UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

otępienie

Chronologizacja

1861, SJPWil

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. otępienie
otępienia
D. otępienia
otępień
C. otępieniu
otępieniom
B. otępienie
otępienia
N. otępieniem
otępieniami
Ms. otępieniu
otępieniach
W. otępienie
otępienia

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Zob. tępić

1. stan

Definicja

stan obojętności wobec tego, co się dzieje dookoła i niezdolności do reagowania na bodźce płynące ze świata zewnętrznego.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  marazm

Połączenia

  • otępienie alkoholowe, emocjonalne, narkotyczne, postępujące, psychiczne, uczuciowe
  • otępienie umysłu
  • objawy, powód, przyczyna, stan otępienia
  • wyrwać z otępienia
  • popaść, wpaść w otępienie

Cytaty

Musiałem coś zrobić, żeby się wyrwać z otępienia.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Rozparł się wygodnie na przednim siedzeniu, otworzył okno i zgiętą w łokciu ręką pozdrawiał tłumy posuwające się w otępieniu przed siebie.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1996

Oznaki choroby nadciągają stopniowo: od stanów otępienia i mechanicznego pocierania nosa dłonią, aż po nocne przywidzenia [...].

źródło: NKJP: Jacek Szczerba: Wstręt, Gazeta Wyborcza, 1998-02-06

Zaciśnięcie tej pary nerwów szyjnych może powodować otępienie słuchu i pojawienie się szumów i trzasków w uszach.

źródło: NKJP: Mirosław Winczewski: Kręgarstwo dla każdego: kręgarstwo radiestezyjne, terapia i profilaktyka, kręgarstwo klasyczne, chiropraktyka, 2006

Głowę miał spokojną, choć czuł otępienie psychotropami.

źródło: NKJP: Daniel Odija: Kronika umarłych, 2010

Składnia

bez ograniczeń + otępienie +
(CZYM)

Odesłania

Zob. też:

letarg

2. choroba

Definicja

med. 
spadek sprawności intelektualnej spowodowany uszkodzeniami mózgu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  demencja

Połączenia

  • otępienie starcze, umysłowe
  • objawy otępienia

Cytaty

- Jakie są objawy?
- Lęk, agresja, depresja, odczuwanie bólu, zaburzenia równowagi i czucia, ruchy mimowolne, a potem otępienie umysłowe, spowodowane zniszczeniem komórek nerwowych w mózgu.

źródło: NKJP: Joanna Leszczyńska: Szalona krowa z Łódzkiego, Dziennik Łódzki, 2004-06-16

[...] fizycznie była dość sprawna, ale cierpiała na pewien rodzaj starczego otępienia.

źródło: NKJP: Ewa Piłat: Dwie Stefanie, Dziennik Polski, 2006-08-17

Obok chorób neurodegeneracyjnych i zakaźnych również choroby naczyniowe mogą prowadzić do powstania objawów otępienia.

źródło: NKJP: Internet

Choroba nie zniknie, gdy w mózgu doszło już do znacznego deficytu komórek nerwowych. Skoro pacjent ma objawy otępienia, ponad 60 proc. neuronów układu limbicznego [...] uległo nieodwracalnemu zniszczeniu.

źródło: NKJP: Paweł Walewski: Ukryte ofiary, Polityka, 2001-08-11

Data ostatniej modyfikacji: 09.02.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj