UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

cięgi

Chronologizacja

1598, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: p3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. cięgi
D. cięgów
C. cięgom
B. cięgi
N. cięgami
Ms. cięgach
W. cięgi

Pochodzenie

Od: ciąg, zob. ciągać.

1. na plecy

Definicja

książk. 
uderzenia zadawane jedno po drugim

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Relacje znaczeniowe

synonimy:  razy I

Cytaty

[...] moja z góry przegrana wojna z pastuchem Petyniaków nie ustawała. Byłem w niej stroną stale bitą, brałem cięgi biczyskiem, brałem baty batem. On był ode mnie starszy, większy i silniejszy, [...] gnał na mnie wielki i straszny z batem śmigłym, długim i pięknym.

źródło: NKJP: Julian Przyboś: Zapiski bez daty, Miesięcznik Literacki, 1970

[...] do dziś mam blizny. Nie na skórze, jak u naszej Maliny po cięgach Alika, bo te to wnet znikną, ale tu – wskazał serce. – Z tymi gorzej.

źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002

Wszyscy tancerze byli przebrani w przeróżne maski i wszyscy podczas pląsów zadawali sobie bolesne cięgi kolczastymi rózgami.

źródło: NKJP: Arkady Fieldler: Orinoko, 1957

2. negatywne oceny

Definicja

książk. 
bardzo negatywne oceny - opinie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  baty, bęcki

Połączenia

  • ostre cięgi
  • brać, dostać/dostawać, przyjmować, zebrać/zbierać cięgi

Cytaty

[...] w Kalwarii burmistrz zbiera cięgi od mieszkańców za powiatowe drogi, choć tak naprawdę ich remont leży w gestii wadowickiego starostwa.

źródło: NKJP: (GM): Więcej nie będzie, Dziennik Polski, 2006-05-08

Nieraz brałam tu ostre cięgi za swoje pisanie, ale jeśli uważałam, że napisałam coś dobrego - miałam na tyle odwagi, żeby swojego tekstu bronić.

źródło: NKJP: Internet

Doskonale [...] wiem, że po spaleniu przez husytów [...] Barda doszło do ataku na Kamieniec, który został zdobyty i splądrowany. [...] u mnie po spaleniu Barda husyci wracają do Czech. Z pochyloną nisko głową przyjmę więc wszystkie cięgi od historyków, którzy łamią nade mną ręce: „Głupek nie zna faktów, przeczy prawdzie historycznej”.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Historia i fantastyka, 2005

Żałuję [...], że to właśnie my zbieramy cięgi za nieudaną organizację tamtej imprezy, choć podkreślam: nie mamy z tym nic wspólnego.

źródło: NKJP: Barbara Ciryt: By nie cierpiało kolarstwo, Gazeta Krakowska, 2003-08-05

3. niepowodzenia

Definicja

książk. 
niepowodzenia w określonej sferze życia lub działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  baty

Cytaty

Wiedziała, że jestem również po jej stronie i cieszę się, że wreszcie u boku kochającego ją do szaleństwa Stacha znajdzie spokojną przystań [...] po tych cięgach, których nie szczędził jej los.

źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002

Przypuszczałem, że złośliwy los zapomni o mnie, jeżeli tylko zajmę się jakąś nieefektowną działalnością, jak na przykład zarabianie pieniędzy. [...] Była to postawa rezygnacji i życiowego zawodu, ale po tych wszystkich cięgach dmuchałem na zimne.

źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

I taki właśnie własny świat stworzył sobie [...] Nikifor Krynicki. Do dzisiaj malunki tego [...] kaleki z zaburzeniami mowy są [...] najlepszym przykładem sztuki samorodnej i nieuczonej, dziwnego [...] świata współczesnych prymitywów. Ludzi malujących głównie po to, aby zrekompensować sobie w sztuce wszystkie niepowodzenia, poniżenia i cięgi losu w codziennym bytowaniu.

źródło: NKJP: Olgierd Błażewicz: Nasz Nikifor, Polska Głos Wielkopolski, 2004-09-17

Z kolei bukowski Wypoczynek, choć bezsprzecznie prezentujący najbardziej dojrzały - po liderze - futbol w tej lidze, ma kłopoty kadrowe w najtrudniejszych chwilach. I właśnie przez to doznał na finiszu potężnych cięgów.

źródło: NKJP: (sem): Lider i psy gończe, Nowiny Raciborskie, nr 2, 2003-01-08

- Fatalnie. Na wszystkich frontach. Anglicy biorą cięgi w Afryce, Rosjanie u siebie, Amerykanom dogrzali Japończycy. Prawie cała Europa należy do Szwabów.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978

Data ostatniej modyfikacji: 24.05.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj