Chronologizacja
Od XVI w. leża .
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | leże |
leża |
|
| D. | leża |
leży |
|
| C. | leżu |
leżom |
|
| B. | leże |
leża |
|
| N. | leżem |
leżami |
|
| Ms. | leżu |
leżach |
|
| W. | leże |
leża |
Pochodzenie
Zob. leżeć . Wtórna postać r.n. (leże n. < leże l.mn.) od pol. dawnego (od XVI w.) rzeczownika r.ż. leża 'miejsce do leżenia, spania, kwatera, obozowisko wojska' (Bor.).
1. bezdomnego
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka meble i wystrój wnętrz
Cytaty
|
Leżeliśmy grzecznie obok siebie nasłuchując, co robi Franek. Ten wrócił na swoje leże i zaczął chrapać. źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000 |
|
|
Ze spaniem też nie było problemu, bo przyjętym zwyczajem wystarczyło rozłożyć na podłodze dużo słomy i przykryć ją dywanami, aby przygotować wystarczająco wygodne leże. źródło: NKJP: Irena Domańska-Kubiak: Zakątek pamięci. Życie w XIX-wiecznych dworkach kresowych, 2004 |
|
|
Na całe wyposażenie pokoju składają się trzy leża, stara szafa i zardzewiały piec [...]. źródło: NKJP: Adam Synowiec: Strach żyć, Trybuna Śląska, 2001-04-06 |
2. niedźwiedzia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | legowisko | |
| hiperonimy: | kryjówka, schronienie |
Cytaty
|
Zimowe leże niedźwiedzi bywa nazywane barłogiem, gawrą. Znajduje się na ziemi, w szczelinach skał, wykrotach (pod korzeniami wywróconych dużych drzew), także w dużych dziuplach. źródło: NKJP: Kazimierz Netka: Brunatny brutal, Dziennik Bałtycki, 2000-05-19 |
|
|
To tam wybrały sobie zimowe leże rozmaite owady, przeważnie pająki. Wydaje im się że miejsce jest absolutnie bezpieczne. źródło: NKJP: Zygmunt Szych: Z życia strzyżyków, Gazeta Krakowska, 2001-12-10 |
|
|
Susły już pozatykały szczelnie wejścia do zimowych kryjówek [...]. Porządkują zimowe leża borsuki i świstaki, a niedźwiedzie i jeże objadają się na potęgę [...]. źródło: NKJP: Sławomir Orlicki: Wielkie spanie w planie, Dziennik Łódzki, 2006-10-06 |
|
|
Niedaleko znalazł leże wilka. Zaskoczyło go to, że w legowisku ujrzał nie wilka, a szczenię. źródło: Internet: neuro-pbf.ugu.pl |
3. dla wojska
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną
Połączenia
- zimowe leże
Cytaty
|
Na początku listopada obie wrogie armie odeszły na leże zimowe, a Gustaw III powrócił do Sztokholmu. źródło: NKJP: Zbigniew Anusik: Dyplomacja szwedzka wobec kryzysu monarchii we Francji w latach 1787-1792, 2000 |
|
|
W grudniu nadszedł rozkaz przebazowania batalionu na leże do Łowicza. źródło: NKJP: Grzegorz Kurkiewicz: Cztery wigilie Egona A., Dziennik Bałtycki, 2000-12-22 |
|
|
Wojska szwedzkie spędziły tam zimę na leżach [...]. źródło: NKJP: Urszula Augustyniak: Historia Polski 1572-1795, 2008 |