UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ariergarda

Chronologizacja

1756, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

fr. arrière-garde

1. w wojsku

Definicja

wojsk.

oddział żołnierzy, wydzielony w celu ubezpieczania całości grupy przed atakiem z tyłu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna armia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	straż tylna
	antonimy:	awangarda, straż przednia
	hiperonimy:	oddział

Połączenia

awangarda i ariergarda
być; iść, maszerować w ariergardzie

Cytaty

	Porządek marszu wojsk polskich z Korytnicy pod Maciejowice w dniu 09.10.1794 r. wyglądał następująco: na czele posuwała się awangarda, później korpus i na końcu ariergarda. źródło: NKJP: Henryk Frelek: Listy, Głos Garwolina, 1998
	Rosjanie zaczęli odwrót o świcie 8 września, ubezpieczani ariergardą tworzoną przez korpus kozaków Płatowa. źródło: NKJP: Internet
	Była to niedogodna forma prowadzenia działań, gdyż nieprzyjaciel, osłaniając się ariergardami, zmuszał ścigające wojska do rozwijania się, prowadzenia walki, pokonywania kolejnych rubieży obrony itp. źródło: NKJP: H. Herman:Doświadczenia wojsk radzieckich w zakresie prowadzenia działań pościgowych w latach 1944-1945, Myśl Wojskowa,1977
	Geralt wstrzymał konia, przepuścił konnych łuczników Niedamira. Za nimi, w pewnej odległości, jechał wolno Borch, a tuż za nim Zerrikanki stanowiące ariergardę kolumny. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ariergarda	ariergardy
D.	ariergardy	ariergard

C.	ariergardzie	ariergardom
B.	ariergardę	ariergardy
N.	ariergardą	ariergardami
Ms.	ariergardzie	ariergardach
W.	ariergardo	ariergardy

2. ktoś ostatni

Definicja

książk.

osoba lub grupa, która zajmuje ostatnie miejsce w jakiejś klasyfikacji lub rywalizacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Cytaty

A więc Bałucki znalazł się chyba raczej w awangardzie, a nie w ariergardzie odkrywców Tatr [...].

źródło: NKJP: Edward Martuszewski: Korespondencja, Literatura Ludowa, 1957

Wszyscy za drugim razem skoczyli gorzej, zajęli miejsca w ariergardzie i tam zostali. [...] Drużyna ma jeszcze przed sobą sporo pracy.

źródło: Krzysztof Rawa: Poniosło Stocha w Zakopanem, Rzeczpospolita, 2015-01-18 (rp.pl)

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ariergarda	ariergardy
D.	ariergardy	ariergard

C.	ariergardzie	ariergardom
B.	ariergardę	ariergardy
N.	ariergardą	ariergardami
Ms.	ariergardzie	ariergardach
W.	ariergardo	ariergardy

Inne uwagi

Zwykle lp

3. ktoś konserwatywny

Definicja

książk.

grupa ludzi, których działalność nawiązuje do przeszłości, reprezentujących tradycyjne i zachowawcze poglądy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

antonimy:

awangarda

Cytaty

Wolą rzeczy sprawdzone niż awangardowe oraz tańsze od droższych. W kwestii biżuteryjnych wyborów polscy panowie to prawdziwa ariergarda.

źródło: NKJP: Agnieszka Niezgoda: Korale na humor, Polityka, 2004-07-24

Wydaje się, że protesty biskupów, konserwatywnych chrześcijan i obrońców tradycyjnej moralności są już tylko batalią ariergardy skazanej na przegraną w starciu z potężnym lobby, cieszącym się poparciem elit i mediów.

źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: Spór o granice praw obywatelskich w Stanach Zjednoczonych, Gazeta Wyborcza, 1996-04-26

Prowadzimy politykę konserwatywnie [...] (z reguły pozostając w ariergardzie), reformując jedynie wtedy, gdy to, co należało reformować wczoraj, dzisiaj zamienia się już w ruinę [...].

źródło: Internet: cyklista.wordpress.com

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ariergarda	ariergardy
D.	ariergardy	ariergard

C.	ariergardzie	ariergardom
B.	ariergardę	ariergardy
N.	ariergardą	ariergardami
Ms.	ariergardzie	ariergardach
W.	ariergardo	ariergardy

Inne uwagi

Zwykle lp

4. coś przestarzałego

Definicja

zjawisko nawiązujące do dawnych epok

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

antonimy:

awangarda

Cytaty

Słowo „bełkot” rezerwuję dla innych wypowiedzi, niekoniecznie pochodzących z kręgu awangardy (co zresztą jest dziś awangardą, a co ariergardą ?) i niekoniecznie zaliczających się do literatury.

źródło: NKJP: Stanisław Barańczak: Poezja i duch uogólnienia, 1996

Problem polega na tym, że dziś teatr bywa w awangardzie, krytyka natomiast wciąż chce trwać na starych pozycjach, stanowić wieczną ariergardę.

źródło: Internet: krytykapolityczna.pl

Przytoczony cytat ze względu na eksponowanie staroświeckości odsyła czytelnika nie tyle do rzeczywistości Polski „dworkowej” początku XX wieku, ile do archaicznych stosunków społeczno-historycznych, jakby żywcem przeniesionych z kart powieści Orzeszkowej, Reymonta czy Sienkiewicza. Być może z tego względu o Iwaszkiewiczu zwykło się mówić jako o mistrzu narracji, który w epoce nowoczesnej wyzyskał wszystkie możliwości ariergardy.

źródło: Internet: naukairozwoj.uksw.edu.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ariergarda	ariergardy
D.	ariergardy	ariergard

C.	ariergardzie	ariergardom
B.	ariergardę	ariergardy
N.	ariergardą	ariergardami
Ms.	ariergardzie	ariergardach
W.	ariergardo	ariergardy

Inne uwagi

Zwykle lp

5. w sztuce

Definicja

szt.

ostatnia faza rozwoju kierunku artystycznego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

Cytaty

	Zaliczany do ariergardy artystycznej. źródło: Internet: baca.info.pl
	Takie „wyradzanie się”, „wynaturzanie” jest w sztuce zjawiskiem znanym i notowanym powszechnie. Większość wyżej zorganizowanych zjawisk artystycznych (styl, szkoła, nurt itd.) przechodzi kolejne, rutynowe fazy: wstępną [...], klasyczną [...] i schyłkową/manierystyczną (faza ariergardy, należąca w równym stopniu do maruderów, co do rzeczników nowego porządku, kolejnej awangardy). źródło: Internet: dbc.wroc.pl
	Niejednokrotne zabawy językiem, gra słów i słowotwórstwo to cechy charakterystyczne tych utworów, które autor nazywa poezją ariergardy. źródło: Internet: sklepy24.pl
	Ten rodzaj krytyki podjęto między innymi w środowiskach słoweńskiego NSK oraz polskiego Totartu, czyniąc z ariergardy ostatnie stadium neoawangard. źródło: Internet: glissando.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ariergarda	ariergardy
D.	ariergardy	ariergard

C.	ariergardzie	ariergardom
B.	ariergardę	ariergardy
N.	ariergardą	ariergardami
Ms.	ariergardzie	ariergardach
W.	ariergardo	ariergardy

Inne uwagi

Zwykle lp

Data ostatniej modyfikacji: 07.05.2018