UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dziadzieć

Chronologizacja

1900, Bańk

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dziadzieję	dziadziejemy
2 os.	dziadziejesz	dziadziejecie
3 os.	dziadzieje	dziadzieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dziadziałem +(e)m dziadział	dziadziałam +(e)m dziadziała	dziadziałom +(e)m dziadziało	dziadzieliśmy +(e)śmy dziadzieli	dziadziałyśmy +(e)śmy dziadziały
2 os.	dziadziałeś +(e)ś dziadział	dziadziałaś +(e)ś dziadziała	dziadziałoś +(e)ś dziadziało	dziadzieliście +(e)ście dziadzieli	dziadziałyście +(e)ście dziadziały
3 os.	dziadział	dziadziała	dziadziało	dziadzieli	dziadziały

bezosobnik: dziadziano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dziadział będę dziadzieć	będę dziadziała będę dziadzieć	będę dziadziało będę dziadzieć	będziemy dziadzieli będziemy dziadzieć	będziemy dziadziały będziemy dziadzieć
2 os.	będziesz dziadział będziesz dziadzieć	będziesz dziadziała będziesz dziadzieć	będziesz dziadziało będziesz dziadzieć	będziecie dziadzieli będziecie dziadzieć	będziecie dziadziały będziecie dziadzieć
3 os.	będzie dziadział będzie dziadzieć	będzie dziadziała będzie dziadzieć	będzie dziadziało będzie dziadzieć	będą dziadzieli będą dziadzieć	będą dziadziały będą dziadzieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dziadziejmy
2 os.	dziadziej	dziadziejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dziadziałbym bym dziadział	dziadziałabym bym dziadziała	dziadziałobym bym dziadziało	dziadzielibyśmy byśmy dziadzieli	dziadziałybyśmy byśmy dziadziały
2 os.	dziadziałbyś byś dziadział	dziadziałabyś byś dziadziała	dziadziałobyś byś dziadziało	dziadzielibyście byście dziadzieli	dziadziałybyście byście dziadziały
3 os.	dziadziałby by dziadział	dziadziałaby by dziadziała	dziadziałoby by dziadziało	dziadzieliby by dziadzieli	dziadziałyby by dziadziały

bezosobnik: dziadziano by

bezokolicznik: dziadzieć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

dziadziejąc

gerundium: dziadzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dziadzenie dziadzienie	dziadzenia dziadzienia
D.	dziadzenia dziadzienia	dziadzeń dziadzień
C.	dziadzeniu dziadzieniu	dziadzeniom dziadzieniom
B.	dziadzenie dziadzienie	dziadzenia dziadzienia
N.	dziadzeniem dziadzieniem	dziadzeniami dziadzieniami
Ms.	dziadzeniu dziadzieniu	dziadzeniach dziadzieniach
W.	dziadzenie dziadzienie	dziadzenia dziadzienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: dziadziejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dziadziejący	dziadziejący	dziadziejący	dziadziejące	dziadziejąca
D.	dziadziejącego	dziadziejącego	dziadziejącego	dziadziejącego	dziadziejącej
C.	dziadziejącemu	dziadziejącemu	dziadziejącemu	dziadziejącemu	dziadziejącej
B.	dziadziejącego	dziadziejącego	dziadziejący	dziadziejące	dziadziejącą
N.	dziadziejącym	dziadziejącym	dziadziejącym	dziadziejącym	dziadziejącą
Ms.	dziadziejącym	dziadziejącym	dziadziejącym	dziadziejącym	dziadziejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dziadziejący	dziadziejący	dziadziejące	dziadziejące
D.	dziadziejących	dziadziejących	dziadziejących	dziadziejących
C.	dziadziejącym	dziadziejącym	dziadziejącym	dziadziejącym
B.	dziadziejących	dziadziejących	dziadziejących	dziadziejące
N.	dziadziejącymi	dziadziejącymi	dziadziejącymi	dziadziejącymi
Ms.	dziadziejących	dziadziejących	dziadziejących	dziadziejących

odpowiednik aspektowy: zdziadzieć

Pochodzenie

Zob. dziad

1. na starość

Definicja

pot.

o mężczyźnie: starzeć się i stawać się w związku z tym niesprawnym fizycznie lub umysłowo

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia starzenie się

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pierniczeć

Cytaty

Panowie na emeryturze - wedle dojrzałych pań - dziadzieją. W kapciach, na kanapie, z kolekcją znaczków w albumie albo rybek w akwarium. Panie natomiast kwitną. Z ufryzowaną głową, na wdechu słuchają o egipskich grobowcach, wkuwają francuskie słówka, malują na jedwabiu słonie.

źródło: NKJP: Agnieszka Niezgoda: Dziadek dziadzieje, babcia mądrzeje, Polityka, 2002-07-06

Nie dziadzieją! Seniorzy w Poznaniu okupują siłownie, kluby fitness i biegają!

źródło: Internet: poznan.naszemiasto.pl

Po czym poznać, że dziadziejesz? - Pierwszą myślą, jaką masz, gdy kumpel zaprasza na wódkę, jest: O Jezu, nie chce mi się, bo jutro będę miał cholernego kaca.

źródło: Internet: wyszlo.com

2. o czymś

Definicja

pot.

zmieniać się na gorsze z upływem czasu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ktoś/coś schodzi na psy, podupadać

Cytaty

Miasto jest brudne i nieciekawe. Kiedyś było tu lepiej. Tak przynajmniej opowiadają nasi starsi koledzy. A teraz coraz bardziej dziadzieje. Nie ma prawdziwego kina, lokali na dobrym poziomie też brakuje. I ludzie też dziadzieją.

źródło: NKJP: Ryszard Parka: Nie złość się - porozmawiaj, Trybuna Śląska, 2003-01-08

O poważnym remoncie nie było co marzyć, więc zamek dziadział sobie powoli.

źródło: NKJP: Agnieszka Wróblewska: Autobus zwany burmistrzem czyli Przewodnik po gminie Niepołomice, Gazeta Wyborcza, 1996-11-08

- Prawda, wszystko jakoś dziadzieje; nawet w piłkę nam nie idzie - nasi ciągle przegrywają.

źródło: NKJP: Czas miłości, czas śmierci..., Dziennik Polski, 1999-11-12

3. biednieć

Definicja

pot.

stawać się coraz biedniejszym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

biednieć, ubożeć

Cytaty

Ludzi poznaje się po ich śmieciach - mawiał Oliver Brown, angielski ekolog, można by więc wysnuć wniosek, że ludzie obecnie zamieszkujący nasz kraj są zamożniejsi niż dawniej, skoro na śmietniku ląduje aż tyle rzeczy mających jeszcze wartość użytkową. Z drugiej jednak strony widujemy dziś znacznie więcej ludzi buszujących w śmietnikach niż przed kilku laty. Czy jesteśmy więc bogatsi, czy dziadziejemy ?

źródło: NKJP: O porządkach, Dziennik Polski, 1999-12-10

Data ostatniej modyfikacji: 12.01.2017