UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

daniel

Chronologizacja

1560, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. daniel
daniele
D. daniela
danieli
C. danielowi
danielom
B. daniela
daniele
N. danielem
danielami
Ms. danielu
danielach
W. danielu
daniele

Pochodzenie

st.czes. danel

Definicja

średniej wielkości zwierzę łowne mające długie nogi, smukłą budowę ciała, rudobrązową sierść z białymi cętkami i - u samców - wielkie, rozgałęzione poroże

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta leśne i polne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zwierzę

Połączenia

  • sarna i daniel; jelenie i daniele
  • mięso; poroże; skóra daniela
  • polować na daniele

Cytaty

Szczególnie bogaty jest świat zwierzęcy Beskidów. Wśród ssaków występuje tu borsuk, ryś, wilk, żbik, wydra, łasica, jeleń, sarna i daniel, a w Babiogórskim Parku Narodowym jeleń karpacki.

źródło: NKJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997

Zaczął wypakowywać bagaże z auta i naraz zauważył głowę daniela nad sobą. Przestraszył się nie na żarty, bo nie wiedział, że nasz zwierzak w poszukiwaniu jedzenia potrafi zajrzeć prawie wszędzie.

źródło: NKJP: MG: KRASICZYN: Kiedy jest głodny, potrafi wyczyniać cuda. Daniel na włościach, Życie Podkarpackie, 2005

Dziczyzna daniela jest bardzo smaczna. Skóra oczyszczona z sierści i wyprawiona nadaje się do wyrobu rękawiczek i innej galanterii. Poroże stanowi cenne trofeum oraz ma zastosowanie do wyrobu mebli i innych przedmiotów, jak np. lampy.

źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955

Potrafił z tradycyjnych polskich składników stworzyć nowe potrawy, nowe smaki. Będą to eskalopki z sarniny w orzechach laskowych z sosem z owoców dzikiej róży. Gołąbki z mięsem daniela w sosie majerankowym, filet z żubra zapiekany w glince i soli czy sałatka na ciepło z fileta jelenia marynowanego w miodzie sosnowym.

źródło: NKJP: Mirosław Słowiński: Najstarsza kuchnia świata, Wprost nr 21/11, 1999

- Do Puszczy Białowieskiej daniele zostały sprowadzone w czasach zaborów. Żeby umożliwić im życie, masowo wybijano wilki. Wraz z końcem caratu skończyły się i daniele, bo same nie umiały obronić się przed wilkami - mówi dr Bogumiła Jędrzejewska. Obecnie daniel i muflon występują w Polsce wyłącznie „wyspowo” - tam, gdzie znajdują najbardziej sprzyjające im warunki.

źródło: NKJP: Adam Wajrak: Zwierzęta, Gazeta Wyborcza, 1994-03-25

Data ostatniej modyfikacji: 20.02.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj