UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

raban

Chronologizacja

1946, SJPDor

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. raban
rabany
D. rabanu
rabanów
C. rabanowi
rabanom
B. raban
rabany
N. rabanem
rabanami
Ms. rabanie
rabanach
W. rabanie
rabany

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Najprawdopodobniej z niem. rauben 'grabić, plądrować' > 'czynić zamieszanie; hałasować'.
Nie można wykluczyć wpływu niem. dial. (g)rabanzen 'głośno się zachowywać, hałasować’, który wskazywany jest jako źródło zapożyczenia m.in. czes. dial. rablovat 'huczeć, łomotać, dudnić', rab(l)ancovat 'dobijać się do drzwi, trzaskać drzwiami'.

1. hałas

Definicja

pot. 
hałas wywołany czyimś głośnym zachowaniem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  hałas

Połączenia

  • narobić rabanu
  • zrobić raban

Cytaty

Ożywienie wywołał rumor i raban na korytarzu, a potem wrzaski i trzask zwalnianych zasuw.

źródło: NKJP: Mieczysław Welzandt: Przemyśl, Starobielsk, Radom, Gazeta Wyborcza, 1992-10-17

Ptactwo narobiło strasznego rabanu i poderwało się ze stawu.

źródło: NKJP: Piotr Michalski: Huk wystrzałów budzi mieszkańców osiedla Górniczego, Gazeta Wrocławska, nr 09/08, 1999

Maurycy poszedł z nadzieją, jednak wytrzymał do końca tylko dlatego, że niepodobna było wyjść z nabitej widzami sali, nie robiąc przy tym rabanu.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006

W stadzie około 600 krów, tłumie rolników, samochodów ganiali oni z kamerami, filmowali, fotografowali, popychali krowy. Ludzie nie wiedzieli, co się dzieje, o co chodzi? Ten szum, raban wywołał stres nie tylko u ludzi, ale także u zwierząt.

źródło: NKJP: Bożena Nowotniak: Targ dla krów zamknięty, Tygodnik Siedlecki, 2007-06-05

Składnia

bez ograniczeń + raban +
(GDZIE)

2. zamieszanie

Definicja

pot. 
duże zamieszanie związane z jakimś wydarzeniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zamieszanie

Połączenia

  • narobić rabanu
  • podnieść, zrobić raban

Cytaty

Oto pielęgniarze, misjonarze podnoszą raban, że transporty mąki i cukru do głodujących nie docierają.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Cesarz, 1978

Trzecia metoda partii opozycyjnej to, zdaniem Góralskiej, robienie takiego rabanu wokół sprawy, by zmusić koalicję do ustąpienia.

źródło: NKJP: Ewa Milewicz: Podstępem, szantażem..., Gazeta Wyborcza, 1997-09-12

- Nie rozumiem po co cały ten raban ze zmianą tablic - napisał do nas pan Emil Wierzbicki. - Czy inne kraje Unii też niszczyły stare tablice i wydawały drugi raz pieniądze podatników na takie same blachy?

źródło: NKJP: Piotr Jasina: Miliony na złom, Głos Szczeciński, 2006

Podnosi się raban o dopłacenie do ubezpieczeń rolniczych. A czy stać nas na inne rozwiązanie?

źródło: NKJP: Kazimierz Turkiewicz: Nie majstrować przy kasie, Gazeta Krakowska, 2003-05-23

Składnia

bez ograniczeń + raban +
że ZDANIE
bez ograniczeń + raban +
wokół CZEGO
bez ograniczeń + raban +
z CZYM
bez ograniczeń + raban +
o CO
Data ostatniej modyfikacji: 18.02.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj