Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | purysta |
puryści |
ndepr |
| purysty |
depr | ||
| D. | purysty |
purystów |
|
| C. | puryście |
purystom |
|
| B. | purystę |
purystów |
|
| N. | purystą |
purystami |
|
| Ms. | puryście |
purystach |
|
| W. | purysto |
puryści |
ndepr |
| purysty |
depr |
Pochodzenie
fr. puriste
z łac. purus 'czysty'
1. językowy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | poprawnościowiec |
Połączenia
- purysta językowy
Cytaty
|
Byłeś wtedy [...] purystą językowym. Poprawiałeś nieomal wszystkich. źródło: NKJP: Andrzej Nowak: Pyrla, Dziennik Polski, 2008-03-15 |
|
|
Mówił ze swadą, bardzo dbał o staranność wypowiedzi, był purystą w najlepszym słowa tego znaczeniu. źródło: NKJP: Adam Stabryła: Profesor Zbigniew Martyniak nie żyje, Gazeta Krakowska, 2002-09-13 |
|
|
Językowi puryści biją [...] na alarm, patrząc, co się dzieje choćby na sklepowych szyldach i w reklamach. Najbardziej ortodoksyjni z nich w trybie urzędowym wymyślaliby chętnie i wprowadzali jakieś polskie odpowiedniki hamburgerów, chipsów, pampersów, joysticków czy dekoderów. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 23.06.1999 |
|
|
Od czasu do czasu ktoś postanawia walczyć z obecnymi w polszczyźnie germanizmami i zakazuje nam używać takich wyrazów jak „hebel” i „kartofel”. W tym drugim wypadku taki purysta chroni nas w gruncie rzeczy przed wpływami włoskimi, bo niemieckie słowo Kartoffel pochodzi od włoskiego tartufolo [...]. źródło: NKJP: Mikołaj Szymański: Kiciakakocia!, Gazeta Wyborcza, 1996-08-02 |
2. muzyczny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie
Połączenia
- purysta prawny
Cytaty
|
[...] choć moje korzenie tkwią w jazzie, to nie jestem purystą jazzowym, który bije się o czystość gatunku. źródło: NKJP: Agnieszka Stańczyk: Gram frazy, które są we mnie, Dziennik Polski, 2008-09-17 |
|
|
[...] puryści sportów olimpijskich byli szczególnie przeciwni włączeniu do zawodów olimpijskich akrobatycznych ewolucji w śnieżnej rynnie, w takt ostrej muzyki rockowej. źródło: NKJP: RED: Uwielbiam konie i szybkie motocykle Od skandalu do popularności, Gazeta Poznańska, 2002-02-18 |
|
|
Puryści żywnościowi ucieszą się na wieść o tym, że nowe mięso będzie nie tylko pozbawione drobnoustrojów, lecz także wolne od hormonów, antybiotyków i wszelkich dodatków, jakie obecnie hodowcy podają zwierzętom, by zwiększyć efektywność produkcji. źródło: NKJP: Małgorzata T. Załoga: Mięso z mięsa, kość z kości, Ozon nr 20, 2005 |
|
|
Niektórzy, a jest to niemała grupa purystów, powiadają, iż to, co produkują dziś ośrodki badania zbiorowej opinii, nie jest w żadnym razie opinią publiczną rozumianą klasycznie. źródło: NKJP: Radosław Markowski: W szponach sondaży, Polityka, 2004-12-11 |
|
|
Oczywiście, puryści prawni zawsze będą się zżymać na zmianę zakresu przedawnienia, okresy przedawnienia. Powtarzam jednak, że można tak rozumować tylko w sytuacji stabilności państwa w długich okresach. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 02.03.1995 |
3. malarz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne
Cytaty
|
To relief pozbijany z pomalowanych deseczek i kawałków dykty. Jego kolory są nieprzypadkowe: białe tło, zaś na nim trzy niewielkie formy w trzech kolorach - niebieskim, czerwonym i żółtym. Są to kolory, których wyłączną obecność (oprócz czerni i bieli) postulował w malarstwie purysta Piet Mondrian. źródło: NKJP: Dorota Jarecka: Wystawa prac artystów słynnej grupy Cobra w warszawskiej Zachęcie, Gazeta Wyborcza, 1997-02-13 |
|
|
Szczególnie silnych przeciwników problematyka abstrakcji miała wśród autorów, którzy wkrótce stanęli w pierwszym szeregu krytyki związanej z realizmem socjalistycznym. I tak w artykule zatytułowanym Realizm i abstrakcja [...] omawiał przemiany sztuki od realizmu Courbeta do abstrakcji Mondriana i purystów. źródło: Piotr Majewski: Krytyka artystyczna wobec abstrakcji niegeometrycznej, lata 1945–1965, Studia i materiały lubelskie, 2017 (muzeumlubelskie.pl) |