czułki. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Siostra, 1996 |
|
|
Największym niebezpieczeństwem dla hodowcy amatora są włoski, którymi pająk jest pokryty. źródło: NKJP: Hanna Jurczak-Gucwińska: Zwierzęta w moim domu, 1997 |
|
|
W jasnej, zimnej poświacie dojrzał małe cienie owadów poruszające się po podłodze. Wydawało mu się, że słyszy szelest ich pokrytych włoskami odnóży. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007 |
|
|
Ciało tych motyli pokryte jest nierównomiernie, ale gęsto czarnordzawymi na końcu błyszczącymi włoskami z kasztanowym połyskiem. źródło: NKJP: Barbara Marciniak: Studia nad bionomią, fenologią i rozmieszczeniem geograficznym koszówek (Lepidoptera, Psychidae) na obszarze Polski, 2000 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | włosek |
włoski |
|
| D. | włoska |
włosków |
|
| C. | włoskowi |
włoskom |
|
| B. | włosek |
włoski |
|
| N. | włoskiem |
włoskami |
|
| Ms. | włosku |
włoskach |
|
| W. | włosku |
włoski |
4. u roślin
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin
Połączenia
- białe, srebrne; gęste, puszyste włoski
- włoski na powierzchni rośliny; o kształcie haczyków; w formie pomponików
- łodygi usiane włoskami
Cytaty
|
Budowy różnych typów włosków roślin kwiatowych dotyczyły prace morfologiczne Kazimierza Roupperta (z lat 1914-1918). źródło: NKJP: Piotr Kohler: Botanika w Towarzystwie Naukowym Krakowskim, Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Umiejętności (1815-1952), 2002 |
|
|
Najbardziej znaną cechą pokrzywy jest obecność parzących włosków zawierających kwas mrówkowy. źródło: NKJP: Alicja Zięba: Była sobie pokrzywa..., Dziennik Polski - Dom, 2003-08-07 |
|
|
Na podmokłych, podgórskich łąkach i młakach [...] już z daleka widoczna jest wełnianka wąskolistna [...] o charakterystycznym kwiatostanie, złożonym z białych wełnistych włosków w formie pomponików. źródło: NKJP: Jolanta Flach: Kwitnące Tatry, 1997 |
|
|
Wszystkie topole mają nasiona opatrzone włoskami, które umożliwiają im rozsiewanie za pomocą prądów powietrza. źródło: NKJP: G. Wawoczny: Topole pod topór, Nowiny Raciborskie, 2005-11-15 |
|
|
Sinice są najtrudniejszymi do zwalczenia glonami. Ich obecność można rozpoznać po tworzeniu się kolonii w postaci wełnistych kłaczków lub pęczków krótkich włosków koloru sinego, sinozielonego, szarego albo zielonego. źródło: NKJP: Kwietnik, 1996 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | włosek |
włoski |
|
| D. | włoska |
włosków |
|
| C. | włoskowi |
włoskom |
|
| B. | włosek |
włoski |
|
| N. | włoskiem |
włoskami |
|
| Ms. | włosku |
włoskach |
|
| W. | włosku |
włoski |