Chronologizacja
Pochodzenie
może czes. hmyz 'owad skrzydlaty, insekt'
W czes. też przenośnie, pogardliwie 'o nieprzyjemnym, nieakceptowanym człowieku'.
1. o człowieku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć
Cytaty
|
- Ułomkiem pan Bart nie był, byle chmyzowi by się nie dał [...]. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002 |
|
|
Ależ to jakaś epidemia: znów mknie karetka eskorty - i przywozi dwóch zbiegów (trzeciego zabito na miejscu). Tych dwóch - Batanowa i jakiegoś chmyza, całkiem jeszcze młodziutkiego, całych we krwi [...]. źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: ARCHIPELAG GUŁag Tom 3, 1977 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | chmyz |
chmyzowie |
ndepr |
| chmyzy |
depr | ||
| D. | chmyza |
chmyzów |
|
| C. | chmyzowi |
chmyzom |
|
| B. | chmyza |
chmyzów |
|
| N. | chmyzem |
chmyzami |
|
| Ms. | chmyzie |
chmyzach |
|
| W. | chmyzie |
chmyzowie |
ndepr |
| chmyzy |
depr |
2. o zwierzęciu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | koń |
Cytaty
|
Szwadron honorowy to kpiny z tradycji jazdy polskiej i wojska. Wierzchowce obok chmyzów. źródło: NKJP: Polityka i obyczaje, Polityka, 2001-11-24 |
|
|
Od parujących, zgrzanych boków końskich, od zgrudzonych gruzłów śniegu, uformowanych u pęcin końskich, od grzyw i chmyzów, i delikatnego dzwonienia sprzążek uprzęży [...] zaleciało oddalą i innością, i tajemniczą obcością. źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabeł. Opowiadania i reportaże, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | chmyz |
chmyzy |
|
| D. | chmyza |
chmyzów |
|
| C. | chmyzowi |
chmyzom |
|
| B. | chmyza |
chmyzy |
|
| N. | chmyzem |
chmyzami |
|
| Ms. | chmyzie |
chmyzach |
|
| W. | chmyzie |
chmyzy |