Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | irracjonalizm |
irracjonalizmy |
|
| D. | irracjonalizmu |
irracjonalizmów |
|
| C. | irracjonalizmowi |
irracjonalizmom |
|
| B. | irracjonalizm |
irracjonalizmy |
|
| N. | irracjonalizmem |
irracjonalizmami |
|
| Ms. | irracjonalizmie |
irracjonalizmach |
|
| W. | irracjonalizmie |
irracjonalizmy |
Inne uwagi
Zwykle lp
Pochodzenie
internac.
ang. irrationalism
fr. irrationalisme
niem. Irrationalismus
Od: irracjonalny
1. postawa
Definicja
Noty o użyciu
Ms. lp wymawiany: [irracjonaliźmie] lub [irracjonalizmie].
Wymowa
[irracjonalism] lub [irracjonalizm]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | racjonalizm |
Cytaty
|
Człowiek nowoczesny, gdy stwierdzi, że ani język nauki, ani zdyskredytowany przez naukę język oficjalnej religii go nie zadowala, ucieka od rozumu, chroni się w irracjonalizm. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia: rzecz o władzy i wolności, 2002 |
|
|
Postaci, choć wypowiadają słowa Gombrowicza i brną przez sytuacje, jakie im stworzył, tak naprawdę należą do innej rzeczywistości. Rządzą nimi nie rozum i kalkulacja, ale instynkt i irracjonalizm. źródło: NKJP: Łukasz Drewniak: Gombrowicz odczytany nie wspak, lecz w poprzek, Gazeta Wyborcza, 1997-12-22 |
|
|
- W ostrym kryzysie rośnie irracjonalizm, dochodzą do głosu struktury paranoiczne, urojenia prześladowcze. Zaczyna się szukać sensu, gdzie popadnie. źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Dwie wieże, dwaj bracia, Polityka, 2001-10-13 |
|
|
Artyści manifestują swój negatywny stosunek do przeszłości, cały wysiłek kierując na kreowanie przyszłego języka sztuki. Są agresywni, prześmiewczy. Nie stronią od irracjonalizmu, chętnie przyjmują określenie swojej sztuki jako ,,wyzwolonej wyobraźni”. źródło: NKJP: X: Collage w Galerii Piekary, Polska Głos Wielkopolski, 2007-09-25 |
2. kierunek filozoficzny
Definicja
Noty o użyciu
Ms. lp wymawiany: [irracjonaliźmie] lub [irracjonalizmie].
Wymowa
[irracjonalism] lub [irracjonalizm]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka filozofia
Cytaty
|
Przedstawiciele irracjonalizmu radykalnego, tacy jak Plotyn, Augustyn z Hippony czy też Boehme, kwestionowali wartość poznania racjonalnego. źródło: NKJP: Agnieszka Kozyra: Filozofia zen, 2004 |
|
|
Filozofia była od początku racjonalną konstrukcją. Nie brakuje oczywiście myślicieli, którzy głoszą radykalny irracjonalizm, lecz nawet oni czynią to racjonalnie. źródło: NKJP: Joanna Podgóska: Powab wiedzy o niewiedzy, Polityka nr 2659, 2008-06-21 |
|
|
Krytyka, która wyżywa się w atakach na technikę i wytwarzający ją rozum ludzki, połączona z propagandą irracjonalizmu, fascynacją alternatywnymi koncepcjami nauki i życia, jest tak samo jałowa jak deprymujące są proroctwa o rychłej zagładzie rodzaju ludzkiego. źródło: NKJP: Ryszard Panasiuk: Filozofia: historia i współczesność: studia, odczyty, eseje, 2001 |
|
|
Filozofowie (Karl Jaspers, Leszek Kołakowski) wskazują na współistnienie opozycyjnych nurtów w kulturze europejskiej - racjonalizmu oraz irracjonalizmu, sceptycyzmu i wiary - które nie tyle następują kolejno po sobie, ile uzupełniają się, tworząc wewnętrzny dialog w ramach jednej epoki lub nawet jednej indywidualności twórczej. źródło: NKJP: Anna Sobolewska: Mapy duchowe współczesności: co nam zostało z Nowej Ery?, 2009 |