UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

lak

Chronologizacja

1 połowa XVIII w., Bańk

1. masa

Definicja

masa o barwie czerwono-brązowej, łatwo topiąca się w wysokiej temperaturze i twarda po zastygnięciu, używana do pieczętowania dokumentów, listów, paczek oraz do uszczelniania różnych przedmiotów

Pochodzenie

niem. Lack

z wł. lacca

Pierwotnym źródłem jest ar. lakk 'żywica', zapożyczone ze staroindyjskiego lākšā

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK I TECHNIKA Komunikacja na odległość poczta

Cytaty

Karty księgi rejestrowej należy [...] ponumerować kolejno według stronic i zesznurować. Końce sznura przytwierdzić do wewnętrznej strony okładki księgi za pomocą odciśniętej w laku okrągłej pieczęci Urzędu Patentowego.

źródło: NKJP: Rozporządzenie w sprawie rejestrów prowadzonych przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, Dziennik Ustaw, 2002

Melania już miała zamknąć dzieło Mniszkówny, gdy oto wszedł posłaniec i wręczył Szefowi [...] pokaźne, czerwonym lakiem zapieczętowane koperty.

źródło: NKJP: Adam Czerniawski: Narracje ormiańskie, 2003

Zastanawiając się, jak zabezpieczyć operację, doszedł do wniosku, że każdej transzy musi towarzyszyć trzech konwojentów [...]. Dodatkowo postarał się w banku o lak do pieczętowania i sznurek, i osobiście pieczętował każdą skrzynię i worek sygnetem [...].

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lak
laki
D. laku
laków
C. lakowi
lakom
B. lak
laki
N. lakiem
lakami
Ms. laku
lakach
W. laku
laki

Inne uwagi

Zwykle lp

2. dentystyczny

Definicja

stom. 
substancja płynna, która, po pokryciu nią zagłębień zęba, zasycha i uszczelnia szkliwo oraz chroni przed próchnicą

Pochodzenie

niem. Lack

z wł. lacca

Pierwotnym źródłem jest ar. lakk 'żywica', zapożyczone ze staroindyjskiego lākšā

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  emalia
hiperonimy:  lakier

Cytaty

Lakuje się jedynie zdrowe zęby stałe trzonowe i przedtrzonowe. Zabieg ten polega na wypełnieniu specjalnym bakteriobójczym lakiem bruzd w zębach, gdzie gromadzi się najwięcej bakterii.

źródło: NKJP: (GB): Lakowanie, lakierowanie, Dziennik Łódzki, 2005-02-05

Ząb pod lak musi być idealnie zdrowy albo wypełniony dobrej jakości plombą, więc na Śląsku lakowano zęby sześciolatków, bo dzieci o rok starsze miały już próchnicę stałych zębów trzonowych.

źródło: NKJP: Monika Panfil: Wcześniej tego nie zauważałam, a teraz każdego najchętniej zaprowadziłabym do dentysty..., Gazeta Wyborcza, 1995-02-09

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lak
laki
D. laku
laków
C. lakowi
lakom
B. lak
laki
N. lakiem
lakami
Ms. laku
lakach
W. laku
laki

Inne uwagi

Zwykle lp

3. roślina

Definicja

bot. 
roślina niewielkich rozmiarów o wąskich i podłużnych liściach oraz wyrastających w kiściach drobnych kwiatach, które mogą mieć różne kolory, sadzona dla ozdoby, Cheiranthus

Pochodzenie

niem. Lack

z łac. leucoium

Pierwotnym źródłem jest gr. leukóïon 'lewkonia, śnieżyczka'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny ozdobne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny ogrodowe i doniczkowe

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  roślina

Cytaty

Do wyjątkowo ładnych dwuletnich roślin kwietnikowych należy lak. Występuje w bardzo bogatej gamie kolorystycznej. Tak jak bratki lak kwitnie równolegle z tulipanami i żonkilami.

źródło: NKJP: Katarzyna Szmidt: Rośliny na przyszły rok, Dziennik Bałtycki, 2000-09-12

Kupujemy lub przesadzamy z rozsadnika na rabaty i do skrzynek rośliny dwuletnie (bratki, niezapominajki, laki lub stokrotki).

źródło: NKJP: Mariusz Urbanke: Wiosenny kalendarz ogrodnika, Dziennik Zachodni, 2010-04-01

[...] posadziłam tradycyjnie już w donicach z bratkami, narcyzami i tulipanami, a także pod płotem warzywnika w żwirze - laki lubią takie „niewygodne” miejsca. Jest to dla mnie wielka radość, bo to pierwszy raz jak mam je tu, w Polsce. W Anglii bez laków nie byłoby wiosny [...].

źródło: Internet: naogrodowej.pl

Lak to moja ulubiona roślina, jedna z nielicznych, które sieję dla ozdoby, dla niej samej.

źródło: Internet: forumogrodnicze.info

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lak
laki
D. laku
laków
C. lakowi
lakom
B. lak
laki
N. lakiem
lakami
Ms. laku
lakach
W. laku
laki

Frazeologizmy

z braku laku

Przysłowia

Z braku laku (to) (i) kit dobry
Data ostatniej modyfikacji: 26.09.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj