Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | oświeceniowy |
oświeceniowy |
oświeceniowy |
oświeceniowe |
oświeceniowa |
D. | oświeceniowego |
oświeceniowego |
oświeceniowego |
oświeceniowego |
oświeceniowej |
C. | oświeceniowemu |
oświeceniowemu |
oświeceniowemu |
oświeceniowemu |
oświeceniowej |
B. | oświeceniowego |
oświeceniowego |
oświeceniowy |
oświeceniowe |
oświeceniową |
N. | oświeceniowym |
oświeceniowym |
oświeceniowym |
oświeceniowym |
oświeceniową |
Ms. | oświeceniowym |
oświeceniowym |
oświeceniowym |
oświeceniowym |
oświeceniowej |
W. | oświeceniowy |
oświeceniowy |
oświeceniowy |
oświeceniowe |
oświeceniowa |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | oświeceniowi |
oświeceniowi |
oświeceniowe |
oświeceniowe |
D. | oświeceniowych |
oświeceniowych |
oświeceniowych |
oświeceniowych |
C. | oświeceniowym |
oświeceniowym |
oświeceniowym |
oświeceniowym |
B. | oświeceniowych |
oświeceniowych |
oświeceniowych |
oświeceniowe |
N. | oświeceniowymi |
oświeceniowymi |
oświeceniowymi |
oświeceniowymi |
Ms. | oświeceniowych |
oświeceniowych |
oświeceniowych |
oświeceniowych |
W. | oświeceniowi |
oświeceniowi |
oświeceniowe |
oświeceniowe |
Pochodzenie
Zob. oświecić
1. związany z oświeceniem - epoką
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne
Połączenia
- oświeceniowy racjonalizm; duch, nurt, rozum oświeceniowy; filozofia, koncepcja, myśl, tradycja oświeceniowa; idee, ideały oświeceniowe
Cytaty
Ideologia oświeceniowa stała się w Polsce udziałem wąskich stosunkowo kręgów społeczeństwa, przede wszystkim niewielkiej części wykształconej szlachty, duchowieństwa i mieszczan. źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996 |
|
Pojawienie się zaś idei Europy Środkowej jest efektem Oświecenia i oświeceniowej, europejskiej modernizacji, kiedy Europa stała się centrum świata. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia: rzecz o władzy i wolności, 2002 |
|
Król był jednym z czołowych przedstawicieli tej epoki, a więc należał do ludzi podzielających wszystkie oświeceniowe złudzenia. źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Silva rerum historicarum, 2002 |
Skróty
2. związany z oświeceniem - rozwojem i postępem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | postępowy |
Połączenia
- oświeceniowe podejście do czegoś; oświeceniowe poglądy
Cytaty
Zgodnie z modelem nowoczesnego państwa oświeceniowego polityk udaje się do ekspertów, by na podstawie swojej wiedzy dostarczyli odpowiedni algorytm. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia: rzecz o władzy i wolności, 2002 |
|
[...] chrześcijaństwo naszego stulecia [...] tak bardzo żyje strachem przed oświeceniową krytyką i ugina się pod jej ciosami, że nie odważa się, przynajmniej w publicznej pracy nauczycielskiej, odsłaniać wielu istotnych składników własnego, tradycyjnego obrazu świata. źródło: NKJP: Leszek Kołakowski: Obecność mitu, 1974 |
|
Pamiętam, kiedy w 1977 roku przeczytał moją książkę „Kościół, lewica, dialog”, był pod wielkim wrażeniem. [...] Podobnie mówiło mi wielu ludzi należących do formacji oświeceniowej. źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995 |